ကမၻာ့ဖလား ေနာက္ကြယ္မွ အက်ည္းတန္ အမွန္တရား

အဲလက္စ္ ဒူးေဗာ စမစ္
Thursday, June 10, 2010

ေခတ္ အဆက္ဆက္ ကံမေကာင္းခဲ့ေသာ အာဖရိက တိုက္ႀကီးတြင္ သမိုင္းဝင္ အေျပာင္းအလဲ တခု ႀကဳံေတြ႔ၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ တျခားေတာ့ မဟုတ္၊ အာဖရိက ေျမေပၚတြင္ ပထမဆံုး က်င္းပသည့္ ကမၻာ့ဖလား ေဘာလံုးပဲြႀကီးပင္။

ဆင္းရဲသားမ်ား၏ ေျမေပၚတြင္ ခ်မ္းသာ ၾကြယ္ဝသူမ်ား သြားေရာက္ ယွဥ္ၿပဳိင္ကစားမည့္ အေပၚ ေဝဖန္မႈမ်ားလည္း ပို၍ ထြက္ေပၚလာေနသည္။ ေဘာလံုးပဲြ က်င္းပမည့္ ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံ၏ ၿမိဳ႕အသီးသီးတြင္ ေနာက္ဆံုး အခိ်န္အထိ ျပင္ဆင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ ေနၾကသည္။

ထိုကြင္းမ်ားတြင္ လာေရာက္၍ ေဘာလံုး ကန္ၾကမည့္ ကစားသမားတခ်ဳိ႕သည္ ကမၻာေက်ာ္ ေဘာလံုးသမားမ်ား ျဖစ္သလို ဝင္ေငြ ျမင့္မား သူမ်ားလည္း ျဖစ္သည္။ အာဖရိကတိုက္မွ ေဘာလံုးသမားမ်ား မေမွ်ာ္မွန္းႏုိင္သည့္ ပမာဏ အထိ ဝင္ေငြ ျမင့္မားသူမ်ားဟုလည္း ဆိုႏုိင္သည္။

ေဘာလံုးအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဖီဖာ၏ ဥကၠ႒ ဆတ္ပ္ ဘလတၱာက ေဘာလံုးပဲြမ်ား ရုပ္သံ ရိုက္ပိုင္ခြင့္ ေရာင္းခ်ျခင္းမွ ေဒၚလာ ၃ ဘီလီယံ ေက်ာ္ ရမည္ဟု ေမွ်ာ္မွန္းထားသည္။ ထိုေငြကုိ ေဘာလံုးပဲြ က်င္းပခြင့္ ျပဳသည့္ ေတာင္အာဖရိက တိုက္၏ ျပည္သူမ်ား အက်ဳိးအတြက္ ျပန္လည္ အသံုးခ်ရန္ သူက အျပင္းအထန္ တိုက္တြန္းထားသည္။ ဖီဖာ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ကလည္း ထိုေငြမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ အာဖရိကတိုက္ အတြင္း ေဘာလံုး နည္းပညာသင္ ေက်ာင္းေပါင္း ၂ဝ ဖြင့္ရန္ ေျပာဆိုထားသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ဖီဖာသည္ အာဖရိအတြက္ အေျပာသက္သက္ျဖင့္သာ ကူညီေနၿပီး လက္ေတြ႔တြင္ မည္သည့္ အရာမွ် ျဖစ္လာလိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု သတင္းေဆာင္းပါးရွင္ တဦးျဖစ္သူ အန္ဒဲလ္ မက္ဇီတန္မ ဆိုသူက ျပင္းထန္စြာ ေဝဖန္ထားသည္။ ဤေဘာလံုးပဲြႀကီး က်င္းပျခင္း အတြက္ ေရရွည္တြင္ အာဖရိက၏ စီးပြားေရး အေျပာင္းအလဲ အတြက္ ထူးျခား လာလိမ့္မည္ဟု မထင္ေၾကာင္းလည္း ေထာက္ျပ ထားသည္။ “ကမၻာ့ ဖလားပဲြ ဆိုတာ ကတယ္တမ္းေတာ့ ကမၻာေပၚက လူခ်မ္းသာေတြနဲ႔ ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံက အထက္တန္းလႊာ တသိုက္ရဲ႕ ကိုလိုနီေခတ္ ကစားပဲြလုိ႔ေတာင္ ေျပာႏုိင္ပါတယ္” ဟု သူက ေရးသား ေဝဖန္ထားသည္။

“အတိတ္တုန္းကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ဟာ သူတပါးရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းကို ခံရတယ္။ ေတာင္အာဖရိက အစိုးရဟာ အခုလည္း ကိုလိုနီ လုပ္ခဲ့သူမ်ားကို ထပ္ၿပီး ဖိတ္ၾကားတာလုိ႔ပဲ ေျပာလိုပါတယ္” ဟု ေဆာင္းပါးရွင္က ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ ထားသည္။

ေတာင္အာဖရိက အစိုးရသည္ ကမၻာ့ဖလားပဲြ အတြက္ ၿမိဳ႕ႀကီး ၉ ၿမိဳ႕တြင္ အေဆာက္အအုံမ်ား လမ္းမ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္းမွ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၄ ဘီလီယံ ကုန္က်ခဲ့ၿပီးၿပီဟု သူက ဆုိသည္။ ထိုေငြမ်ားအား အလုပ္အကိုင္ ဖန္တီးသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ သံုးသင့္သည္ ဟုလည္း ေထာက္ျပထားသည္။

လတ္တေလာတြင္ အျမတ္ မရေသးေသာ္လည္း လူအမ်ား အလုပ္အကိုင္ ရရိွခဲ့သည္ဟု သုေတသန ျပဳလုပ္ သူမ်ားက ေထာက္ျပ ထားသည္။

“ဒီ ကမၻာ့ ဖလားပဲြ က်င္းပတာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံရဲ႕ႏြမ္းပါးမႈကို ေလွ်ာ့ခ်မေပးႏုိင္ဘူး ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ကမၻာ့ဖလားပဲြ အတြက္ ေဆာက္လုပ္ရတဲ့ အေဆာက္ အအုံေတြေၾကာင့္ အလုပ္အကိုင္ေပါင္း တသိန္းခဲြခန္႔ ဖန္တီးေပးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအတြက္ စီးပြားက်ေနတဲ့ ကာလအတြင္း တက္လာတဲ့ ဝင္ေငြဟာ ဝ.၂ ရာခိုင္ႏႈန္း က ေန ဝ.၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ တက္လာကို ေတြ႔ရပါတယ္”ဟု ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံ လူသားႏွင့္ သိပၸံဆိုင္ရာ သုေတသန ေကာင္စီမွ အူဒက္ရွ္ ပီေလ ဆိုသူက ေျပာသည္။

ေတာင္အာဖရိကသည္ ကမၻာ့ဖလားပဲြ လက္ခံ က်င္းပရန္ အတြက္ ႀကီးမားေအာင္ျမင္ေသာ စီးပြားေရး မရိွေသးပါ။ ႏုိင္ငံလူဦးေရ၏ ၄ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ အလုပ္ လက္မဲ့မ်ား ျဖစ္ေနသည္။ လူဦးေရ၏ ၃ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ အလုပ္ ရိွေသာ္လည္း ၎တုိ႔၏ ဝင္ေငြမွာ တလလွ်င္ ေဒၚလာ ၁ဝဝ ေအာက္သာ ရိွၾကသည္။ ကမၻာ့ဖလားပဲြကို လက္ခံ က်င္းပခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ ဂ်ာမနီ၊ ကိုရီးယား၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ ျပင္သစ္တုိ႔၏ စီးပြားေရးႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ပါက ေတာင္ အာဖရိက ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးသည္ ေအာက္ဆံုးအဆင့္မွာ ရိွသည္။

ဖီဖာ၏ လံုၿခဳံစိတ္ခ်ရေသာ အင္တာနက္မွတဆင့္ လက္မွတ္မ်ား ေရာင္းခ်သည့္ စနစ္ကို ၾကည့္မည္ဆိုပါက ေမးခြန္း ထုတ္စရာ အမ်ားအျပား ရိွေနေသးသည္။ အာဖရိကႏုိင္ငံ အမ်ားအျပားသည္ အင္တာနက္မွ တဆင့္ လက္မွတ္ ဝယ္ယူႏုိင္သည့္ အေျခအေနမ်ဳိး မရိွၾကေပ။ Visa ကုမၸဏီသည္ လက္မွတ္ေရာင္းခ်ျခင္းကို အဓိက စပြန္ဆာ ရၿပီး ဧၿပီလ ၁၅ ရက္ေန႔အထိ အြန္လိုင္းမွ တဆင့္ ေရာင္းခ်ခဲ့သည္။ ထိုကာလ အတြင္း လက္ခံ က်င္းပမည့္ အိမ္ရွင္ႏုိင္ငံက ၎တုိ႔ ႏုိင္ငံသားမ်ားအတြက္ လက္မွတ္ရံုမ်ား ဖြင့္ၿပီး ေရာင္းခ်ေပးရန္ ဖီဖာကို တြန္းအား ေပးခဲ့ရသည္။ ရလဒ္အားျဖင့္ ကမၻာ့ ဖလား ၀င္ခြင့္ရသည့္ အာဖရိက ႏုိင္ငံ ၆ ႏုိင္ငံ ရိွေသာ္လည္း ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံ အျပင္ဘက္မွ အာဖရိက တုိက္သား ေဘာလုံး ပရိသတ္အတြက္ လက္မွတ္ေပါင္း ၁၁ဝဝဝ သာ ေရာင္းႏုိင္ခဲ့သည္။ ၿပိဳင္ပဲြ၀င္မည့္ ၆ ႏုိင္ငံမွာ ေတာင္အာဖရိက၊ ဂါနာ၊ အိုင္ဗရီကုိ႔စ္၊ ကင္မရြန္း၊ ႏုိင္ဂီ်းရီးယား ႏွင့္ အယ္လ္ဂီ်းရီးယားတုိ႔ ျဖစ္သည္။

အားကစား ဆုိင္ရာ အရာရိွ ဒန္နီေဂ်ာ္ဒန္က အာဖရိကႏုိင္ငံမ်ား အတြင္း လက္မွတ္ ေရာင္းခ်ခဲ့ပံုသည္ အလြန္ စိတ္ပ်က္ စရာ ေကာင္းေၾကာင္း ဝန္ခံခဲ့သည္။

“လက္မွတ္ေတြဟာ အေမရိကန္လို ႏုိင္ငံမ်ဳိးမွာ ပိုလုိ႔ ေရာင္းေကာင္းခဲ့တယ္။ အင္တာနက္ စနစ္ကလည္း အဆင့္ ျမင့္တယ္ ဆိုေတာ့ လက္မွတ္ ဝယ္သူေတြ အတြက္ သိပ္အဆင္ေျပတာကိုး။ အာဖရိက ေဘာလံုး ဝါသနာရွင္ေတြ အမ်ားစုက အေၾကြးဝယ္ကတ္ ဆိုတာလည္း ရိွမွ မရိွဘဲ။ ဒီၾကားထဲ အင္တာနက္ စနစ္ကလည္း မေကာင္းဘူး။ ေငြ လက္ငင္းရွင္းတဲ့ စနစ္နဲ႔သာ လက္မွတ္ကို ဝယ္ႏုိင္တာ ဆိုေတာ့ ဒီအင္တာနက္ကေန ေရာင္းတဲ့ စနစ္က အာဖရိကမွာ အလုပ္ မျဖစ္ဘူး။ ေနာင္အတြက္ သင္ခန္းစာေပါ့ဗ်ာ”ဟု သူက ေျပာသည္။

ထိုသုိ႔ အာဖရိက ႏုိင္ငံမ်ား လက္မွတ္ ဝယ္ယူရန္ ခက္ခဲေနစဥ္ အာဖရိကတိုက္ ေျမာက္ပိုင္း ႏုိင္ငံမ်ားတြင္လည္း ကမၻာလွည့္ ခရီးသည္မ်ား ၀င္ေရာက္မႈ ေလ်ာ့က်လာသည္။ ကမၻာ့ဖလားပဲြသုိ႔ စုၿပဳံသြားၾကမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ခရီးသည္ ၂ဝဝ ဝဝဝ အထိ ေလ်ာ့သြားသည္ ဟူ၏။

ထို ပမာဏသည္ ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံ၏ ေႏြရာသီျဖစ္ေသာ ႏုိဝင္ဘာႏွင့္ ေဖေဖာ္ဝါရီလအတြင္း ေရာက္လာေလ့ ရိွသည့္ ကမၻာလွည့္ ခရီးသည္ အေရအတြက္ႏွင့္လည္း တူညီသည္။

ထိုအက်ဳိးဆက္မ်ားေၾကာင့္ အာဖရိကေျမာက္ပိုင္း ႏုိင္ငံမ်ားက ခရီးသြားတုိ႔ကို ျပန္လည္ ဆဲြေဆာင္ႏုိင္ရန္ ေလယာဥ္ခ မ်ားႏွင့္ ဟုိတယ္ခ ႏႈန္းထားမ််ားကို ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ၾကသည္။ ေဒသခံ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားလည္း စီးပြား ထိခိုက္သျဖင့္ ညည္းညဴ ေနၾကသည္။

ႏုိင္ငံတကာမွ လက္မွတ္ မဝယ္ယူႏုိင္သူမ်ား အတြက္ ဖီဖာႏွင့္ စပြန္ဆာ ေပးသူမ်ားက ဥေရာပ ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားတြင္ ျမင္ ကြင္း က်ယ္ ရုပ္သံစက္မ်ားျဖင့္ ျပသရန္ စီစဥ္ေနသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံမွလဲြ၍ အျခားေသာ အာဖရိကတုိင္းျပည္မ်ားတြင္ အမ်ားျပည္သူ ၾကည့္ရႈႏုိင္ရန္ ထိုသုိ႔ စီမံ ေဆာင္ရြက္ထားျခင္းမ်ဳိး မရိွေပ။

ဖီဖာ အတြင္းေရးမႉး ဂ်ရုမ္း ဗဲကီက အာဖရိကရိွ အစိုးရ ရုပ္သံဌာနမ်ားကုိ ေဘာလံုးပဲြစဥ္မ်ား အခမဲ့ လႊင့္ခြင့္ ျပဳမည္ဟု ေျပာသည္။

“အာဖရိကႏုိင္ငံေတြက ၿမိဳ႕ေတာ္ေတြမွာ အမ်ားျပည္သူ ၾကည့္ရႈ အားေပးဖုိ႔ ရုပ္ျမင္သံၾကား အႀကီးစားေတြ တပ္ဆင္ၿပီး အခမဲ့ ျပသခြင့္ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္”ဟု သူက ဆုိသည္။

ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံ ကမၻာ့ဖလားပဲြသည္ အာဖရိကတိုက္ တတိုက္လံုး အတြက္ အက်ဳိးရိွမည္ဟု ယူဆသူ နည္းေန ဟန္ ရိွသည္။ အီသီယိုပီးယား ႏုိင္ငံ၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ အဒစ္အဘာဘာရိွ စားေသာက္ဆိုင္ ပိုင္ရွင္တဦးျဖစ္သူ တက္ဂီေနာ ဂက္ရွ္ေဟာ ဆိုသူက သူ႔ဆိုင္တြင္ ရုပ္ျမင္သံၾကားကို အျမဲဖြင့္ထားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ပရီးမီးယာ ေဘာလံုးပဲြမ်ားကုိလည္း ဖြင့္ေနက် ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

“အာဖရိက ႏုိင္ငံတခုမွာ ကမၻာ့ဖလားပဲြ က်င္းပမယ္ ဆိုေတာ့ ဝမ္းသာတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ စိုးရိမ္တာေတာ့ ရိွတယ္။ ရာဇဝတ္မႈ အလြန္ထူတဲ့ ႏုိင္ငံ ျဖစ္ေတာ့ လာတဲ့ ပရိသတ္ေတြအတြက္ ရာဇဝတ္မႈ ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရမယ္ဆိုရင္ အာဖရိက တိုက္ႀကီးတခုလံုး မ်က္ႏွာမလွ ျဖစ္ရႏုိင္တယ္”ဟု သူက ထင္ျမင္ခ်က္ ေပးသည္။

အေနာက္ အာဖရိကဘက္ျခမ္းမွ အရည္အခ်င္း ျပည့္မီေသာ ေဘာလံုးအသင္း ၄ သင္း ကမၻာ့ဖလားတြင္ ပါဝင္ ကစား မည္ျဖစ္သည္။ လူတိုင္းလည္း စိတ္လႈပ္ရွားေနၾကသည္။ အိုင္ဗရီကုိ႔စ္ ႏုိင္ငံတြင္ လူတိုင္းလိုလို လိေမၼာ္ေရာင္ အကၤ်ီမ်ား ဝတ္ဆင္ၾကလိမ့္မည္။ လိေမၼာ္ေရာင္ အစင္းႏွင့္ ဆင္ပံုမ်ားသည္ ထိုႏုိင္ငံ ကိုယ္စားျပဳ အမ်ဳိးသားအေရာင္ႏွင့္ သေကၤတ ျဖစ္သည္။

လူတိုင္းလိုလို ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႀကီးစြာ ေစာင့္စားေနၾကသည္။ ခ်ယ္လ္ဆီး အသင္းတြင္ ကစားေနသည့္ ဒီဒီေရး ဒေရာ့ဘာ ႏွင့္ ၎၏ ကစားဘက္မ်ား အံ့ဖြယ္သရဲ ေျခစြမ္းျပခ်က္မ်ားကို ေတြ႔ရေတာ့မည္ေလာ ဟုလည္း ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။

ကမၻာ့ဖလား ပဲြစဥ္မ်ားကို အာဖရိကရိွ အလြန္ေခါင္ေသာ ေဒသ ၂ ခုတြင္ပါ ၾကည့္ရႈႏုိင္ေပလိမ့္မည္။ သုိ႔ေသာ္ ဖီဖာ ကို ထိုအတြက္ ေက်းဇူးတင္စရာ မလိုပါ။ ကုလသမဂၢက ဇမ္ဘီယာႏုိင္ငံ ႏွင့္ ရဝမ္ဒါ ႏုိင္ငံရိွ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားအတြင္း ျမင္ကြင္းက်ယ္ ရုပ္ျမင္သံၾကားမ်ား စိုက္ထူ၍ ျပသမည္ ျဖစ္သည္။

ဖီဖာက ဥပေဒမ်ားႏွင့္ ကန္႔သတ္ထား၍ ေတာင္အာဖရိက လမ္းေဘး ပံ်က် ေစ်းသည္မ်ား အခက္ ေတြ႔ေနၾကရသည္။ ထိုဥပေဒမ်ားသည္ ဖီဖာက စပြန္ဆာေပးထားသည့္ ကိုကာကိုလာ ကဲ့သုိ႔ေသာ ကုမၸဏီမ်ားကို ၿပဳိင္ဘက္ ကုမၸဏီမ်ား မယွဥ္ႏုိင္ရန္ ကာကြယ္ ေပးထားျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ လတ္တေလာတြင္ ေတာင္အာဖရိက ကုမၸဏီမ်ား၊ ရင္းနီွးျမုဳပ္နံွ ထားသူမ်ားအား အကာအကြယ္ ေပးရန္ လမ္းေဘး ေစ်းသည္မ်ားကို လွ်ပ္တပ်က္ ဖမ္းဆီး အေရးယူမႈေပါင္း ေလးရာ ေက်ာ္ ရိွေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ကိပ္ေတာင္းၿမိဳ႕ ရဲအဖဲြ႔တြင္ အထူးတပ္ဖဲြ႔ တခု ထားရိွၿပီး လမ္းေဘး ေစ်းသည္မ်ားကို ဂရင္းပိြဳင့္ အားကစားရံု တဝိုက္တြင္ ေစ်းမေရာင္းခ် ႏုိင္ေရးအတြက္ ဖယ္ရွား ရွင္းလင္းရန္ ျဖစ္သည္။

နယ္လ္ဆင္ မန္ဒဲလား ပါဝင္သည့္ ႏုိင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အဖဲြ႔သည္ ဖီဖာ၏ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္ မကင္း ျဖစ္မိေၾကာင္း ေၾကညာာခ်က္ ထုတ္ထားသည္။ အိုင္းရစ္ရွ္ သမၼတေဟာင္း ေမရီေရာ္ဘင္ဆင္က လမ္းေဘး ေစ်းသည္မ်ား လမ္းေပၚမွ ဖယ္ရွားျခင္း ခံေနရေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။ ကမၻာ့ဖလားပဲြ က်င္းပသည့္ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္း အတြက္ လူကုန္ကူးမႈမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္ေျခလည္း ရိွေနသည္။

ဤအေတာအတြင္း အႏုပညာရွင္တခ်ဳိ႕က ဂ်ဳိဟန္နက္စ္ဘတ္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္မည့္ စင္တင္ ဂီတ ေဖ်ာ္ေျဖပဲြကုိ သပိတ္ ေမွာက္ရန္ လႈံ႔ေဆာ္ထားရာ ေထာက္ခံမႈ အမ်ားအျပား ရရိွေနသည္။

ဖီဖာက ရုပ္သံ လႊင့္ခြင့္ ေရာင္းရေငြမ်ားႏွင့္ ေဘာလံုးနည္းျပ ေက်ာင္း ၂ဝ အား အာဖရိကတိုက္အတြင္း တည္ေထာင္မည့္ သတင္း ၾကားရသူ အေပါင္းက ေဒါသထြက္ၾကသည္။ တခိ်န္တည္းတြင္ ေတာင္အာဖရိက အစိုးရသည္ ႏုိင္ငံ အတြင္း လွ်ပ္စစ္မီးအား ျမွင့္တင္ေရး အတြက္ ကမၻာ့ဘဏ္မွ ေငြေခ်းရန္ တင္ျပထားသည္။

ေလာ့စ္ အင္ဂ်္လိစ္ အေျခစိုက္ အဖဲြ႔တခုက စုစည္းတင္ဆက္မည့္ စင္တင္ဂီတ ေဖ်ာ္ေျဖပဲြသည္ အေမရိကန္ လုပ္ဟန္ သက္သက္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတာင္အာဖရိက အႏုပညာရွင္မ်ားက ေဝဖန္ခဲ့သည္။ ေတာင္အာဖရိက ဖန္တီးမႈ အလုပ္ သမားမ်ား သမဂၢ ဥကၠ႒ျဖစ္သူ မဘူသိုကစ္ စီသိုလီက“ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံက အနုပညာသည္ ေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာ က ေက်ာ္ၾကားတဲ့ အႏုပညာသည္ေတြနဲ႔ တန္းတူ အရည္အေသြး ရိွပါတယ္။ ဒီေဒသခံ အႏုပညာရွင္ေတြကို မျဖစ္မေန ပါဝင္ ေဖ်ာ္ေျဖခြင့္ ေပးရပါလိမ့္မယ္”ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၎တုိ႔ သမဂၢက ေဒသခံ အႏုပညာသည္ ၈ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ေဖ်ာ္ေျဖခြင့္ ရရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ၃ ဦးသာ ပါဝင္ခြင့္ရခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

အာဖရိကလူျဖဴ အသိုင္းအဝိုင္းကလည္း ကမၻာ့ဖလားပဲြကို လူမ်ဳိးေရးအရ ႏုိင္ငံျခားသားေၾကာက္ေရာဂါ တြယ္ကပ္ေန ေသာ ပဲြတခုအျဖစ္ ရႈျမင္ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေဒသခံ သတင္းမီဒီယာမ်ား၏ အဆိုအရ ေနာက္ဆံုး ဗိုလ္လုပဲြ အၿပီး ေနာက္တေန႔ ဇူလိုင္ ၁၂ ရက္ေန႔၌ ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံတြင္ ေနထိုင္ေသာလူျဖဴမ်ား တိုက္ခိုက္ခံရဖြယ္ရိွသည့္ သတင္းမ်ား နယ္တြင္ ပ်ံ႕ေနသည္ဟု သိရသည္။ ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ေရႊ႕ေျပာင္း အေျခခ်သူမ်ား ဆိုင္ရာအဖဲြ႔ႀကီးက ထုိ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားကုိ သံုးသပ္ေနသည္။

အလုပ္ အမ်ားရဆံုးကိစၥရပ္တခုမွာ သာမန္ ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံသားမ်ား အတြက္ ပဲြေတာ္ရက္ အတြင္း ၿမိဳ႕ျပင္မွ လူမ်ားအား ၿမိဳ႕တြင္းသုိ႔ သယ္ယူ ပုိ႔ေဆာင္ေရးအတြက္ ဘတ္စ္ကား လိုင္းမ်ား တိုးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္ရသည့္ လုပ္ငန္း ျဖစ္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လအတြင္းက ဂ်ဳိဟန္နက္စ္ဘတ္ ၿမိဳ႕ေတာ္အတြင္း စတင္ ေျပးဆဲြသည့္ ဘတ္စ္ကား တစီး တိုက္ခိုက္ခံရသည္။ ႏုိင္ငံအတြင္းရိွ အင္အား ေကာင္းေသာ ဘတ္စ္ကား လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ပဲြေတာ္ ရက္မ်ားအတြင္း လမ္းပိတ္ဆုိ႔မည္ဟုလည္း ျခိမ္းေျခာက္ထားသည္။ ႏုိင္ငံ၏ သယ္ယူ ပုိ႔ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းကုိ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ထား သည့္ ၎တုိ႔ႏွင့္ အစိုးရက မည္သုိ႔မည္ပံု သေဘာတူညီခ်က္ ရရိွထားေၾကာင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးေပ။

ေဒသခံ အားကစား ဆုိင္ရာ စည္းရံုးေရး ဥကၠ႒ ဒန္နီေဂ်ာ္ဒန္က ပဲြစဥ္ေပါင္း ၆၄ ပဲြ ပါရိွေသာ ကမၻာ့ဖလား ပဲြေတာ္ရက္ သည္ လႏွင့္ခီ် ၾကာမည္ဟု ေျပာသည္။ ဤပဲြေတာ္သည္ ႏုိင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ေရး အသြင္ေဆာင္၍ နည္းမ်ားမဟူ ဝင္လာသည့္ ေငြေၾကးသည္ တန္ဖိုးရိွသည္ဟု ဆိုသည္။ မည္သုိ႔ပင္ဆိုေစ ကမၻာ့ဖလား ပဲြေတာ္ေၾကာင့္ အာဖရိက တိုက္ ၏ အသံကို ႏုိင္ငံတကာက အရင္ကထက္ ပိုၿပီး ၾကားလာရမည္ဟုလည္း သူက ေျပာသည္။ ေတာင္အာဖရိက အစိုးရ သံုးစဲြခဲ့သည့္ ဘီလီယံ ေဒၚလာ ပမာဏရိွသည့္ ေငြေၾကးမ်ားသည္ အက်ဳိးမဲ့မည္ မဟုတ္ဟု သူက ေစာဒက တက္သည္။

“အသစ္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ အေဆာက္အအုံေတြ၊ ဥပမာအားျဖင့္ လမ္းေတြ၊ ေလဆိပ္ကို ျပင္ဆင္တာေတြ၊ တယ္လီဖုန္း ဆက္သြယ္ေရး အတြက္ ရင္းႏွီးခဲ့တာေတြဟာ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး တိုးတက္လာဖုိ႔ အတြက္ အက်ဳိး ရိွေစ ပါတယ္”ဟု မဘူသိုကစ္ စီသိုလီ က ေထာက္ျပသည္။

Alex Duval Smith ေရးသားသည့္ The ugly truth about the beautiful game ကုိ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆုိသည္။

Ref: ဧရာဝတီ္