ျပည္ေထာင္စု၏ ေရွ႕ခရီး (သို႔မဟုတ္) နအဖအစိုးရ ျပဳတ္က်ေသာအခါ

ဂါမဏိ

ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးနဲ႔အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကမၻာ့အာ႐ံုစိုက္မႈေအာက္ ေရာက္လာတဲ့အခါ ျမန္မာ ျပည္မွာ နအဖကိုဖယ္ရွားၿပီး ဒီမိုကေရစီ အတိုက္အခံေတြနဲ႔အစားထိုးဖို႔ မသင့္ေတာ္ေၾကာင္း၊ နအဖေျပာတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးပံုစံအတိုင္းသာ သြားသင့္ေၾကာင္း ဆင္ေျခဆင္လက္ေတြကို နယ္ပယ္က႑ အမ်ားအျပားကေနၿပီး အံ့ၾသစဖြယ္ ၾကားလာရပါတယ္။ အဲဒီဆင္ေျခရွင္ ေရွ႕ေနေရွ႕ရပ္ေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံတကာက ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ၊ ျမန္မာ့ေရးရာကၽြမ္းက်င္သူ ဆိုသူေတြနဲ႔ ဇာတိေျမကို တခါမွေျခမခ်ဖူး သို႔မဟုတ္ အမိေျမရဲ႕ ပကတိအေျခအေနေတြနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကင္းကြာ အဆက္ျပတ္ေနတဲ့ အေဝးေရာက္ျမန္မာ တခ်ဳိ႕ေတာင္ ပါေနပါတယ္။ စစ္အစိုးရကို ဖယ္ရွား လိုက္ရင္ေတာ့ ဒီ့ထက္ပိုဆိုးတဲ့ မေကာင္းဆိုးဝါး သရဲသဘက္ေလာကႀကီး ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္လို႔ ဒီပုဂၢဳိလ္ေတြက ႐ူး႐ူးႏွမ္းႏွမ္း ေအာ္ေနၾကေလရဲ႕။

ဆင္ေျခတခုကေတာ့ စစ္အစိုးရျပဳတ္က်သြားရင္ ဥပေဒမဲ့မႈေတြ၊ ဗ႐ုတ္သုကၡ မင္းမဲ့အေျခအေနေတြနဲ႔ ယူဂိုဆလားဗီးယား (ဆားဘီးယား-ေဘာ့စ္နီးယား ဟာဇီဂိုးဗီးနား) လို 'ေဘာ္လ္ကန္ ႏိုင္ေဇးရွင္း' လို႔ေခၚတဲ့ တုိင္းျပည္ အစိတ္စိတ္အႁမႊာႁမႊာကြဲ အႀကီးအက်ယ္ေသြးေခ်ာင္းစီးစစ္ပြဲေတြ ျဖစ္လာဖို႔မ်ားတယ္ ဆိုတာပါပဲ။ အဲသလိုဆိုရင္ အခုလက္ရွိအေနအထားက ဘယ္လိုရွိေနလို႔လဲ။ ဗမာျပည္မွာ ဥပေဒမဲ့မႈ ျဖစ္ေနၿပီ မဟုတ္ဘူးလား။ ႏိုင္ငံရဲ႕ အျမင့္ဆံုးက်င့္ဝတ္ေရးရာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ (သံဃာေတြ) ကိုသတ္တာဟာ အဆိုးဆံုး ဥပေဒမဲ့မႈ သဏၭာန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ တဘက္မွာေတာ့ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကို ဦးေဆာင္ ဆင္ႏႊဲခဲ့တဲ့ သံဃာေတာ္ေတြဟာ ကမၻာမွာ ၿပိင္စံရွားလွတဲ့ အဆင့္အျမင့္ဆံုး စည္းကမ္းရွိမႈ၊ စနစ္က်မႈကို ျပသခဲ့ၾကပါတယ္။ ဗုဒၶအယူဝါဒဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတဲ့သဘာဝ၊ ေမတၱာဓာတ္ စီးျဖန္းတဲ့ ဗီဇေနာက္ခံေတြေၾကာင့္ နာမည္ေက်ာ္တာျဖစ္ၿပီး အဲဒါကို ျမန္မာသံဃာေတြနဲ႔ ဆႏၵျပျပည္သူေတြက ထပ္မံ သက္ေသျပလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။

မူးယစ္ေဆးဝါးဂိုဏ္းေတြ မာဖီးယားဂိုဏ္းေတြဆိုတာ စိတ္႐ူးေပါက္ကိုယ္က်ဳိးၾကည့္ မင္းဆိုး မင္းညစ္ေတြ ေအာက္မွာ အထြန္းကား အပြင့္လန္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ တရားဥပေဒ အာဏာပိုင္စိုးမႈ လံုးဝ မရိွပါဘူး။ အတၱသမား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြရဲ႕ ပါးစပ္ကထြက္သမွ် ဥပေဒျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီလိုအေနအထား မ်ဳိးဟာ ရာဇဝတ္မႈေတြ ပရမ္းပတာ ဗ႐ုတ္သုတ္ခေတြအတြက္ အေကာင္းဆံုး ေရခံေျမခံပါ။

ကိုယ္က်ဳိးရွာစစ္အုပ္စုဟာ မင္းမဲ့ဝါဒနဲ႔ ျပည္တြင္းစစ္ကို ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ တခုတည္းေသာ အေၾကာင္းတရား ျဖစ္ပါတယ္။ အရည္အခ်င္းမရွိတဲ့ စစ္အုပ္စုက တႏိုင္ငံလံုးကို စစ္ကၽြန္ျပဳ စစ္ဇာတ္သြင္းမႈေၾကာင့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံဟာ ၁၉၈၇ ခုမွာ 'ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအနိမ့္ဆံုးတုိင္းျပည္' အဆင့္ကို ေရာက္ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီကေန အႏွစ္ (၂ဝ) ထပ္ၾကာသြားၿပီးေနာက္မွာေတာ့ ဗမာျပည္သမိုင္းမွာ မေပၚခဲ့ဖူးတဲ့ ဖ႐ိုဖရဲ ဗ႐ုတ္သုတ္ခေတြ၊ တလြဲတေခ်ာ္ စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြနဲ႔ လူမႈေရးပဋိပကၡေတြဟာ ကမၻာေပၚမွာ က်႐ႈံးႏိုင္ငံ အနည္းငယ္ေလာက္ကပဲ လိုက္မီႏိုင္တဲ့ အေျခအေနျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။ အခုဆိုရင္ စစ္အုပ္စုဟာ သူ႔ရဲ႕လမ္းျပေျမပံုဆိုတာကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ အဲဒါ အေကာင္ အထည္ေပၚလာရင္ ပိုၿပီးပ်က္ယြင္းၿပိဳကြဲတာနဲ႔ ပဋိပကၡေတြ ျပင္းထန္သဲသန္လာမွာ ေသခ်ာေပါက္ ပါပဲ။ ဒီေျမပံုအတိုင္းဆိုရင္ ဗိုလ္သန္းေရႊေသၿပီးေနာက္မွာ သို႔မဟုတ္ လက္ရွိ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ဳိးဆက္ လြန္ၿပီးေနာက္မွာ ေဟတီႏိုင္ငံက ဒူေဗးလီးယား၊ ေျမာက္ကိုရီးယားက ကင္အီဆြန္း၊ ဆီးရီးယားက အာဆဒ္တို႔လို အာဏာရွင္မင္းဆက္ပဲ ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။

အတိုက္အခံဘက္ၾကည့္ရင္ေတာ့ အဓိက အဖြဲ႔အစည္းအားလံုးလိုလိုမွာ အနည္းနဲ႔အမ်ား တူညီတဲ့ ပင္မ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြ ေျမာ္ျမင္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြနဲ႔ ျပည္ေထာင္စု တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ UNLD သို႔မဟုတ္ ညီၫြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား မဟာမိတ္အဖြဲ႔ UNA တို႔ ဦးေဆာင္တဲ့ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြဟာ ၁၉၉၈ ခုမွာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားျပဳေကာ္မတီ CRPP ထဲ ေပါင္းစည္းလက္တြဲထားပါတယ္။ ဒီေကာ္မတီကို ၁၉၉ဝ ျပည့္ ႏွစ္တုန္းက အဓိက ေရြးေကာက္ ခံခဲ့ရတဲ့ ပါတီေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုေတြၾကား ေႏွာင္ႀကိဳးကို ၁၉၉ဝ ၾသဂုတ္လ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္း ေၾကညာခ်က္နဲ႔ ပထမဆံုး စခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ေတြကလည္း UNLD, UNA နဲ႔ ဆက္စပ္ေနၿပီး အဲဒီကတဆင့္ CRPP နဲ႔ ခ်ိတ္ ထားပါတယ္။ ၁၉၉၈ ခုတုန္းက ဆိုရင္ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ (၄) ဖြဲ႔က CRPP ကို ေျဗာင္အတိအလင္း ေထာက္ခံခဲ့ပါတယ္။ အင္အား အႀကီးဆံုး တရားဝင္ရွမ္းႏိုင္ငံေရးပါတီရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ခြန္ထြန္းဦးနဲ႔ အင္အားအႀကီးဆံုး ရွမ္းလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္တို႔ကို ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္မွာ နအဖက ဖမ္းဆီးအက်ဥ္းခ်တဲ့ ေနာက္ခံ အေၾကာင္းတခုကေတာ့ သူတို႔ဟာ တိုင္းရင္းသား အပစ္ ရပ္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ CRPP ၾကားမွာ ၾသဇာေညာင္းတဲ့ ပင္မအဆက္အသြယ္ေတြ ျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။

၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ NLD နဲ႔ UNLD တို႔ဟာ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာ (၉၅)ရာခိုင္ ႏႈန္းကို ရခဲ့တယ္။ NLD ဟာ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာလည္း အမတ္ေနရာေတြ ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ခရီးစဥ္ေတြအတြင္းမွာ လူထုအင္အားအမ်ားဆံုး ထြက္ႀကိဳၾက၊ ေထာက္ခံၾက တာဟာ (တိုင္းရင္းသား) ျပည္နယ္ေတြမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း စစ္အုပ္စုက ေဒၚစုအေပၚ ယုတ္မာ႐ိုင္းစိုင္းလွတဲ့ ဒီပဲယင္းလုပ္ႀကံမႈကို က်ဴးလြန္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၉ဝ က NLD ဟာ တပ္နယ္ေျမေတြမွာလည္း မဲႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ NLD ရဲ႕ ဥကၠ႒နဲ႔ ဒုဥကၠ႒ တို႔ဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြ၊ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းေတြျဖစ္သလို တျခား 'အျမင္မွန္ရ'တဲ့ တပ္မႉး ေဟာင္းေတြ ရဲေဘာ္ေဟာင္းေတြ အေျမာက္အျမားလည္း ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အႀကီးဆံုး အတိုက္အခံပါတီ ႀကီးထဲမွာ ပါဝင္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ က်င့္သံုးျခင္းအားျဖင့္ စစ္တပ္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုေတြ၊ တုိင္းရင္းသားအင္အားစုေတြၾကား တုိင္းျပည္ အစိတ္စိတ္ ေသြးေခ်ာင္းစီး ၿပိဳကြဲမွာ မဟုတ္ဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းတည္ၿငိမ္စြာနဲ႔ ညီၫြတ္ေပါင္းစည္းသြား မွာသာျဖစ္ပါတယ္။

ေျမေအာက္အတိုက္အခံအဖြဲ႔ေတြဟာလည္း အေရးပါတဲ့ သေဘာတူခ်က္ေတြ ရယူႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၂ ခု ဇူလိုင္လ မာနယ္ပေလာစာခ်ဳပ္ကေနစခဲ့တာ ၁၉၉၇ ဇန္နဝါရီလမွာ ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့ `မယ္ သေရာထ´ သေဘာ တူညီခ်က္ဆိုရင္ အနာဂတ္ဗမာျပည္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ သဟဇာတျဖစ္ေရး အတြက္ မွန္ကန္တဲ့ ေျခလွမ္းတ ခုအျဖစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္က အသိအမွတ္ျပဳ ေထာက္ခံခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာခ်ဳပ္ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ေတြ သို႔မဟုတ္ လက္နက္ကိုင္ တုိင္းရင္း သားအဖြဲ႔ေတြၾကား ကြဲလြဲခ်က္ေတြကို တန္းတူညီမွ် သေဘာတရားအရ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေစ့စပ္ေျဖရွင္း ဖို႔လည္း သေဘာတူထားတာေၾကာင့္ ထူးျခားေနပါတယ္။

ေျမေအာက္ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ အားလံုးနီးပါးဟာ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ဳိးသားေကာင္စီ NCUB အတြင္းမွာ စုစည္းညီၫြတ္လ်က္ ရွိေနပါတယ္။ ဒီ တပ္ေပါင္းစုထဲမွာ လက္နက္ကိုင္ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔ (၁ဝ) ဖြဲ႔၊ လက္နက္မကိုင္တဲ့ တုိင္းရင္းသား သို႔မဟုတ္ လူနည္းစုအဖြဲ႔ (၅) ဖြဲ႔နဲ႔ (ျပည္ပေရာက္ NLD ပါတီနဲ႔ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ အပါအဝင္) ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔အစည္း သို႔မဟုတ္ အရပ္ဘက္ လူထုအသင္းအဖြဲ႔ (၁၃) ဖြဲ႔ ပါဝင္ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့အျပင္ NLD၊ တစညနဲ႔ တိုင္းရင္းသားပါတီ (၇) ခုက ေရြးေကာက္ခံရတဲ့ ျပည္ပေရာက္ အမတ္ (၃၄)ေယာက္ပါ ပါဝင္ေနပါတယ္။ NCUB အျပင္ဘက္က တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြ၊ ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔၊ အရပ္ ဘက္အသင္းအဖြဲ႔ေတြကေတာ့ ျပည္ပေရာက္ UNLD အဖြဲ႔၊ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ားေကာင္စီ ENC၊ စစ္ေရးမဟာမိတ္ (၅) ဖြဲ႔၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကရက္တစ္အင္အားစု FDB၊ SYCB နဲ႔ NY Forum လို ေက်ာင္းသားလူငယ္တပ္ေပါင္းစုမ်ား စတဲ့တပ္ေပါင္းစုေတြကတဆင့္ NCUB နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ ဒါမွမဟုတ္ အျပန္အလွန္ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ဒီလိုဆက္စပ္ညီၫြတ္ေနတယ္ဆိုတာ အားလံုး တသားတည္း ျပႆနာမရွိညီၫြတ္ေနတာကို မဆိုလိုပါဘူး။ အနိမ့္ဆံုးအားျဖင့္ ျပႆနာေတြကို ေဘာ့စ္နီးယား၊ အေရွ႕တီေမာ၊ အီရတ္တို႔မွာလို အခ်င္းခ်င္းလက္နက္ကိုင္ၿပီး ေသြးေခ်ာင္းစီး ေျဖရွင္းမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္ပါတယ္။

ကူးေျပာင္းေရးကာလကို တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ျဖတ္သန္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ NLD ဟာ ၁၉၄၇ အေျခခံ ဥပေဒ အေပၚ တစံုတရာအေျခခံထားတဲ့ ယာယီဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတခုကို ေဖာ္ထုတ္ထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဗမာလူမ်ဳိး အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားအားလံုးပါဝင္မယ့္ ဒုတိယပင္လံုညီလာခံ ေခၚဖို႔ အစီအစဥ္ေတြလည္း ရွိထားပါတယ္။ အေဝးေရာက္ အတိုက္အခံအင္အားစုေတြကလည္း အနာဂတ္ အေျခခံ ဥပေဒေတြကို ေရးဆြဲ ေဖာ္ထုတ္ေနၾကပါတယ္။ အင္မတန္႔ကို လႊမ္းျခံဳမႈရွိရွိနဲ႔ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ အေျခခံနဲ႔ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ဖက္ဒရယ္ အေျခခံ ဥပေဒေရးဆြဲေရးႏွင့္ ဆက္စပ္ညိႇႏိႈင္းေရး ေကာ္မတီ FCDCC ရယ္၊ ျပည္နယ္အေျခခံ ဥပေဒေရးဆြဲေရးေကာ္မတီ SCDC (၈) ခုရယ္ဟာ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ ကြာဟမႈေတြ ပဋိပကၡေတြကို ေျပလည္ေအာင္ ညိႇေနၾကပါတယ္။

ယူဂိုဆလားဗီးယားတို႔ အာဖရိကတိုက္က တိုင္းျပည္ေတြနဲ႔မတူတာက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏွစ္ (၂ဝဝဝ) ေက်ာ္ ယဥ္ေက်းမႈ ျမင့္မားခဲ့တဲ့ သမိုင္းမွာ ေဘာလ္ကန္ႏိုင္ေဇးရွင္းဆိုတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈနိမ့္ လူ႐ိုင္းဆန္ဆန္ အစိတ္စိတ္ကြဲ ထိန္းမႏိုင္ သိမ္းမရ သတ္ၾကျဖတ္ၾကတဲ့ အျဖစ္မ်ဳိး မၾကားဖူးပါဘူး။ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ ရွိခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲေတြဟာ အဓိကအားျဖင့္ ပေဒသရာဇ္ဘုရင္ေတြက ပတ္ဝန္းက်င္နယ္ ေျမေတြအေပၚ ဘုန္းတန္ခိုး ခ်ဲ႕ထြင္တဲ့ စစ္ပြဲေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေရွးေခတ္က ဘယ္တိုင္း ျပည္မွာမဆိုထံုးစံျဖစ္တဲ့ ပေဒသရာဇ္ ေတြရဲ႕ အမူအက်င့္အတိုင္းပါပဲ။ ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရး မရခင္နဲ႔ ရၿပီးစကာလက လူမ်ဳိးေရး အဓိက႐ုဏ္းေတြဟာ ကိုလိုနီ နယ္ခ်ဲ႕သမားေတြရဲ႕ 'ေသြးခြဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး' နည္းပရိယာယ္ေၾကာင့္နဲ႔ လူမ်ဳိးခြဲျခားေရးသမား အနည္းစုေၾကာင့္ ေပၚတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကို အေျမာ္အျမင္ႀကီးတဲ့ ႏွစ္ဘက္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ ျပည္သူေတြက အျမန္ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

စစ္အစိုးရက ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို သ႐ုပ္ဖ်က္ အဓိပၸာယ္တလြဲေဖာ္မႈဟာလည္း ျမန္မာျပည္သူေတြ အေပၚ အရင္ကလို မထိေရာက္ေတာ့ပါဘူး။ ဖက္ဒရယ္စနစ္ရဲ႕ တကယ့္အဓိပၸာယ္ကို ဗမာအပါအဝင္ တုိင္းရင္းသားေတြက ပိုမိုသိျမင္ လက္ခံလာၾကပါၿပီ။ အတိတ္ကာလစစ္ပြဲေတြမွာ ေအာင္ႏိုင္သူ ျဖစ္ေလ့ ျဖစ္ထရွိခဲ့တဲ့ ဗမာလူမ်ဳိးေတြဟာ အခုအခါမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြကို ကမၻာ့စံႏႈန္းေတြအတိုင္း ရသင့္ ရထိုက္တဲ့အခြင့္အေရးေတြ ျငင္းပယ္ထားလို႔ အက်ဳိးမရွိပံုကို သေဘာေပါက္လာပါၿပီ။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ တခုတည္း ႂကြင္းက်န္ေနတဲ့ အဟန္႔အတားကေတာ့ စစ္အုပ္စုပဲျဖစ္ပါတယ္။

၂ဝဝ၇ စက္တင္ဘာလမွာ ကုလသမဂၢက ခ်မွတ္ျပ႒ာန္းလိုက္တဲ့ ဌာေနတိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရး ေၾကညာ စာတမ္းဟာ ဗမာျပည္က ဒီမိုကေရစီနဲ႔ တုိင္းရင္းသားျပႆနာအတြက္ အားျဖစ္ေစပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္တခု သိထားဖို႔ကေတာ့ ဗမာျပည္မွာ စစ္အစိုးရေျပာေနသလို တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး (၁၃၅) မ်ဳိးလည္း မရွိပါဘူး။ အေရအတြက္အစစ္အမွန္က (၆ဝ) ပတ္ဝန္းက်င္ေလာက္ပဲရွိၿပီး နအဖက လူမ်ဳိးတမ်ဳိးတည္းကို နာမည္ (၄-၅) မ်ဳိးနဲ႔ ထပ္ခါထပ္ခါ လွည့္ပတ္ေရတြက္ထားလို႔ ေဖာင္းပြေနတာပါ။

ကေနဒါႏိုင္ငံ ကြိဘက္နယ္၊ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ စေကာ့တလန္နယ္၊ ဘယ္လ္ဂ်ီယမ္ႏိုင္ငံ ဖလန္ဒါးနယ္ ေတြမွာလိုပဲ လံုးဝခြဲထြက္ခ်င္တဲ့ လူနည္းစုဆိုတာက အျမဲရွိပါတယ္။ ေနာင္မွာလည္း ရွိေနမွာ ဓမၼတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတမ်ဳိးစီအတြင္းမွာ အမ်ားစုႀကီးကေတာ့ တန္းတူအခြင့္ အေရးပဲ ရခ်င္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ခြဲထြက္ခ်င္သူေတြမွာ သူတို႔ဆႏၵကို လက္ေတြ႔ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ဖို႔ နည္းလမ္းေတြ အေနအထားေတြလည္း မရွိပါဘူး။ ယခင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု လက္ထက္ ၁၉၅၈ ခုတုန္းကေတာင္ တုိင္းရင္းသား ေတြဟာ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒရဲ႕ ပုဒ္မ ၁၄ဝ ကို အသံုးခ်ၿပီး ဥပေဒနဲ႔အညီ ခြဲထြက္ဖို႔ အခြင့္အေရး ရွိခဲ့တုန္းကေတာင္ ခြဲထြက္ဖို႔အားထုတ္မႈ မရွိခဲ့ဘဲ ျပည္ေထာင္စုေဘာင္ထဲမွာ အခြင့္အေရး ပိုရဖို႔ကိုသာ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဒီမိုကေရစီနည္းက် ေတာင္းဆိုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကို ေနဝင္းစစ္အုပ္စုက အၾကမ္းပတမ္း အင္အားသံုးႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြ၊ အထူးသျဖင့္ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔နယ္ေျမေတြ ထဲက ျပည္သူလူထုေတြဟာ အေျခခံအားျဖင့္ စစ္ပန္းေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း နအဖက သူတို႔အေပၚ ဖိအားေပးၿခိမ္းေျခာက္ ကစားလို႔ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၈ ခု စက္တင္ဘာလတုန္းက အပစ္ရပ္အဖြဲ႔တခ်ဳိ႕ စစ္အုပ္စုကိုအာခံၿပီး CRPP ကိုအားေပးခဲ့တုန္းက ေဒသခံလူထုဖိအားနဲ႔ အပစ္ ရပ္စစ္အရာရွိႀကီးေတြရဲ႕ စစ္ေရွာင္လိုစိတ္ေၾကာင့္ စစ္ျပန္မျဖစ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ေအးေခတ္ၿပီး တဲ့ေနာက္ပိုင္း ကမၻာမွာ လႊမ္းလာတဲ့ အၾကမ္းမဖက္ေရးသေဘာတရားနဲ႔ မီဒီယာရဲ႕ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈေတြဟာ ဗမာျပည္က လက္နက္ကိုင္ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြအေပၚ ျဖစ္သင့္တာထက္ပိုၿပီး ၾသဇာေညာင္းခဲ့ပါတယ္။ ဗမာျပည္မွာ စစ္တိုက္ေရးထက္ (သံုးပြင့္ဆိုင္) ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးနဲ႔ အၾကမ္းမဖက္ေရးတို႔က ပိုေခတ္စားေနပါတယ္။

တဖက္ကၾကည့္ရင္ ကမၻာပၚမွာ ေဘာ္လ္ကန္ႏိုင္ေဇးရွင္းတခုတည္းသာ ျဖစ္ၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ခ်က္ကို စလိုေဗးကီးယားႏိုင္ငံလို 'ကတၱီပါလမ္းခြဲ' နဲ႔ လံုးဝၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ခြဲခြာခဲ့ၾကတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အထိန္း အခ်ဳပ္မဲ့ က်႐ႈံးေနတဲ့ နအဖစစ္အုပ္စုဘဝကေန စစ္ဘုရင္တျဖစ္လဲ စစ္အုပ္စုဝင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ သို႔မဟုတ္ တိုင္းမႉးေတြက သီးျခားစီ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ အာဏာၿပိဳင္ တဗိုလ္တမင္း နယ္ပယ္ေတြ တေထြးႀကီးအျဖစ္ ၿပိဳကြဲ သြားျခင္းအားျဖင့္သာ သမၼတ ဆီယဒ္ဘား အလြန္ ဆိုမာလီယာ၊ သမၼတ နာဂ်ီဘူလာ အလြန္ အာဖဂန္ နစၥတန္၊ သမၼတ မိုဘူတူအလြန္ ကြန္ဂိုႏိုင္ငံေတြမွာလို ေဘာ္လ္ကန္ႏိုင္ေဇးရွင္းနဲ႔ မင္းမဲ့ဝါဒ ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အဲဒီႏိုင္ငံေတြနဲ႔မတူဘဲ ကံေကာင္းေထာက္မတာက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဥပေဒေၾကာင္းနဲ႔ညီၿပီး လူထု ေထာက္ခံတဲ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္မႈတရပ္က အာဏာယူဖို႔ အေသအခ်ာျပင္ဆင္မႈ ရွိရွိ အရည္အခ်င္း ရွိရွိနဲ႔ အဆင္သင့္ရွိေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဒီမ္ိုကေရစီနဲ႔ တိုင္းရင္းသား အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ နအဖ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြထက္ ပိုၿပီးအရည္အခ်င္းျပည့္ဝ၊ အေတြ႔အႀကံဳလည္းႀကီး၊ အျမင္ပိုက်ယ္၊ သေဘာထားႀကီး၊ အေျမာ္အျမင္ရွိတာ လံုးဝ အေသ အခ်ာပါပဲ။

အီရတ္တို႔ အာဖဂန္နစၥတန္တို႔နဲ႔ မတူတာက ျမန္မာျပည္က ယုတ္မာရက္စက္မႈေတြ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ အားလံုးဟာ အုပ္စိုးသူနအဖရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြသာျဖစ္ပါတယ္။ အတိုက္အခံေတြထဲမွာ အစြန္းေရာက္ သမားေတြ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ လံုးဝမရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ နအဖကိုသာ ထိန္းခ်ဳပ္ဖယ္ရွားႏိုင္ရင္ ေနာင္မွာ ေသြးေခ်ာင္းစီးစရာ ရွိမွာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။

မ်က္ေမွာက္ကာလမွာ စစ္အုပ္စုရဲ႕ ဦးေႏွာက္မဲ့ ႐ူး႐ူးႏွမ္းႏွမ္း စီးပြားေရးမူဝါဒေတြေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေတြကလြဲလို႔ လူတုိင္း မြဲျပာက် ေနပါတယ္။ စင္ကာပူက ဝါရင့္ေခါင္းေဆာင္ႀကီး မစၥတာ လီကြမ္းယူး ကေတာင္ စီးပြားေရးနဲ႔ပတ္သက္လာရင္ ဒီဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြဟာ 'လဒူ' ေတြပဲလို႔ သမုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ျပည္သူ ျပည္သားေတြအတြက္ေရာ၊ တိုင္းရင္းသားလုပ္ငန္းရွင္ေတြအတြက္ေရာ၊ ႏိုင္ငံျခားက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ အတြက္ပါ အက်ဳိးအျမတ္ရွိမယ့္ ဘာ ဂလိုဘယ္လ္လုိက္ေဇးရွင္းမွ ဗမာျပည္မွာ အျမစ္မတြယ္ႏိုင္ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ဒါနဲ႔ယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ NLD ဟာ မိမိ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းကိုေရာ ေအာက္ေျခအဖြဲ႔ဝင္ ေတြကိုပါ ဘာသာရပ္ေပါင္းစံုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကမၻာ့အဆင့္မီေအာင္ အရည္အေသြး ျမႇင့္တင္ေပးမႈေတြ ေတာက္ေလွ်ာက္ လုပ္ေနခဲ့ပါတယ္။ တေန႔ေန႔မွာ တ႐ုတ္၊ ဗီယက္နမ္တို႔လို ဂလိုဘယ္လ္လိုက္ေဇးရွင္း လႈိင္းစီးၿပီး တိုင္းျပည္တိုးတက္ေစဖို႔ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္နဲ႔ လိုအပ္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ ျဖည့္ တင္းေနပါတယ္။ ျပည္ပေရာက္ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြဟာလည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျပည္ပမွာ ေလ့လာသင္ၾကားေနခဲ့ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေနာက္ခံ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ စြမ္းေဆာင္ရည္ေတြ ေကာင္းေကာင္း ေလ့က်က္ထားပါၿပီ။

အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD ဟာ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း 'အစိုးရ ေျပာင္းပစ္ေရး' ကို ေတာင္းဆိုေနတာ မဟုတ္ဘဲ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ အခန္းက႑ကို အေလးထား စဥ္းစားၿပီး ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးညိႇႏႈိင္းရင္း ႏိုင္ငံေရးအေျဖရွာဖို႔န႔ဲ သိတ္မေဝးတဲ့ အနာဂတ္ တခ်ိန္မွာ စစ္တပ္အုပ္စိုးမႈကို အၿပီးအပိုင္ဖ်က္သိမ္းဖို႔သာ ေတာင္းဆိုေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ၂ဝဝ၆ ေဖေဖာ္ဝါရီမွာ NLD က ကူးေျပာင္းေရးအစီအစဥ္တခု အဆိုတင္ခဲ့ရာမွာ နအဖကို ၾကားကာလတခုအတြက္ 'ဒီဂ်ဴရီ' တရားဝင္ အစိုးရအျဖစ္ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ခံလႊတ္ေတာ္က အသိအမွတ္ျပဳေပးမယ္လို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့ပါတယ္။

၂ဝဝ၇ ၾသဂုတ္လမွာလည္း ေရြးေကာက္ခံအမတ္ (၉၂) ေယာက္က အစားထိုးလမ္းျပေျမပံုတခု အဆိုျပဳခဲ့ ရာမွာ နအဖကို အေျခခံဥပေဒေရးဆြဲေရးနဲ႔ ကူးေျပာင္းေရးျဖစ္စဥ္ေတြအတြင္း ေရြးေကာက္ခံ NLD အမတ္ေတြ၊ တိုင္းရင္းသားအမတ္ေတြနဲ႔ အတူ အေရးပါတဲ့အခန္းကပါဝင္ခြင့္ ကတိေပးခဲ့ပါတယ္။ "ဘယ္ဟာကိုမဆို ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းလို႔ ရႏိုင္တယ္" လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ တပ္မေတာ္ကို ဖ်က္သိမ္းပစ္မွာမဟုတ္ဘဲ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကိုသာ စနစ္တက် ညိႇညႇိႏႈိင္းႏႈိင္းနဲ႔ ဖ်က္သိမ္း ပစ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ အတိုက္အခံေတြအားလံုးရဲ႕ တညီတည္း သေဘာထားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ေခါင္းမာလွတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကေတာ့ ဒီကမ္းလွမ္းခ်က္အားလံုးကို ပယ္ခ်ပစ္ခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီအဓိပၸာယ္ျပည့္ဝလွတဲ့ အဆိုျပဳခ်က္ေတြဟာ တင္းမာလွတဲ့ စစ္အုပ္စုဘက္ကေန အူတူတူနဲ႔ ေရွ႕ေနလိုက္ေနသူေတြ ေျပာေနတဲ့ အဓိပၸာယ္မဲ့ 'တျဖည္းျဖည္းေျပာင္းလဲေရး' အသံေတြနဲ႔ အင္မတန္မွ ကြာျခားလွပါတယ္။ နအဖစစ္အုပ္စုကလည္း တျဖည္းျဖည္းေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေနပါ တယ္လို႔ (၁၉) ႏွစ္လံုးလံုး ေျပာေနခဲ့ရာမွာ ရလဒ္ကေတာ့ ဗုဒၶသားေတာ္ရဟန္းသံဃာေတြ အစု လိုက္အျပံဳလိုက္ အသတ္ ခံရတာပဲ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစ္အစိုးရရဲ႕ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္း လဲေရးအတိုင္းဆိုရင္ေတာ့ ဘာမွ ဒီမိုကေရစီဘက္ ေျပာင္းလဲမွာ မဟုတ္ဘဲ ပိုၿပီးေတာ့ ေသြးေခ်ာင္း စီးဖို႔သာရွိပါတယ္။

နအဖစစ္အုပ္စုကို ဖိအားမေပးဘဲ လူမိုက္အားေပး ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရးလုပ္ဖို႔လည္း အာဆီယံ၊ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေတြက ေဆာ္ၾသၾက ရပ္တည္ၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံခမ်ာ သူ႔သတင္းေထာက္ မစၥတာနဂါအီ တေယာက္ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးအတြင္း အနီးကပ္ပစ္သတ္ ခံလိုက္ရပါတယ္။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာလည္း ခ်င္လ္စတန္ပါ့က္ ေဆြးေႏြးပြဲဆိုၿပီး နအဖနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံ ေက်ာသပ္ ရင္သပ္လုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနသူေတြ ရွိပါတယ္။

ဒါေတြအားလံုးရဲ႕ရလဒ္ကေတာ့ စစ္ကၽြန္ျပဳ လူသတ္ယႏၲရား ပိုမိုႀကီးထြားလာၿပီး အိမ္နီးခ်င္း တိုင္းျပည္ေတြ ဆီ ဒုကၡသည္ေတြ၊ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြ ပိုထြက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။ ေအ့ဒ္စ္အပါအဝင္ ေရာဂါ ဆိုးေတြ၊ အဓမၼလုပ္အားေပးေတြ၊ စစ္တပ္ရဲ႕မုဒိမ္းမႈေတြနဲ႔ ျပည္တြင္း အိုးအိမ္မဲ့ဒုကၡသည္ေတြ ပိုပ်ံ႕ႏွ႔ံ ပိုမ်ားျပားလာတာလည္း အားလံုးအသိပါပဲ။

ဒီေတာ့ ႏိုင္ငံမွာ အေလးအျမတ္အထားဆံုး (သာသနာ့) အလႊာကို တိုင္းျပည္ရဲ႕ အျမင့္ျမတ္ဆံုး ဘုရားပုထိုး ေပၚမွာ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ဘာသာေရးေန႔ထူးေန႔ျမတ္ျဖစ္တဲ့ လျပည့္ေန႔ႀကီးမွာ ေသြေခ်ာင္းစီး သတ္ပစ္ဖို႔ လက္မေႏွးတဲ့စစ္အုပ္စုကို မ,တင္ေပးေနလို႔ ဘာအက်ဳိးထူးမ်ား ရႏိုင္မယ္ ထင္ေန ၾကပါသလဲ။ စိတ္ကူးယဥ္ အျမင္သာျဖစ္တဲ့၊ လက္ေတြ႔မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ေဘာ္လ္ကန္ႏိုင္ေဇးရွင္း ေသြး ေခ်ာင္းစီးၿပိဳကြဲမႈနဲ႔ မင္းမဲ့ဝါဒ ဗ႐ုတ္သုတ္ခ အေျခအေနဆိုးကို ကာကြယ္ဖို႔ဆိုၿပီး ဒီလိုစစ္အစိုးရမ်ဳိးနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံတာ၊ ပိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲ အေျခအေနထိန္းသိမ္းဖို႔ ရပ္ခံတာဟာ လူ႔က်င့္ဝတ္အရ လုပ္သင့္သလား၊ ျဖစ္ေရာျဖစ္ႏိုင္ မွာလား။ ဒီလိုေသြးေခ်ာင္းစီး ဖ႐ိုဖရဲအလားအလာကို တကယ္ ကာကြယ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ဒီစစ္အစိုးရေနရာမွာ အတိုက္အခံေတြ ေဖာ္ထုတ္ျပထားတဲ့ လမ္းျပေျမပံု အတိုင္း ျပည္သူက အခြင့္အာဏာအပ္ႏွင္းထားတဲ့ အတိုက္အခံေတြနဲ႔ အစားထိုးဖယ္ရွားပစ္ဖို႔က လြဲလို႔ တျခားနည္းလမ္းမရွိပါ။