ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကုလမွာ ေတာင္းဆုိ

ဦးသားၫြန္႔ဦး
အဂၤါ, 27 စက္တင္ဘာ 2011

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြ ျမန္ဆန္ တိုးတက္လာဖို႔ အတြက္ အေနာက္ႏိုင္ငံ ေတြရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ စီးပြားေရး အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက မေန႔က ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ ေတာင္းဆို လိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ အေျပာက မ်ားေနၿပီး လက္ေတြ႔ ညီမညီကိုေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈ အဖဲြ႔က ျမန္မာ အစိုးရကို ေ၀ဖန္ သြားပါတယ္။ အျပည့္ အစံုကို ကိုသားၫြန္႔ဦးက တင္ျပ ေပးထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ တက္လာတဲ့ အရပ္သား အစိုးရတရပ္ အေနနဲ႔ ဒါဟာ ႏွစ္ ၂၀ အတြင္း ပထမဆံုး အႀကိမ္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ မိန္႔ခြန္း ေျပာခဲ့တာမို႔ အေျပာင္းအလဲ ကိစၥေတြကို အေတာ္ေလး အေလးေပးေျပာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အေျခခံ ရပိုင္ခြင့္ေတြကို အာမခံဖို႔ လိုအပ္သလို ဥပေဒ ထုတ္ျပန္ တာေတြ၊ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ခ်က္ေတြ လုပ္သြားမွာ ျဖစ္သလို တရားေရး စနစ္ ခိုင္မာ အားေကာင္း လာေအာင္နဲ႔ ႏိုင္ငံသားတိုင္း ညီတူညီမွ် အခြင့္ အေရးေတြ ရရိွေစဖို႔ အာမခံပါတယ္လို႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္က မေန႔က ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံ မိန္႔ခြန္းမွာ ေျပာဆို သြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြ ျမန္ဆန္ လာေစဖို႔အတြက္ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ဖယ္ရွားေပးဖို႔ လိုမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“ျပည္သူေတြရဲ႕ စား၀တ္ေနေရး ေျပလည္ ေကာင္းမြန္လာေစဖို႔ အစိုးရက ႀကိဳးပမ္းတဲ့ ေနရာမွာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ စီးပြားေရး အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ အေႏွာင့္အတား ျဖစ္ေနတာက ၀မ္းနည္းစရာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚမွာ တဖက္သတ္ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ လုပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို တိုက္တြန္း ခ်င္ပါတယ္။ ဒီအကန္႔အသတ္ေတြကို ဖယ္ရွားေပးပါ။ ဒါဟာ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ေထာင္စုႏွစ္ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ျပည့္မီေအာင္ လုပ္ႏိုင္ဖို႔လည္း အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါတယ္။” ဆိုၿပီး ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက ေျပာသြား ခဲ့တာပါ။

အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ ျမန္မာလူထုရဲ႕ လူမႈစီးပြား ဘ၀အေျခအေန တိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာဖို႔ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးနဲ႔ မူ၀ါဒ ဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ဆက္တိုက္ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး ဒီအထဲ ဆင္းရဲမဲြေတမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ႀကိဳးပမ္းခ်က္လည္း ပါ၀င္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

နယူးေယာက္ အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈအဖဲြ႔ ေျပာခြင့္ရသူ အီလိန္း ပီယာစန္ (Elaine Pearson) ကေတာ့ အေျပာနဲ႔ လက္ေတြ႔ ညီမညီကို ေစာင့္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။

“ျပည္သူေတြ အေနနဲ႕ စိတ္ခ်လက္ခ် ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈ ေတြကို တင္ျပ တိုင္ၾကားႏိုင္ဖို႔ ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာ အစိုးရ အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖဲြ႔စည္းတာထက္ ပိုၿပီး လုပ္ေဆာင္ စရာေတြ ရိွပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစိုးရကို ေ၀ဖန္ ေျပာၾကားလို႔ ဖမ္းဆီး အက်ဥ္းခ် ခံရသူေတြ ရိွေနဆဲပါ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမယ္ ဆိုတဲ့ ကတိက၀တ္ စကားေတြထက္၊ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန တိုးတက္မႈ ရိွတယ္ ဆိုတာကို ျပဖို႔ လက္ေတြ႔ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥေတြ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ လိုပါတယ္။”

လက္ေတြ႕အားျဖင့္ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေန တိုးတက္လာလာဖို႕ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးဖို႔ လိုသလို လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ ႏွစ္တုန္းက ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပသူေတြကို ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိမ္နင္းခဲ့တဲ့ ကိစၥ လံုၿခံဳေရး တာ၀န္ ရိွသူေတြကို ေဖာ္ထုတ္ အေရး ယူေပးဖို႔ လိုမယ္လို႔ HRW က ေထာက္ျပပါတယ္။

ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး အေနနဲ႔ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေဘာင္အတြင္းမွာ သူလုပ္ပိုင္ခြင့္ ရိွတဲ့ အတိုင္း လာမယ့္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ အမိန္႔ ထပ္မံ ထုတ္ျပန္ဖို႔ ရိွတယ္လို႔ အေထြေထြ ညီလာခံကို ေျပာသြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ေတာ့ျဖစ္မယ္ ဆိုတာ မပါသလို ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားဆိုတဲ့ ကိစၥကိုလည္း တိတိက်က် ရည္ၫႊန္း ေျပာဆိုမႈ မရိွပါဘူး။ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ေတြကို ေဆြးေႏြးဖို႔ အစိုးရ အေနနဲ႔ ဖိတ္ေခၚ ခဲ့တယ္လို႔လည္း ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက ေျပာသြားပါတယ္။

HRW ေျပာခြင့္ရသူ အီလိန္း ပီယာစန္ကေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ တကယ္ ျဖစ္ေစမယ့္ အေျခခံ အားျဖင့္ လြတ္လပ္တဲ့ အခင္းအက်င္း အေျခအေနရိွဖို႔ ပိုအေရးႀကီးတယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။

“ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဟာ လူမႈေရးနဲ႔ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ အခြင့္အေရး ကိစၥေတြကိုလည္း ေျပာသြား ပါေသးတယ္။ ဆင္းရဲ မဲြေတမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ေကာ္မရွင္ ဖဲြ႔တယ္ ဆိုတာေတြ ဘာေတြက သိပ္လြယ္ကူတဲ့ ကိစၥေတြပါ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာလူထုရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရး ဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းေပးမလဲ ဆိုတာ ၾကည့္ရမွာပါ။ အခုဟာက ေျပာတာေတြက မ်ားေနပါတယ္။ လက္ေတြ႔ လုပ္တဲ့အခါမွာ ဒီအေျပာနဲ႔ ကိုက္ညီသလားဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပါ။”

ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္ကေတာ့ အခုလက္ရိွ ေဆာင္ရြက္မႈေတြမွာ ထင္သာျမင္သာ ရလဒ္ေတြ ရိွထား ပါတယ္လို႔ အေထြထြ ညီလာခံမွာ အခုိင္အမာ ေျပာသြားပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ေတြဟာ ေနာက္ျပန္ လွည့္လို႔ မရတဲ့ ေျခလွမ္းေတြ ျဖစ္ပါ တယ္လို႔လည္း အာမခံပါတယ္။

“ျမန္မာအစိုးရ အခု ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြဟာ ထင္သာျမင္သာ ရလဒ္ ရိွပါတယ္။ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လွည့္လို႔ မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို စနစ္တက် အရိွန္အဟုန္ ေကာင္းေကာင္း တက္တက္ႂကြႂကြ ေဆာင္ရြက္ ေနပါတယ္။ စိန္ေခၚ အကဲစမ္းခ်က္ေတြ ရိွေပမဲ့လို႔ ဒီမိုကေရစီ ျဖစ္ထြန္းေရးကို ဆက္ၿပီး လုပ္သြားဖို႔ ခိုင္ခိုင္မာမာ ပိုင္းျဖတ္ ထားပါတယ္။”

အခု အေမရိကန္ စံေတာ္ခ်ိန္ ညေနပိုင္းမွာေတာ့ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာ့အေရး မိတ္ေဆြႏိုင္ငံမ်ား အစည္း အေ၀းကို ဆက္ၿပီး က်င္းပ ေနပါတယ္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး အပါအ၀င္ ျမန္မာ့အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြလည္း တက္ေရာက္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ ဒါအၿပီးမွာေတာ့ ဒီအဖဲြ႕အေနနဲ႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္တရပ္ ထြက္လာဖို႔ ရိွတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ႐ံုးက ေျပာထားပါတယ္။

Ref: VOA News