စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ဖဲြ႕ႏိုင္ေရး အေမရိကန္ ႀကိဳးပမ္းဖို႔ အမ်ဳိးသမီး ႏိုဘဲလ္ဆုရွင္ေတြ တိုက္တြန္း

ဦးသားၫြန္႔ဦး
ဗုဒၶဟူး, 07 စက္တင္ဘာ 2011

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာ အေျပာင္းအလဲတခ်ဳိ႕ ရွိေနေပမဲ့လည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ၊ အထူးသျဖင့္ စစ္ပြဲေတြ အတြင္းမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ အေပၚ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ မတရား ျပဳမႈေတြ ဆက္ၿပီးေတာ့ ရွိေနတာေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္းက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ အေပၚမွာ ႏုိင္ငံတကာ စုံစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႔စည္းႏုိင္ေရး အတြက္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ဖိဖိစီးစီး ေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔ အမ်ဳိးသမီး ႏုိဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ ၅ ဦးက စုေပါင္း ေတာင္းဆုိ လုိက္ၾကပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ကုိသားၫြန္႔ဦးက တင္ျပ ေပးထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြဟာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ လူသားမ်ဳိးႏြယ္ေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ ေျမာက္ မေျမာက္ စစ္ေဆးဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းေရး ေကာ္မတီတရပ္ ဖဲြ႔ေရးကိစၥကို အခု ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလမွာ က်င္းပမယ့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးကို တင္သြင္းမယ့္ ျမန္မာ့အေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မူၾကမ္းမွာ ပါ၀င္ေစေရး အားစိုက္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အမ်ဳိးသမီး ႏိုဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ ၅ ဦးက အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ကလင္တန္ (Hillary Clinton) ကို စက္တင္ဘာ ၆ ရက္ေန႔ ရက္စဲြနဲ႔ စာေရးသား ေပးပို႔ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ စံုစမ္းေရး ေကာ္မတီ ဖဲြ႔စည္းဖို႔ ေတာင္းဆို ပါသည္ ဆိုတဲ့ စကားရပ္ အဲဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ ပါလာေစဖို႔ အေမရိကန္ အေနနဲ႔ အျခား အစိုးရေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြး ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ တိုက္တြန္းတာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ရိွေပမဲ့ ဒီအေျပာင္းအလဲေတြဟာ လူ႕အခြင့္အေရးအတြက္ တကယ့္ တိုးတက္မႈ ေတြလို႔ ယူဆလို႔ မရတဲ့အေၾကာင္း Nobel Women's Initiative အမ်ဳိးသမီး ႏိုဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္မ်ား အဖဲြ႔ရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရိွသူ ဒုိင္ယာနာ ဆာ႐ုိဆီ (Diana Sarosi) က ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပတာ၊ ႏိုဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျပန္လြတ္ လာတာ စတဲ့ အေျပာင္းအလဲ အခ်ဳိ႕ ရိွလာေပမဲ့လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ တကယ့္ တိုးတက္မႈေတြ ျဖစ္လာၿပီလို႔ ယူဆလို႔ မရပါဘူး။ ေန႔စဥ္လိုလို လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရိွေနဆဲပါ။ အမ်ဳိးသမီးေတြ အေပၚ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ မတရားျပဳမႈေတြ ဆက္ရိွေနတုန္းပဲလို႔ အမ်ဳိးသမီး အဖဲြ႕အစည္းေတြက ထုတ္ျပန္ ေနတုန္းပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ အစိုးရ အေနနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြကို စစ္ဆင္တဲ့ ေနရာမွာ တိုင္းရင္းသား အမ်ဳိးသမီးေတြအေပၚ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ မတရား ျပဳေနတာေတြကို စစ္လက္နက္ သဖြယ္ အသံုးျပဳ ေနတုန္းပဲ ဆိုတာ ရွင္းေနပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ဖို႔ ကနဦး အားျဖင့္ ျမန္မာ အစိုးရက လုပ္ဖို႔၊ ျမန္မာ အစိုးရဘက္က ဒါကို ပ်က္ကြက္လာရင္ ႏိုင္ငံတကာမွာ တာ၀န္ရိွတယ္၊ ႏိုင္ငံတကာက အေရးယူၿပီး စံုစမ္းေရး ေကာ္မတီဖဲြ႔ဖို႔ ျမန္မာ့အေရး ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) က တိုက္တြန္းထားတာပါ။

ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းအတြင္းကပဲ လြတ္လပ္တဲ့ အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ ဆိုတာကို ဖဲြ႔စည္း လိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီအထဲမွာ အာဏာပိုင္ ဘက္က လူေတြ ပါ၀င္ေနတယ္လို႔ Nobel Women Initiative က ယူဆပါတယ္။

“ေျပာရရင္ေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က ထပ္ပါေနတဲ့ သေဘာပါ။ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ျပည့္ျပည့္ စံုစံု မွ်မွ် တတ ျဖစ္ေအာင္ စံုစမ္း စစ္ေဆးႏိုင္တဲ့ အေျခအေန အားနည္းပါတယ္။ က်မတို႔ အျမင္ကေတာ့ တိုးတက္လာတဲ့ အေျခအေန ေတြကို တိုင္းတာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂,၀၀၀ ေက်ာ္ ျပန္လြတ္လာမလား ၾကည့္ရပါမယ္။ သူတို႔ေတြ ေထာင္ထဲမွာ ရိွေနသ၍ေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာၿပီလို႔ မေျပာႏိုင္ေသးပါဘူး။”

ျမန္မာ့အေရး အေထြေထြ ညီလာခံက ဆံုးျဖတ္ရမယ့္ မူၾကမ္းကိုေတာ့ အခုလက္ရိွ EU ဥေရာပသမဂၢက ေရးဆဲြ တင္ျပမယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ EU ထဲမွာပဲ ျမန္မာ့အေရး စံုစမ္းေရး ေကာ္မတီဖဲြ႕ဖို႔ ကိစၥက သေဘာ ကဲြလဲြတာေတြ ၾကားေန ရပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ EU ထဲမွာ အဓိက အတိုက္အခံ ျဖစ္ေနတဲ့ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံကို စည္း႐ံုး ႏိုင္မယ္လုိ႔ ဒုိင္ယာနာ ဆာ႐ုိဆီက ယူဆပါတယ္။

“အဓိက အတိုက္အခံ လုပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံကေတာ့ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဂ်ာမဏီအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းေရး ေကာ္မတီ ဖဲြ႔ဖို႔ လိုအပ္တယ္ ဆိုတာကို လက္ခံလာေအာင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ေဖ်ာင္းဖ် စည္း႐ံုး ႏိုင္မယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။”

စစ္ဆင္ေရးေတြအတြင္း ျမန္မာအစိုးရ တပ္ေတြဘက္က ေဒသခံ အမ်ဳိးသမီးေတြကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ မတရား ျပဳမႈေတြ ရိွေနတုန္းပဲ ဆိုတာ KWAT ကခ်င္အမ်ဳိးသမီး အဖဲြ႕နဲ႔ SWAN ရွမ္းအမ်ဳိးသမီး ေရးရာ ကြန္ရက္တို႔က သတင္း အခ်က္အလက္ေတြ ဆက္ၿပီး စုေဆာင္း ရရိွေနေသးတယ္လို႔ ႏိုဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ ၅ ဦးရဲ႕ စာထဲမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။

ေပးပို႔သူ အမ်ဳိးသမီး ႏိုဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ၅ ဦးကေတာ့ မရိဒ္ မက္ဂြိဳင္းယား (Mairead Maguire)၊ ရီဂိုဘာတာ မန္ခ်ဴ တမ္ (Rigoberta Menchu Tum)၊ ဂ်ဳိဒီ ၀ီလီယံစ္ (Jody Williams)၊ ရွီရင္ အီဘာဒီ (Shirin Ebadi)၊ ၀န္ဂါရီ မာတုိင္း (Wangari Maathai) တို႔ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကလင္တန္အျပင္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက အႀကီးတန္းအရာရိွ အခ်ဳိ႕ကိုလည္း ပူးတဲြစာ ေပးပို႔ထားပါတယ္။

Ref: VOA News