ျမန္မာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားလႊတ္ေပးေရးနဲ႔ တုိင္းတာ

ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္
ဗုဒၶဟူး, 16 ႏိုဝင္ဘာ 2011

ျမန္မာႏုိင္ငံကို ႏို၀င္ဘာလဆန္းမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး မိုက္ကယ္ ပို႔စနာက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ စတင္ျဖစ္ေပၚေနတယ္ ဆိုတာ သိသာတယ္လို႔ ေျပာၾကား ခဲ့ေပမယ့္ ျမန္မာ အစိုးရသစ္ ဘက္က တကယ့္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္လုပ္ဖို႔ သံဓိဌာန္ ခိုင္မာမႈ ရွိ မရွိ စမ္းသပ္မႈ အေျဖဟာ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုး လႊတ္ေပးမႈေပၚ မူတည္ေနတယ္လို႔ VOA ကို ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ အေမရိကန္အလုပ္သမားေရးရာ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး မိုက္ကယ္ ပို႔စနာဟာ ႏုိ၀င္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔ကေန ၄ ရက္ေန႔အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး အစိုးရအဖြဲ႔ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့သလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ လူမႈလူ႔အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးက ပုဂိၢဳလ္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။

မစၥတာပို႔စနာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပထမဆံုးေရာက္ခဲ့တာမို႔ အရင္က အေနအထားနဲ႔ ယွဥ္မျပႏိုင္ေပမယ့္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ စျဖစ္ ေနတယ္ဆိုတာ သိသာ ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရက ၿပီးခဲ့တဲ့ လထဲမွာ အက်ဥ္းသား ၆,၀၀၀ ေက်ာ္ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ လႊတ္ေပးတဲ့ထဲမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားက ၂၀၀ ေက်ာ္ပဲ ရွိတာမို႔ ဒီႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးမႈ ကိစၥဟာ ျမန္မာ အစိုးရသစ္ရဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေျခလွမ္း စစ္မွန္မႈကို မွတ္ေက်ာက္တင္ စမ္းသပ္ရာမွာ အဓိက အခ်က္ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြက အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနပါေသးတယ္။ တကယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တကယ့္ အေျပာင္း အလဲေတြ ျဖစ္လာဖို႔ အတြက္ အစိုးရပိုင္းက အာမခံၿပီး လုပ္မယ္ မလုပ္ဘူးဆိုတာ စမ္းသပ္ႏိုင္တဲ့ အဓိက အခ်က္က ဒီႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ဆက္ၿပီး လႊတ္ေပးတဲ့အေပၚ မူတည္ေနတယ္လို႔ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္”

ျမန္မာအစိုးရရဲ့ သံဓိဌာန္ခုိင္မာမႈအေပၚဒုတိယ စမ္းသပ္ႏိုင္မႈကေတာ့ အနာဂတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး လမ္းေၾကာင္း ဖြင့္ေပးတဲ့ ပံုစံလို႔ မစၥတာပို႔စနာက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ပါတီ တရား၀င္ျဖစ္ေရး အတြက္ ပါတီမွတ္ပံုတင္ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေပးတာမ်ဳိး သူကိုယ္တုိင္ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ရွိေနတုန္း လုပ္ေဆာင္လာတာ ေတြ႔ရတာမို႔ အခုဆိုရင္ ပါတီတြင္း ဆႏၵခံယူၿပီး လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ပါ၀င္ဖို႔ ရွိမရွိ သူတို႔ ကိုယ္တိုင္ ဆံုးျဖတ္ေတာ့မွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ လာမယ့္ လအနည္းငယ္အတြင္း က်င္းပမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရတဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေနရာက ၄၇ ေနရာပဲ လစ္လပ္တာမို႔ သူတို႔ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ ထဲမွာ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္မယ့္ ဒီအမတ္ေနရာ အားလံုး သူတို႔ ရႏိုင္ မရႏိုင္ဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြ၊ ေနာင္လာမယ့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ဘယ္လို ျပင္ဆင္ၾကမယ္ ဆိုတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔လည္း သံုးသပ္ပါတယ္။

တတိယ အခ်က္အေနနဲ႔ အစိုးရသစ္အဖြဲ႔ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ တကယ့္ ဆႏၵ ရွိမရွိ စစ္ေဆးႏိုင္တဲ့ ကိစၥက တိုင္းရင္းသား ေတြနဲ႔ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ လုပ္ေဆာင္မႈကို ၾကည့္ႏို္င္တယ္လို႔ မစၥတာ ပို႔စနာက ျမင္ပါတယ္။

တကယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ဒီအခ်က္ေတြကို တုိးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ ထားရွိတဲ့ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ အတြက္ ျပန္လွန္ သံုးသပ္ဖို႔ လုပ္မွာလားလို႔ ေမးတဲ့အခါမွာေတာ့-

“ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘက္က တဆင့္စီခ်င္း လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈ ကိုေတာ့ ဆက္ၿပီး ထားမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ အခု ေတြ႔ေနရတဲ့ အေျပာင္းအလဲ စျဖစ္ေနတာ အတြက္ေတာ့ တကယ္ အသိ အမွတ္ ျပဳမွာျဖစ္ၿပီး ဒီအေျပာင္းအလဲေတြ အတြက္ အားေပးပါတယ္။ တကယ္လို႔ အေျပာင္းအလဲေတြ ဆက္ၿပီး ျဖစ္လာေနမယ္ ဆိုရင္ အခုထက္ပိုၿပီး ထိေတြ႔ ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ဖို႔ ရွိတဲ့အျပင္ ေနာင္ အတြက္လည္း ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္မယ္ ဆိုတဲ့ လမ္းေတြကို စဥ္းစားမွာပါ”

“အေမရိကန္ အစိုးရက ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ထဲမွာ ျမန္မာ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ စစ္ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ လူသား မ်ဳိးႏြယ္ေတြ အေပၚ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ အတြက္ ကုလသမဂၢ ဦးေဆာင္တဲ့ စံုစမ္း စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ဖို႔ ေထာက္ခံခဲ့တာမို႔ အခုလို ျမန္မာႏိုင္ငံက အေျပာင္းအလဲေတြ စေတြ႔လာခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ရဲ႕ သေဘာထားကေရာ ဘယ္လုိရွိပါသလဲ”

“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အရင္တုန္းက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ အတြက္ တာ၀န္ခံမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေကာင္းဆံုး ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္ရမယ္ ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ နည္းမ်ိဳးမ်ိဳး စဥ္းစားထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက ျပႆနာတခုပါ။ အခု ေလာေလာဆယ္ မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ အျမန္ဆံုး လႊတ္ေပးဖို႔ အဓိက အာ႐ံုစိုက္ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုးကို လႊတ္ေပးဖို႔ကိစၥ၊ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေဒသေတြမွာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲဖို႔နဲ႔ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး ကိစၥအျပင္ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ အားလံုး အတြက္ ပြင့္လင္းလာဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီကိစၥေတြ အားလံုးေျပာင္းလဲ ျဖစ္ထြန္းလာရင္ေတာ့ အရင္တုန္းက ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တာေတြ အတြက္ ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္မယ္ဆိုတာေတြ ကိုေျပာၾကားမွာ ျဖစ္ၿပီး စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ လုိမလို ေဆြးေႏြးရတဲ့ အပိုင္းကို ေရာက္လာမွာပါ”

ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ အလုပ္သမားေရးဆိုင္ရာ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မိုက္ကယ္ ပို႔စနာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ အေမရိကန္ အထူး သံတမန္ ဒဲရစ္မစ္ခ်ဲလ္နဲ႔ အတူ ျမန္မာ အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံု ခဲ့သလို ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႔ပါ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြး ခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏို္င္ငံခရီးစဥ္အၿပီးမွာေတာ့ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အစိုးရပိုင္းက ထင္သာျမင္သာ ရွိတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔ အတူ တရားဥပေဒကို ေလးစား လိုက္နာဖို႔နဲ႔ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္၊ လူထုစုေ၀းခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ ေပးေရးေတြဟာ အေရး ပါတယ္လို႔ ေထာက္ျပ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

Ref: VOA News