ျမန္မာႏုိင္ငံ သတင္းလြတ္လပ္မႈ အဆင့္ေလ်ာ့က်

မမုိးျဖဴ
အဂၤါ, 19 ေအာက္တိုဘာ 2010


ျမန္မာႏုိင္ငံထဲက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဟာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကထက္ ပုိဆုိးၿပီး အဆင့္ ၃ ဆင့္ကို နိမ့္က် သြားတယ္လို႔ ျပင္သစ္ အေျခစုိက္ နယ္စည္းမျခား သတင္းသမားမ်ား အဖြဲ႔ (RSF) က ေျပာလုိက္ပါတယ္။ RSF ရဲ႕ သတင္း လြတ္လပ္မႈ မရွိတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ား စာရင္းမွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္က ၁၇၁ ႏုိင္ငံေျမာက္မွာ ရွိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ၂၀၁၀ စာရင္းမွာ ၁၇၄ ႏုိင္ငံကို က်သြားပါတယ္။ ဘယ္လုိေၾကာင့္ အခုလို က်ဆင္း သြားရတာပါလဲ၊ ဘယ္လို အေျခအေနမွာ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ဆုံး႐ႈံး ေနရသလဲ ဆုိတာကိုေတာ့ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ မမုိးျဖဴက တင္ျပ ေပးထားပါတယ္။

ကမၻာမွာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ ဆိုတာကို အကဲျဖတ္တဲ့ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ ဆိုင္ရာ အဆင့္ အၫႊန္း စာတမ္းမွာ နယ္စည္းမျခား သတင္းသမားမ်ား အဖြဲ႔က ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အဆင့္ဟာ ၂၀၀၉ ႏွစ္ထက္ ၃ ဆင့္ က်ဆင္း သြားတယ္လို႔ သုံးသပ္ လိုက္ပါတယ္။

မႏွစ္က သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ နည္းပါးတဲ့ ေအာက္ဆုံးပိုင္းအဆင့္ ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ နံပါတ္ ၁၇၁ စြဲခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၀ ခုနွစ္မွာေတာ့ အဆင့္ ၁၇၄ ကို က်ဆင္းသြားခဲ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီႏွစ္ အၫႊန္းအရ ႏိုင္ငံ ၁၇၈ ႏုိင္ငံအနက္ ျမန္မာႏိုင္ငံက နံပါတ္ ၁၇၄ စြဲတာေၾကာင့္ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ အနည္းဆုံး ၅ ႏုိင္ငံထဲမွာ ပါ၀င္ၿပီး သူ႔ေအာက္မွာ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ အီရန္ အပါအ၀င္ ၄ ႏိုင္ငံေလာက္သာ က်န္ပါေတာ့တယ္။

တႏွစ္အတြင္း သတင္းလြပ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ အဆင့္ ၃ ဆင့္ေလာက္ က်ဆင္းသြားခဲ့ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျပင္သစ္ အေျခစိုက္ နယ္စည္းမျခား သတင္းသမားအဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွဌာန အႀကီးအကဲ ဗင္းဆင့္ ဘုိစဲလ္ (Vincent Bosssel) က အခ်က္ ၃ ခ်က္ကို အခုလို ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။

“၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ၃ ဆင့္က်သြားတာ အဓိကအားျဖင္႔ အခ်က္ ၃ ခုေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမ အခ်က္က သတင္းေတြကို စိစစ္ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ အဖြဲ႔က ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြကို ပိုလုပ္လာတယ္။ ဒုတိယ အခ်က္က ႏုိင္ငံတကာ သတင္း မီဒီယာေတြကို သူ႔တိုင္းျပည္ထဲကို ၀င္ၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ သတင္း မီဒီယာျဖစ္ေအာင္ အလုပ္လုပ္ခြင့္ မေပးဘူး။ ဥပမာ ၿပီးခဲ့တဲ့ အပတ္က အစိုးရရဲ႕ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ မၾကာခင္ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ႏုိင္ငံတကာ သတင္းမီဒီယာေတြ လာစရာ မလိုဘူးလို႔ ေျပာလိုက္တယ္။ တတိယ အခ်က္ကေတာ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ က်သြားရတဲ့ အဓိက အက်ဆံုး အေၾကာင္းရင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အင္တာနက္ ဘေလာ့ဂ္ဂါေတြ အပါအ၀င္ သတင္းသမားေတြကို ဖမ္းဆီး အက်ဥ္းခ် ေနတာဟာ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ထဲမွာ အင္မတန ဆိုးရြား လာေနလို႔ပါ။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စစ္အစိုးရ အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ အႏွစ္ ၂၀ အတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲတခု ျပန္လုပ္ဖို႔ ရက္သတၱ ၃ ပတ္ေလာက္ပဲ လိုေတာ့တဲ့ အခ်ိန္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ တခုရဲ႕ မွ်တ မွန္ကန္မႈကို သုံးသပ္ရာမွာ အဓိက အခ်က္တခုျဖစ္တဲ့ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေရးတႀကီး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကို သူက ဆက္ၿပီး ေထာက္ျပပါတယ္။

“ပထမဆုံး လုပ္သင့္တာက ယုတၱိကင္းမဲ့ၿပီး ေခတ္ေနာက္က်ေနတဲ့ သတင္းစိစစ္ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ လုပ္နည္း လုပ္ဟန္ေတြကို ရပ္ၿပီး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲရပါမယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပုဂၢလိက သတင္းမီဒီယာ နယ္ပယ္ဟာ အေတြ႔အႀကဳံ ရွိၿပီး အရည္အခ်င္း ပိုရွိလာေပမဲ့ သတင္း သမားေတြမွာ သတင္း အခ်က္အလက္ အေသးစိတ္ေတြ သာမက ကာတြန္းေတြကိုပါ စာေပ စိစစ္ေရးကို တင္ေန ရတာေၾကာင့္ လြတ္လပ္ခြင့္ မရွိပါဘူး။

“ဒုတိယ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္က သတင္းသမားေတြကို ေထာင္ေတြထဲက အျမန္ဆုံး ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံက သတင္း သမားေတြဟာ အံ့အားသင့္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ေထာင္ဒဏ္ေတြ ခ်ခံေနၾကရပါတယ္။ သူတုိ႔ကို ခ်က္ခ်င္း လႊတ္ေပးဖို႔ပါ။ ေနာက္ အေရးအႀကီးဆုံး အခ်က္ကေတာ့ ဘီဘီစီ၊ ဗြီအုိေအ၊ ဒီဗြီဘီ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာ သတင္း သမားေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံထဲ ၀င္ၿပီး အလုပ္လုပ္ခြင့္ ေပးဖို႔ပါ။ အခုလို ေရြးေကာက္ပြဲ နီးကပ္တဲ့ ကာလမွာ ကမၻာက လက္ခံ ယုံၾကည္ ႏုိင္ေလာက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခု ျဖစ္ဖို႔ဆိုရင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိလာေအာင္ သတင္း မီဒီယာကို ျပဳျပင္ဖို႔ လိုတာေပါ့ဗ်ာ။”

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏုိ၀င္ဘာ ၇ ရက္ေန႔ ျပဳလုပ္မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ နီးကပ္လာတာနဲ႕အမွ် ကမၻာက လက္ခံ ယုံၾကည္ေလာက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခု ျဖစ္ဖို႔ ေ၀ဖန္ အႀကံေပးသံေတြ ပိုၾကားလာရတဲ့ အခု သီတင္းပတ္ေတြ အတြင္းမွာပဲ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ရက္ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ေနျပည္ေတာ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ ႏိုင္ငံတကာ သတင္း မီဒီယာလာဖို႔ မလိုအပ္ဘူးလို႔ အတိအလင္း ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ ျပဳလုပ္တဲ့ရက္မွာ မဲ႐ုံေတြနားမွာလည္း ဓာတ္ပံု႐ိုက္တာ၊ ဗီြဒီယို ႐ိုက္ကူးတာေတြလည္း ခြင့္မေပးဘူးလို႔ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာ ထားပါတယ္။

Ref: VOA News