ဒီပဲယင္း လူသတ္မႈကို ဖြင့္ခ်ခဲ့လို႔

ဖနိဒါ
ေသာၾကာေန႔၊ ေအာက္တုိဘာလ ၁၄ ရက္ ၂၀၁၁

ခ်င္းမုိင္(မဇၥ်ိမ) ။ ။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ကေလး စစ္သားအေရး၊ အဓမၼ လုပ္အားေပး မႈမ်ား၊ ဒီပဲယင္း အေရးအခင္းကို ေဖၚထုတ္ခဲ့၍ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသူ စာေရးဆရာ ဦလွစုိး ဗုဒၶဟူးေန႔က လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ႏွင့္ လြတ္ေျမာက္ လာခဲ့သည္။

ထုိ႔ျပင္ ၂ဝဝ၃ ဒီပဲယင္း အေရးအခင္းတြင္ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရသည္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကုိ ေဖာ္ထုတ္ရန္ ျပည္ပ အဖြဲ႔မ်ား ထံသုိ႔ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားကုိ ေပးပုိ႔ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့စဥ္ စစ္ဘက္ ေထာက္လွမ္းေရး မ်ားက သူႏွင့္အတူ ၁၁ ဦးကုိ ထုိႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂ဝ ရက္ေန႔တြင္ ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး ေထာင္ဒဏ္ ၁၂ ႏွစ္မွ အမ်ားဆံုး ၂၇ ႏွစ္ထိ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။

ခႏၶာကုိယ္ ညာဘက္ျခမ္း ေလျဖတ္ေနေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္ လူ႔အခြင့္အေရး ထြန္းကားေရး ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ ဦးလွစုိးကို စစ္အစုိးရမွ အေရးေပၚ စီမံခ်က္ဥပေဒ ၅(ည)၊ ႀကိဳးမဲ့ေၾကးနန္း ဥပေဒ ၆/၁ႏွင့္ သြင္းကုန္ ထုတ္ကုန္ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၅/၁ တုိ႔ျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၁၇ ႏွစ္ က်ခံေစခဲၿပီး ရွစ္ ႏွစ္ခန္႔ အက်ဥ္းက် ခံခဲ့ရာမွ ျပန္လည္ လႊတ္ေျမာက္ လာခဲ့သည္။

သူသည္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ မႏၲေလးတုိင္း အေရွ႕ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ စည္း႐ံုးေရး ေကာ္မတီဝင္ တဦးလည္း ျဖစ္သည္။ အမရပူရ က်န္တန္းရပ္ ေနအိမ္မွ အသက္ ၅၈ ႏွစ္ ဦးလွစုိးကုိ မဇိၥ်မက ဆက္သြယ္ ေမးျမန္း ထားသည္။

ပထမဆံုး အန္ကယ္ အေၾကာင္းေလး သိခ်င္ပါတယ္ရွင့္။

“က်ေနာ္က ပဲခူးဇာတိပါ။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္မွာ မႏၲေလး ေရာက္သြားေတာ့ မႏၲေလးသား ျဖစ္သြားတာေပါ့ဗ်။ ဟုိတုန္းက စာေရးတယ္။ ကဗ်ာေတြ ေရးတယ္။ မႈခင္းဝတၳဳေတြ ေရးတယ္။ ေမာင္ဥႆာ(ပဲခူး)၊ လွစုိး (မႏၲေလး) ဆုိၿပီးေတာ့လည္း ကေလာင္နာမည္ ရွိတယ္။ ေထာင္ထဲမွာက လွစုိးေခၚ ဥႆာ(ပဲခူး) လုိ႔ ေခၚၾကတယ္။ အခုေတာ့ က်ေနာ္ စာအုပ္ထုတ္ဖုိ႔ အမ်ားၾကီး ေရးထားပါတယ္။ ေနာင္က်ရင္
က်ေနာ္ ထုတ္ဖုိ႔ ရွိတယ္။ အဓိကေတာ့ ဒီမုိကေရစီေရး၊ တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရး ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေရးခ်င္တယ္။”

လႊတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ရမယ္ဆုိတဲ့သတင္းကုိ ဘယ္လုိ ၾကားခဲ့ရလဲ။

“၁၁ ရက္ေန႔ ေန႔လည္ တနာရီမွာ တေဆာင္လံုး သူတုိ႔က ေဟးေဟး ဆုိၿပီးေတာ့ အသံေတြ ထေအာ္ၾကတယ္။ အားလံုး ေအာ္ၾကေတာ့ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ ဝင္ၿပီ ဆုိၿပီးေတာ့ အားလံုးက ဝမ္းသာၾကတာ ေပါ့ေနာ္။ ပထမေတာ့ လြတ္ၿငိမ္း သက္သာခြင့္၊ အခုဟာက လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ ဆုိတဲ့ အခါၾကေတာ့ လူေတြ အားလံုး ေပ်ာ္ၾက တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ပထမ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ေပးတဲ့ တႏွစ္က က်ေနာ္တို႔က မလႊတ္ႏုိင္ဘူးေလေနာ္။ ေနာက္တခါ တကမၻာလံုးကလည္းေတာင္း ျပည္သူေတြကလည္း ေတာင္းဆုိေနေတာ့ အားလံုး လြတ္လိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ ၾကတာဗ်။ ေျပာဦးမယ္ တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြက ကုိယ့္မွာရွိတဲ့ မုန္႔ေတြ၊ ဟင္းေတြ အကုန္ စားပစ္တာဗ်၊ ပစၥည္းေတြ အကုန္ေပးပစ္တာ။ ညက်ေတာ့ က်ေနာ္ဆီ စစ္ဘက္ ေထာက္လွမ္းေရးက လာေျပာတယ္။ က်ေနာ္ အပါအဝင္ ေလးေယာက္ပဲ ပါတယ္ဆုိေတာ့ က်န္တဲ့ လူေတြက ေတာ္ေတာ္ စိတ္ထိခုိက္ သြားၾကတယ္။”

ေထာင္ဒဏ္ ငါးၾကိမ္က်ခဲ့တယ္လို႔လဲ သိရတယ္ ဘယ္လုိ အေၾကာင္းေၾကာင့္ပါလဲ။

“ပထမအၾကိမ္- ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ကြ်န္းဆြယ္ အေရးအခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္က ဘာသိမွာလဲဗ်ာ။ က်ေနာ္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ပဲ ရွိေသးတယ္။ က်ေနာ့္ အထက္က လူၾကီးေတြက လုပ္တဲ့ အလုပ္ကို က်ေနာ္က လုိက္လုပ္ေတာ့ က်ေနာ္ ပါသြားတာေပါ့။ စျဖစ္တာက ေဘာလံုးပြဲမွာ ႐ႈပ္ၿပီးေတာ့ ၾကီးတဲ့ ေက်ာင္းသား ေတြက စိတ္မထိန္းႏုိင္ေတာ့ တံခါးေတြ ဆြဲဖ်က္၊ က်ေနာ္တို႔ကုိပါ ဖမ္းသြားၿပီးေတာ့ ေတာင္ငူေထာင္မွာ ငါးလ ထိန္းသိမ္း ခံခဲ့ရတယ္။”

“ဒုတိယအၾကိမ္- ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မႏၲေလး ကုိလုိနီသပိတ္မွာ က်ေနာ္တို႔မွာ တာဝန္ရွိတယ္ ဆုိၿပီးေတာ့ က်ေနာ့္ကုိ ေထာင္ခ် လုိက္တယ္။ ေနာက္ဆံုး အယူခံ ဝင္တဲ့အခါ ပုဒ္မ ၅ဝ၅/၅ဝ၆ နဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ သံုးလ ေထာင္ခ် လုိက္တယ္။ ေထာင္ဒဏ္ သံုးလ ဆုိေပမယ့္ ေနရတာက တႏွစ္ခြဲေလာက္ ၾကာသြားတယ္။”

“တတိယအၾကိမ္- ၁၉၉ဝ-၉၁ မွာ က်ေနာ္တို႔ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ကေန စာေစာင္ ထုတ္တာပါ။ ခြပ္ေဒါင္း (၁) အတြဲ (၁) အမွတ္ (၂) ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ၄၅ ႏွစ္ေျမာက္ ေမြးေန႔ အထိမ္းအမွတ္ ေန႔မွာ စာေစာင္ ထုတ္လုိ႔ ပံုႏွိပ္ ဥပေဒနဲ႔ သြားၿငိတဲ့ အတြက္ ေျခာက္လေလာက္ ေနခဲ့ရတယ္။”

“စတုတၱအၾကိမ္- ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ဂ်င္းရွပ္ (Dr. Gene Sharp) ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး အံတုမႈ စာအုပ္ကုိ ျပည္တြင္းမွာ ျဖန္႔ေဝလုိ႔ ဝါဒျဖန္႔မႈ ဆုိၿပီးေတာ့ ဖမ္းခံရတယ္။ အဲဒီတုန္းက ၁၉ ေယာက္ ဖမ္းဆီး ခံရတယ္။ ခုႏွစ္ ႏွစ္ခ်ခံရတယ္။”

အခုေနာက္ဆံုး ေထာင္က်ခဲ့တာက ဘယ္လုိအၾကာင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေထာင္ခ် ခံခဲ့ရတာလဲ။

“၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္မွာ ေလျဖတ္ၿပီးေတာ့ ျမစ္ၾကီးနား ေထာင္ကေန လြတ္လာခဲ့တယ္။ အိမ္ေရာက္ၿပီး ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္ တခု လုပ္ဖုိ႔ ေပၚေပါက္ လာတယ္ေပါ့ေနာ္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္ပမွာ ရွိေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသားေကာင္စီ NCUB ၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ဦးေမာင္ေမာင္၊ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသား ၫြန္႔ေပါင္း အစိုးရ အဖြဲ႔ NCGUB ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ ဦးစိန္ဝင္းတုိ႔၊ NCGUB ၏ ကုလသမဂၢ႐ုံး ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာ ေသာင္းထြန္း၊ ကြယ္လြန္သြားၿပီ ျဖစ္တဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအ႐ံုး KNU အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးေဟာင္း ပဒိုမန္းရွာတုိ႔ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ မိၿပီးေတာ့ က်ေနာ္ လုပ္ႏုိင္တဲ့ အတုိင္းအတာနဲ႔ လုပ္မယ္ဆုိၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ထားတဲ့ အတြက္ သူတုိ႔နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံကုိ ဆက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ ခဲ့တယ္ေပါ့ဗ်ာ။”

“အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္က ေလျဖတ္ထားတဲ့ အခါက်ေတာ့ ကုတင္ေပၚမွာ ပက္လက္ ေနရတယ္ဗ်။ ဒီလုိၾကီး ေလျဖတ္ ထားတာ ဘာမွ မလုပ္ႏုိင္ဘူး ဆုိၿပီးေတာ့ ေထာက္လွမ္းေရး တပ္မႉးေတြက က်ေနာ့္ကို စိတ္မဝင္စားၾကဘူး။ အထူးသျဖင့္ ဒီမုိကေရစီ အခြင့္အေရး ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါေၾကာင့္ ျပည္ပမွာရွိေနတဲ့ ဒီမုိကရက္တစ္ အင္အားစုေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အံတုမႈေတြ လုပ္ငန္းေတြကုိ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ စီမံခ်က္တရပ္ အေနနဲ႔ က်ေနာ္ ပုိ႔ခဲ့တယ္။ အဲဒီ စီမံခ်က္အတုိင္းပဲ တဘက္ကလည္း ျပည္တြင္းကေန အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖုိ႔ သေဘာတူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ျပည္ပကၿပီးေတာ့ က်ေနာ့္ဆီကုိ မီဒီယာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မုိဘုိင္းဖုန္းတုိ႔၊ ကင္မရာ တုိ႔ ပုိ႔ေပးခဲ့ပါတယ္။”

“ဒီလုပ္ငန္းေတြကုိ ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္ကေနစတာ လုပ္တာ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ၾကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို အရွိန္ျမင့္လာၿပီ ေပါ့ေနာ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဒီပဲယင္းမွာ အ႐ိုက္ခံရတဲ့ ကိစၥေတြ၊ လူေတြ အမ်ားၾကီး အသတ္ခံရတဲ့ ကိစၥေတြကုိ က်ေနာ္တို႔ ေဖာ္ထုတ္ ႏုိင္ခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလထဲ ၂ဝ ရက္ေန႔မွာ ေထာက္လွမ္းေရးက ဖမ္းဆီးျခင္းကုိ ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ထဲက လူတဦးက ဖမ္းဆီး ခံရၿပီးတဲ့ေနာက္ က်ေနာ္တို႔ ၁၁ ဦးလံုး ဖမ္းခံရတယ္။”

အန္ကယ္လုပ္ေဆာင္မယ္ဆုိတဲ့ ႏုိင္ငံေရး စီမံခ်က္ထဲမွာ ဘယ္လုိ အေၾကာင္းအရာေတြ ပါပါသလဲ။

“က်ေနာ္ကလည္း က်ေနာ့္ရဲ႕ စီမံခ်က္ထဲမွာပါတဲ့။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနတဲ့ ကေလးစစ္သား ကိစၥေတြ၊ အဓမၼ လုပ္အားေပးမႈေတြ၊ ေနာက္တခါ ျပည္သူေတြ အေပၚမွာ အာဏာရွင္ အစုိးရရဲ႕ တရားမဲ့ ျပဳက်င့္မႈေတြကုိ က်ေနာ္ အမ်ားၾကီး ေဖာ္ထုတ္ ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ေဖာ္ထုတ္ရင္းနဲ႔ ဒီပဲယင္း အေရးအခင္း ေပါ့ေနာ္။ ေက်ာက္ဆည္ အဓိက႐ုဏ္း ကိစၥေတြ၊ ေနာက္တခါ တႏုိင္ငံလံုး အတုိင္းအတာ အရ ဘာသာေရး အဓိက ႐ုဏ္ေတြကုိ အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ သံုးသပ္ခ်က္က ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္ ျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ လႈံ႕ေဆာ္ေနတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ ယူဆခဲ့တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒီကိစၥေတြ မျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ အတတ္ႏုိင္ဆံုး သူတုိ႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ ခ်က္ေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္မယ္ ဆုိၿပီးေတာ့ ေဖာ္ထုတ္ ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။”

အန္ကယ္နဲ႔အတူ အဖမ္းခံခဲ့ရသူေတြ ျပန္လြတ္လာၿပီလား။

“ဒီေန႔က်ေနာ္တုိ႔ ဝမ္းနည္းစရာေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔ အမႈတြဲထဲက ၁၁ ေယာက္ထဲက ေက်ာင္းဆရာ ဦးခ်စ္လြင္ဦး ေပါ့ေနာ္။ သူက မႏၲေလးေထာင္ထဲမွာ ေလျဖတ္တဲ့ ေရာဂါနဲ႔ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္မွာ ကြယ္လြန္ သြားရွာတယ္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္မွာပဲ မႏၲေလးက ေဒၚႏွင္းပပနဲ႔ သား ကုိေအာင္ႏုိင္သူက လြတ္သြား ၾကၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ ေထာင္ထဲမွာ ခုႏွစ္ ေယာက္ ရွစ္ေယာက္ က်န္တာေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္ ၁၇ ႏွစ္ အပါအဝင္ ႏွစ္နည္းတဲ့ ခုႏွစ္ ေယာက္က ၁၂ ႏွစ္က် သူေတြလည္း မေန႔က လြတ္လာၿပီ။ ဦးဝင္းၾကည္က က်န္ေနခဲ့တယ္။ သူက ၂၂ ႏွစ္ က်တာ။ အခု မႏၲေလးေထာင္မွာ က်န္ေနေသးတယ္။”

လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးလုိက္တဲ့အေပၚ ဘယ္လုိ ျမင္လဲရွင့္။

“က်ေနာ္ကေတာ ့ ဒီလုိ လႊတ္ေပးတဲ့အေပၚ အေကာင္းဘက္က သိပ္မၾကည့္ ခ်င္ေသးဘူး။ မေကာင္းေသးလုိ႔၊ ေကာင္းေအာင္ လုပ္ေနတယ္ လုိ႔ေတာ့ အဲဒီလုိ ေျပာခ်င္တယ္။ လြတ္ေပး သင့္တာေတာ့ အကုန္လံုးကုိ လြတ္ေပး သင့္တယ္။ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ဆုိတာက ပါးစပ္ကေန ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေနလုိ႔ မရဘူး။ လက္ေတြ႔ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲဖုိ႔ လုိတယ္။ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး ဆုိတာလည္း ဒီျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္မွ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး လမ္းေၾကာင္းကုိ ေရာက္မယ္။ ေနာက္တခုက အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ တုိင္းျပည္မွာ ႏုိင္ငံတကာ စီးပြားေရး ပိတ္ထား တယ္။ ျပည္သူလူထု စီးပြားေရး ခၽြတ္ၿခံဳ က်ေနတယ္။ ဥပေဒ စုိးမုိးေရးေတြ အားနည္းေနတယ္။ အဲဒါေတြ အားလံုးကေတာ့ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ က်ေနတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြ၊ ယံုၾကည္ခ်က္ ဆုိတဲ့ ေနရာမွာ ႏုိင္ငံေရး၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး ယံုၾကည္ခ်က္ေတြ ရွိတယ္။ ကုိယ့္အတြက္ မပါဘဲ အမ်ားအတြက္ မိမိယံုၾကည္တဲ့ အလုပ္ကို လုပ္တဲ့ လူေတြေပါ့။ အဲဒါကို ယံုၾကည္ခ်က္ အက်ဥ္းသားလုိ႔ ေျပာတယ္။ ဒီလုိေတြကုိ ျမန္ျမန္ လႊတ္ေပးပါလုိ႔ သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပုိင္ အဖြဲ႔အစည္းကုိ အေလးအနက္ ထားၿပီးေတာ့ တုိက္တြန္း ခ်င္ပါတယ္။”

ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အားလံုးကို ဘာေၾကာင့္ မလႊတ္ေပးေသးဘူးလုိ႔ ထင္လဲ။

“အစုိးရသက္တမ္းကလည္း တႏွစ္မျပည့္ေသးဘူး။ ေနာက္တခုက အေရးအၾကီးဆံုး အခ်က္က အစုိးရအသစ္ ထဲမွာ အားလံုးက တန္းတူ စိတ္ထား မရွိၾကဘူး။ အဆုိးအျမင္ကုိ ေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ တခ်ဳိ႕က ဒီမုိကရက္တစ္ အင္အားစုေတြ အေပၚမွာ ယံုၾကည္မႈ အားနည္းေနတဲ့ အေနအထား ရွိလိမ့္မယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း ကုိယ္လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ကို လုပ္ရမယ္ဆုိတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္ ရွိေနတဲ့လူ ရွိလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ တြန္႔ဆုတ္ တြန္႔ဆုတ္ ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ယံုၾကည္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အစုိးရကုိ တုိက္တြန္းခ်င္တယ္။ သတိၱရွိရွိ ယံုၾကည္ခ်က္ အက်ဥ္းသားေတြကုိ တေယာက္မက်န္ လႊတ္ေပးလုိက္ပါ။ ခြ်တ္ၿခံဳက်ေနတဲ့ တုိင္းျပည္ကုိ က်ေနာ္တို႔တေတြ အားလံုး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရမယ္ ဆုိတာကုိ အက်ဥ္းသားေတြ အေပၚမွာ ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ လႊတ္ေပးဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။”

လက္ရွိ အစုိးရအေပၚမွာေရာ ဘယ္လုိ ျမင္ပါသလဲ။

“ဒီအစုိးရသစ္ကုိ အေကာင္းျမင္တာကေတာ့ နည္းနည္းေလး ေျပာခ်င္တယ္။ ဥပမာ ဆုိၾကပါစုိ႔။ က်ေနာ္တုိ႔ ေထာင္ထဲမွာ ေနရာတာလည္း သတင္းစာတုိ႔၊ မီဒီယာဂ်ာနယ္တုိ႔ အကုန္လံုး ဖတ္ရတဲ့ အခါက်ေတာ့ အျပင္ ကကိစၥေတြ၊ ျဖစ္ေနတာ အားလံုးကုိ သိေနတယ္။ သိေနတဲ့ အခါၾကေတာ့ အျပင္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ေကာင္းတာေလးေတြ ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေတြ႔တဲ့ ကိစၥမွာ က်ေနာ္က ေထာင္ထဲမွာ ဘယ္ေလာက္ထိ ေပ်ာ္သလဲ ဆုိေတာ့ က်ေနာ္ေထာင္က လြတ္လာသလုိ ေပ်ာ္တယ္ဗ်။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး လမ္းေၾကာင္းကုိ မထင္မွတ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ သူတုိ႔ ထၿပီးေတာ့ ေတြ႔ဆံုတဲ့ အတြက္ လက္ရွိတက္လာတဲ့ အစုိးရ အေပၚမွာ ပီတိျဖစ္မိပါတယ္။ ဒါက ပထမ ကိစၥပါ။”

“ဒုတိယအခ်က္က ျမစ္ဆံုကိစၥ၊ က်ေနာ္တုိ႔က ျမစ္ဆံုကိစၥကို ေထာင္ထဲမွာ တတိတ္ထိတ္ ခံစားေနရတာ၊ ဂ်ာနယ္ေတြ ထဲမွာ ျမစ္ဆံုက စီးလာတဲ့ ေရကုိၾကည့္၊ ဧရာဝတီျမစ္မွာ ျဖစ္ထြန္းေနတဲ့ ေတာင္ေတြကုိ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဒီမွာ ကုိယ့္ အေမအရင္း ေခါက္ေခါက္ကုိ ခုတ္ထစ္ ေနတယ္၊ ေသြးေတြ ဖ်ာက်ေနသလုိ က်ေနာ္တုိ႔မွာ ခံစား ေနခဲ့ရတယ္။ အဲဒီလုိ ခံစားေနရတဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ သမၼတ သိန္းစိန္ကေန ျပည္သူေတြရဲ႕ အသံ၊ လြတ္ေတာ္ရဲ႕ အသံ၊ ဆႏၵကို လုိက္ေလ်ာ လုိက္တဲ့ ျမစ္ဆံုကိစၥကုိ ရပ္ဆုိင္းလုိက္တဲ ့သတင္းေပါ့၊ ဒါကေတာ ့ဒုတိယ ဝမ္းသာတဲ့ သတင္းေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမဲ့ အျပည့္အဝ ဝမ္းမသာ ႏုိင္ေသးဘူး။ ဘာပဲေျပာေျပာ က်ေနာ္တို႔ အခုအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံနဲ႔ စကားေျပာရမယ့္ အေနအထားေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီလုိ ေျပာတဲ့အခါမွာ လက္ရွိ အစုိးရကို က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြက ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း အားလံုးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ၾကီးနဲ႔ အစုိးရအဖြဲ႔ ျပတ္ျပတ္သားသား ရဲရဲရင့္ရင့္
ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔ အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္သူလူထုက အျပည္အဝ အစုိးရရဲ႕ အေနာက္မွာ ရွိေနရမယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ဒီေနရာကေန တတုိင္း တျပည္လံုးကို တုိက္တြန္း ခ်င္ပါတယ္။”

အန္ကယ္က ေထာင္ထဲမွာ ရွစ္ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာေနခဲ့ၿပီးမွ လြတ္လာတယ္ ဆုိေတာ့ အျပင္ကုိ လြတ္ေျမာက္ သြားတဲ့ အခါ ဘယ္လုိ ခံစား ရလဲရွင္။

“အခု ခင္ဗ်ားတုိ႔နဲ႔ က်ေနာ္က စကားေျပာေနတာကုိ က်ေနာ္ရင္ထဲ ကေန လႈိက္လႈိက္ တက္လာတယ္။ တခါတေလ မ်က္ရည္ေတာင္ ေဝ့လာတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္း ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ ကုိင္ဖက္ေတြက ေထာင္ထဲမွာ ရွိေနေတာ့ စိတ္မခ်မ္းသာ ဘူးေပါ့။ မႏၲေလး ေထာင္ထဲမွာပဲ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၆ဝ ေလာက္ ရွိဦးမယ္။ က်ေနာ္က ၁၄ ႏွစ္သားက ေနၿပီးေတာ့ စၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ငါး ၾကိမ္ ထိန္းသိမ္း ခံခဲ့ရတာပါ။ လြတ္လာတဲ့ အခါတုိင္း တခါမွ မေပ်ာ္ႏုိင္ဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ အတူ လုပ္ေနတဲ့ လူေတြက ေထာင္ထဲမွာ က်န္ေနခဲ့တယ္။”

က်န္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြထဲက က်န္းမာေရးအေျခအေနေလး ေျပာျပပါဦး။

“တကယ္တမ္းေထာင္ထဲကေန လြတ္ေပးရမယ့္ လူေတြက်ေတာ့ ေထာင္ထဲမွာ ရွိေနတယ္။ သက္ၾကီးတဲ့ လူေတြ၊ က်န္းမာေရး မေကာင္းတဲ့ လူေတြက ေထာင္ထဲမွာ ရွိေနတယ္။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ မႏၲေလးေထာင္မွာ ဆုိရင္ ေက်ာက္ဆည္ မင္းကုန္းေက်ာင္း ဆရာေတာ္ၾကီး ဦးဇဏိတ က ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ကေန ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ၂၇ ႏွစ္ ေထာင္ခ် ခံေနရတာ။ ဒီဆရာေတာ္က အဲဒီအမႈနဲ႔ ဘာမွ မပတ္သက္တဲ့ ဆရာေတာ္ၾကီးပါ။ အမႈအခင္းကုိ ေျပၿငိမ္းေအာင္ သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပုိင္ အဖြဲ႔အစည္းက ေတာင္းပန္ခုိင္းလုိ႔ ထိန္းသိမ္းခဲ့တဲ့ ဆရာေတာ္ၾကီးပါ။ သက္ေတာ္က ၆၆ ႏွစ္ရွိၿပီ၊ သူက ႏွလံုးေရာဂါကို ျပင္းထန္စြာ ခံစားေနရတယ္။ တလတၾကိမ္ ေဆး႐ံု ထြက္ၿပီးေတာ့ ကုေနရတယ္။ အဲေတာ့ ဒီလုိ ပုဂၢိဳလ္ေတြကုိ တကယ္တမ္း လႊတ္ေပးသင့္ တာေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္တေယာက္က ၈၈ ေက်ာင္းသား ကုိလွမ်ဳိးေနာင္ ဆုိရင္လည္း သိတဲ့ အတုိင္းဘဲ အၾကိမ္ၾကိမ္ ေထာင္က်ခဲ့ေတာ့ မ်က္စိလည္းကုိက္၊ ခါးကလည္းကုိက္ တကယ္ကုိ ႐ႈနာ႐ႈိက္ကုန္း ျဖစ္ေနတာပါ။ သူတုိ႔လုိလူကို လႊတ္ေပးသင့္ပါတယ္။”

ေရွ႕ဆက္သြားမယ့္ ႏုိင္ငံေရး ရပ္တည္ခ်က္ေတြ ေျပာျပပါဦးရွင့္။

“က်ေနာ္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္က က်ေနာ္တို႔ တုိင္းျပည္မွာ တရားဥပေဒ မစုိးမုိးခဲ့တာက က်ေနာ္တုိ႔ တသက္ရွိၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ တုိင္းျပည္မွာ ဥပေဒ မစုိးမုိးမခ်င္း စုိးမုိးတဲ့အထိ၊ ဒီဘဝမွာ မစုိးမုိးေသးရင္ ေနာက္ဘဝထိ ဆက္လုပ္သြားမယ္။ ဒါက က်ေနာ္ရဲ႕ ဆႏၵပါ။ အခုလည္း က်ေနာ္ က်န္းမာေရး မေကာင္းပါဘူး၊ က်ေနာ္အခု ထုိင္ၿပီးေတာ့ စကားေျပာ ေနရတာပါ။ ဒါေပမယ့္ အခု သႏၷိ႒ာန္ အတုိင္းပဲ က်ေနာ္ဆက္ၿပီး လုပ္သြားမွာပါ။”

အဓိက ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္မယ့္ လုပ္ငန္းက ဘယ္လုိ လုပ္ငန္းလဲရွင့္။

“အဓိကေတာ ့အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အားလံုး ပါဝင္တဲ့ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး ပြဲၾကီးတခုကုိ မျဖစ္မေန က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္ရမယ္။ ဒါက အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး လမ္းအေၾကာင္းရဲ႕ မျဖစ္မေနလုပ္ရမယ့္ လမ္းေၾကာင္းပဲ။ အဲဒါ မလုပ္မခ်င္းကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္က က်ေနာ္တုိ႔ လုိခ်င္တဲ့ ဥပေဒ စုိးမုိးေရး၊ ဒီမုိကေရစီ စုိးမုိးေရးဟာ ၾကာေနဦးမွာပဲ။”

ေထာင္ထဲမွာရွိေနတဲ့အခ်ိန္ အစုိးရနဲ႔ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြအၾကား တုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ သတင္း ေတြေရာ ၾကားရလား။

“သတင္းစာေတြကေန ၾကားရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပုဂၢလိက ဂ်ာနယ္ေတြကေန ဖတ္ရပါတယ္။”

က်န္းမာေရးအေျခအေန သိပါရေစရွင့္။

“က်ေနာ္က ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္မွာ ေလျဖတ္တဲ့ ေရာဂါက ညာဘက္ တျခမ္းက မေကာင္းဘူး။ ခုေတာ့ ခ်ဳိင္းေထာက္နဲ႔ သြားလာ လႈပ္ရွားလို႔ေတာ့ ရပါတယ္။ အေပၚလက္ကေတာ့ ေပ်ာက္သြားၿပီ။ ေျခေထာက္မွာက နည္းနည္းက်န္ ေသးတယ္။ တခါ တေလ ေသြးတုိးတဲ့အခါ နည္းနည္း ခံရတာပါဗ်ာ။”

ျပည္ပမွာေရာက္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိေရာ ဘာမ်ား အၾကံေပးခ်င္တာရွိလဲ။

“ဟုတ္ကဲ့၊ ျပည္ပအဖြဲ႔အစည္းေတြ အားလံုးကုိ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခု၊ အႏွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္ၾကာ လုပ္ေနၾကတယ္။ ဘာဘဲ ေျပာေျပာ ကုိယ့္မိခင္ ရင္ခြင္ကုိေတာ့ ျပန္ခ်င္ၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ခက္တာက သက္ဆုိင္ရာ အစုိးရ သမၼတၾကီး အစုိးရ ေၾကျငာခ်က္က သိပ္မလံုေလာက္ဘူးဗ်၊ ျပည္ပမွာ ေရာက္ေနတဲ့ လူေတြကလည္း သူတုိ႔ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ သူတုိ႔ သြားေနၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြပဲ။ ဂုဏ္သိကၡာေတြ ရွိတယ္။ ဒီဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ အညီ တန္းတူရွိတဲ့ ဆုိလုိတာက ဥပေဒလုိဟာမ်ဳိး စနစ္တက် ျပ႒ာန္းၿပီးေတာ့ ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ၿပီးေတာ့ အားလံုးကုိ ျပန္ေခၚ ေစခ်င္တယ္။ ဒါက က်ေနာ္ ဆႏၵေပါ့ေလ။ အဲဒီလုိ ျဖစ္လာ မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္ ျပန္ေစခ်င္တာထက္ သူတုိ႔လုိခ်င္တဲ့ အေနအထား မေရာက္ေသးတဲ့ အတြက္ သူတုိ႔ မျပန္ျဖစ္ ေသးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ကုိ အာမခံခ်က္ ေပးရမယ္။ ႏုိင္ငံေရး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ပုိင္ခြင့္ ေပးရမယ္။ အျပင္မွာ သူတုိ႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ တာေတြ ရွိတယ္။ ဂုဏ္သိကၡာပုိင္း အရ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ သေဘာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီလုိဟာမ်ဳိးေတြ လုိလိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ယံုတယ္။”

တျခားဘာေတြမ်ား ထပ္ျဖည့္ေျပာျပခ်င္ေသးလဲ။

“ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုမွာ တရားမမွ်တတဲ့ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ကူးလူးဆက္ဆံေဆာက္ရြက္ခဲ့တာေတြ ရွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ စီမံကိန္း ေတြေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီစီမံကိန္းေတြေပါ့ဗ်ာ။ တဘက္ႏုိင္ငံရဲ႕ ျပည္သူေတြရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြား၊ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံရဲ႕ ျပည္သူေတြရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြား ႏွစ္ခု တရားမွ်တတဲ ့ေဆာက္ရြက္ခ်က္ေတြ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ကုမၸဏီေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ တရား မမွ်တမႈေတြ ရွိတယ္။ ေျပာရရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဘာျဖစ္ေနလဲ ဆုိေတာ့ မႏၲေလးၿမိဳ႕ထဲမွာ မေနႏုိင္ ၾကေတာ့ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က ၿမိဳ႕ျပင္ေတြကုိ ေရာက္ကုန္ တယ္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္မွာ ဘယ္သူေတြ ဝင္လာသလဲ ဆုိေတာ့ တရားနည္းလမ္း က်က်နဲ႔ ဝင္လာ တာရွိတယ္။ တရားမမွ်တဘဲ ဝင္လာတာေတြ ရွိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ ကေတာ့ တခ်ဳိ႕ လုပ္ထားတဲ့ အလုပ္က ေျခလြန္ လက္လြန္ေတြ ရွိေနတယ္ေလ။ ေနာင္ကုိ ဒီလုိမျဖစ္ေအာင္ ဒီလုိ အလားတူ ျဖစ္ရပ္မ်ဳိးေတြ မျဖစ္ေအာင္ တားဆီးရမယ္။ အထူးသျဖင့္ ဥပေဒ စုိးမုိးေအာင္ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ရမယ္။”

Ref: မဇၽၥိမ