ဆူဒန္သမၼတ ခုံ႐ုံးတင္ေရး တ႐ုတ္ သေဘာမက်

09 January 2009

ဆူဒန္ႏုိင္ငံက ဒါေဖာေဒသမွာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကမႈအေပၚ တာ၀န္ရွိတဲ့ ဆူဒန္သမၼတ အုိမာ ဟတ္ဆန္ အယ္လ္-ဘာရွီးယား (Omar Hassan al-Bashir) ကို ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခုံ႐ုံး တင္မယ့္ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားနဲ႔ မိမိတုိ႔ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးေနတယ္လို႔ တ႐ုတ္အစိုးရက ေျပာတဲ့အေၾကာင္း ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ စတက္ဖ္နီ ဟုိး (Stephanie Ho) ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ ကေန သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ဦးေရာ္နီညိမ္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ ဆူဒန္ရဲ႕ အႀကီးဆုံးေသာ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံေနတဲ့ႏုိင္ငံပါ။ အဲဒီလို ႏွစ္ႏုိင္ငံ စီးပြားေရးဆက္ဆံမႈ ရွိေနတာေၾကာင့္ ကမၻာ ေပၚမွာ ဆူဒန္အစိုးရရဲ႕ ဒါေဖာေဒသက အျပစ္အနာအဆာေတြကို မၾကာခဏ ေရွ႕ေန လုိက္ေပးေနတဲ့ ဆူဒန္ရဲ႕ အက်ဳိးေတာ္ေဆာင္ႀကီး အျဖစ္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကုိ ေတြ႔ျမင္ေနရပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဇူလုိင္လက ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခုံ႐ုံးက ဥပေဒအက်ဳိးေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္က ဆူဒန္သမၼတ အုိမာ ဟတ္ဆန္ အယ္လ္-ဘာရွီးယားကို ဖမ္း၀ရမ္းထုတ္ ေပးဖုိ႔ တရားသူႀကီးေတြကို ေတာင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။ ဥပေဒအက်ဳိးေဆာင္ရဲ႕ စြပ္စြဲခ်က္မွာ ဆူဒန္ ဒါေဖာေဒသက လူမ်ဳိးႏြယ္တုံး သတ္ျဖတ္မႈႀကီးေတြကို ဆူဒန္သမၼတ ဘာရွီးယား စီစဥ္ ၫႊန္ၾကားခဲ့တယ္လို႔ ပါ၀င္ပါတယ္။

ဒါေဖာေဒသက သူပုန္အုပ္စုေတြနဲ႔ အစုိးရ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပးထားတဲ့ ျပည္သူ႔ စစ္အုပ္စုေတြၾကားက စစ္ပြဲေတြအတြင္း လူေပါင္း ၂၀၀,၀၀၀ ေက်ာ္ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ၾက ရတယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာက ဆူဒန္ ဒါေဖာအေရး ေလ့လာသူေတြက ဆုိပါတယ္။

ဆူဒန္ ဒါေဖာအေရးအတြက္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အထူးသံတမန္ လ်ဴ ေဂြဂ်င္း (Liu Guijin) ဟာ အခုအခါမွာ ခါတြန္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ဆူဒန္ အရာရွိေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေနပါတယ္။ ဆူဒန္ သမၼတကို စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ တရားစြဲဆုိျခင္းအားျဖင့္ ဒါေဖာေဒသ ပဋိပကၡမွာပိုမုိ အႏၱရာယ္ႀကီးမားတဲ့ ထိခုိက္ဆုံး႐ႈံးမႈေတြနဲ႔ ေတြ႕ႀကဳံရမွာျဖစ္တယ္လို႔ တ႐ုတ္ သံတမန္ လ်ဴက ေျပာၾကားခဲ့တာကို ဒီ သီတင္းပတ္ အေစာပုိင္း ႏုိင္ငံတကာ သတင္းေတြမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒါေဖာျပႆနာ ေျဖရွင္းေရးအတြက္ ႏုိင္ငံတကာမွာ အခ်ိန္ပုိမိုရရွိေအာင္ အခုလို ဆူဒန္သမၼတကို တရားစြဲမယ့္ကိစၥ ေရႊ႕ဆုိင္း သင့္တယ္လုိ႔လည္း လ်ဴရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ေတြကို သတင္းေတြမွာ ကုိးကားခဲ့ၾကပါတယ္။ အကယ္၍သာ ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခုံ႐ုံး (အုိင္စီစီ) မွာ ဆူဒန္သမၼတ ဘာရွီးယားကုိ တရားစြဲဆုိ ႐ုံးတင္ႏုိင္ခဲ့ရင္ ဒါဟာ လက္ရွိ အာဏာရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ တေယာက္ကုိ ပထမဆုံးအႀကိမ္ အုိင္စီစီမွာ ႐ုံးတင္ႏုိင္ျခင္း ျဖစ္မွာပါ။

ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕မွာ ၾကာသပေတးေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ပုံမွန္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ဆူဒန္ဆုိင္ရာ တ႐ုတ္ သံတမန္ လ်ဴရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ေတြကုိ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ က်င္ဂန္း (Qin Gang) က အတည္မျပဳခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဆူဒန္မွာ တည္ၿငိမ္ေနမႈ ထိန္းသိမ္းထားေရးရဲ႕ အေရးပါခ်က္ကုိ ႏုိင္ငံတကာ စစ္ရာဇ၀တ္ခုံ႐ုံးက လ်စ္လ်ဴ မ႐ႈထားသင့္ဘူးလုိ႔ မစၥတာ က်င္ဂန္းက အခုလုိ ေျပာဆုိပါတယ္။

“ဒါေဖာေဒသဆုိင္ရာ ဘယ္တရားစီရင္မႈမဆုိ ဆူဒန္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္မႈကို မထိခုိက္ေရး သေဘာေပါက္ရမယ္” လုိ႔ က်င္ဂန္းက အေလးေပးေျပာသြားပါတယ္။

တ႐ုတ္ဟာ ေနာက္လွမ္းရမယ့္ေျခလွမ္းနဲ႔ ဒါေဖာအေရးအေပၚမွာ အနာဂတ္ရပ္တည္ ခ်က္တုိ႔ကုိ တည္မွီၿပီးေတာ့မွ ဆုံးျဖတ္ဖုိ႔ ေဆာင္ရြက္ ေနတယ္လို႔လည္း သူက ဆုိပါတယ္။

ဆူဒန္ကုိမသြားခင္ တ႐ုတ္အထူးသံတမန္ လ်ဴဟာ ႐ုရွားကိုသြားၿပီး ဆူဒန္ ဒါေဖာအေရး ႐ုရွားအရာရွိေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါေသးတယ္။ ႐ုရွားဟာလည္း တ႐ုတ္နဲ႔အတူ ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ၀င္ ဗီတုိအာဏာပိုင္ရွင္ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ အခုလို တ႐ုတ္က သြားၿပီး တုိင္ပင္ခဲ့ပုံရပါတယ္။

ဒီသီတင္းပတ္ ေႏွာင္းပုိင္းမွာေတာ့ တ႐ုတ္အရာရွိေတြဟာ ဆူဒန္ရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္း အီသီယုိးပီးယားကုိလည္း သြားၿပီး ဒါေဖာေဒသ ပဋိပကၡ အတြက္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ဦးမယ္လို႔ သိရပါတယ္။

Ref: VOA News