ဝီကီလိခ္ေျပာတဲ့ အိႏၵိယ-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး

ကိုဝိုင္း
ဗုဒၶဟူးေန႔၊ စက္တင္ဘာလ ၂၁ ရက္ ၂၀၁၁

ခ်င္းမိုင္ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ တခ်ိန္က ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုဘက္မွ ျပတ္ျပတ္သားသား ေထာက္ခ့ံ ခဲ့ေသာ အိႏၵိယ အစိုးရႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရ အၾကား ဆက္ဆံေရး ေျပာင္းလဲ လာပံုကုိ ရန္ကုန္ႏွင့္ နယူးေဒလီ အေျခစိုက္ အေမရိကန္ သံ႐ံုးက အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ ခဲ့ေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန လ်ဳိ႕ဝွက္ေၾကးနန္းမ်ားက ေဖာ္ျပ ေနသည္။

ဝီကီလိခ္မွ ၂ဝ၁၁ ခု ၾသဂုတ္လအတြင္း ေပါက္ၾကားလာသည့္ အေမရိကန္သံ႐ံုး ႏွစ္ခုက ဝါရွင္တန္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနသို႔ ေပးပို႔ေသာ ၂ဝဝ၄၊ ၂ဝဝ၇ ခု ေၾကးနန္းမ်ားတြင္ ႏွစ္ဘက္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး အရ တိုးတက္လာမႈကို ထင္ဟပ္ေနသည္။

“စစ္အစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံတာဟာ အိႏိၵယရဲ႕ အမ်ဳိးသား လံုၿခံဳေရးနဲ႔ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔ အတြက္ လက္ေတြ႔ က်တယ္လို႔ အိႏိၵယ အစိုးရက ယူဆတယ္။ သူတို႔နဲ႔ ဆက္ဆံေရး အဆင္ေျပတဲ့သူက နအဖ နံပတ္ ႏွစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေမာင္ေအး ျဖစ္တယ္” ဟု ၂ဝဝ၇ ခု ေဖေဖာ္ဝါရီ ၈ ရက္ ရန္ကုန္သံ႐ံုး ေၾကးနန္း၌ သိရွိခ်က္ကို ေဖာ္ျပထားသည္။

အိႏိၵယအစိုးရသည္ ၁၉၈၈ ခု ဒီမိုကေရစီ အံုႂကြမႈဘက္မွ ရပ္တည္ကူညီခဲ့ၿပီး ၁၉၉၂ ခုတြင္ ျမန္မာ စစ္အစိုးရ၏ လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား အတြက္ ကုလသမဂၢမွ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ေရး အထိပင္ ေတာင္းဆို ခဲ့ဖူးေသာ္လည္း တ႐ုတ္က ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ ၾသဇာ လႊမ္းမိုးရန္ ႀကိဳးစားေနမႈ၊ သူ၏ အေရွ႕ေျမာက္ဖက္ ျပည္နယ္ သူပုန္မ်ားကို ႏွိမ္ႏွင္း ရန္ႏွင့္ ယင္းျပည္နယ္မ်ား၏ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးေစရန္ ျမန္မာ စစ္အစိုးရႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ေျပာင္းလဲလာခဲ့သည္။

“အစိတ္စိတ္ ႁမႊာႁမႊာျဖစ္ေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီ လိုလားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြဟာ စစ္မွန္တဲ့ အေျပာင္းအလဲ တခုကိုျဖစ္ေစမယ့္ ညီၫြတ္မႈကို မတည္ေဆာက္ ႏိုင္ဘူး။ တည္ေဆာက္လိုစိတ္ မရွိၾကဘူးလို႔ ထင္တယ္။ အဲဒါက ႏိုင္ငံမွာ စစ္တပ္ကို စုစည္းမႈ အရွိဆံုး ႏိုင္ငံေရး အင္အားစု ျဖစ္လာေစၿပီး အာဏာကို ဆက္ကိုင္သြားေစႏိုင္တာပဲ” ဟု အိႏၵိယ သံတမန္ တဦး၏ ေျပာၾကားခ်က္ကို ကိုးကားၿပီး ၂ဝဝ၇ ခု ေဖေဖာ္ဝါရီ ၈ ရက္ရက္စြဲတပ္ ေၾကးနန္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးေမာင္ေအးသည္ အိႏိၵယ ဒုတိယသမၼတ Krishan Kant ၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ဒုဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ႏုိင္ငံျခားေရး၊ စက္မႈ၊ အခြန္ ဘ႑ာ၊ သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာ၊ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ ဝန္ႀကီးတို႔ လိုက္ပါလ်က္ ရွစ္ေလးလံုး ဒီမိုကေရစီ အံုႂကြမႈျဖစ္အၿပီး ၁၂ ႏွစ္ အတြင္း ပထမဆံုး လည္ပတ္ေသာ ျမန္မာ အဆင့္ျမင့္ဆံုး ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ၂ဝဝဝ ခု ႏိုဝင္ဘာ ၁၄ မွစ၍ ၈ ရက္ၾကာ သြားေရာက္ခဲ့သည္။

ႏွစ္ႏိုင္ငံနယ္စပ္ အရွည္ မိုင္ ၉၉ဝ ေက်ာ္အတြင္း အိႏိၵယ ဗဟိုအစိုးရကို ဆန္႔က်င္ေနသည့္ အေရွ႕ ေျမာက္ ျပည္နယ္ သူပုန္မ်ားကို ပူးေပါင္း ႏွိမ္နင္းေရး၊ မူးယစ္ေဆး တိုက္ဖ်က္ေရး၊ စီးပြားေရး ကိစၥမ်ား ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး အိႏိၵယ အစိုးရထံမွ ေခ်းေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၅ သန္း ရႏိုင္ရန္လည္း လက္မွတ္ ထိုးခဲ့သည္။

အိႏၵိယႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး မစၥတာပရာနက္ မူကာဂ်ီ Mr. Pranab Mukherjee သည္ ၂ဝဝ၇ ခု ဇန္နဝါရီလ ၁၉ ရက္ေန႔မွ ၃ ရက္ၾကာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ခဲ့သည္။ ခရီးစဥ္အတြင္း မည္သည့္ သေဘာတူညီခ်က္မွ် မရွိေၾကာင္း အိႏၵိယသံတမန္က ရန္ကုန္ အေမရိကန္ သံအရာရွိကို ေျပာသည္ဟု ေၾကးနန္းက ေဖာ္ျပသည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊကမူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ၫြန္႔ကို ရာထူးမွ ျဖဳတ္ခ်ၿပီးေနာက္ အိႏိၵယႏိုင္ငံသို႔ ပထမဆံုး အႀကိမ္ အျဖစ္ ၂ဝဝ၄ ခု ေအာက္ တိုဘာလ ၂၄ မွ ၆ ရက္ၾကာ သြား ေရာက္ခဲ့သည္။ အဆိုပါ ခရီးစဥ္အၿပီး ေအာက္တိုဘာ ၂၉ ရက္တြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံပူးတြဲ ထုတ္ျပန္ခ်က္ အတြင္း “အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္သို႔ အျမန္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ေရး” တို႔ ထည့္သြင္း ခဲ့ေၾကာင္း နယူးေဒလီ အေျခစိုက္ အေမရိကန္ သံ႐ံုး၏ ၂ဝဝ၄ ခု ႏိုဝင္ဘာ ၂ ရက္ ေၾကးနန္းတြင္ ပါရွိသည္။

“ပိတ္ဆို႔ အေရးယူျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အထီးက်န္ ျဖစ္ေစၿပီး ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ ဘဲ ေစ့စပ္ ေဆြးေႏြးသည့္ နည္းျဖင့္သာ စစ္အစိုးရကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ေစႏိုင္မည္” ဟု အိႏိၵယ၏ အျမင္ကိုလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။

ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ သည့္ထက္ပို၍ လုပ္ေဆာင္ရန္ အစီအစဥ္ရွိ မရွိ ေမးျမန္းခ်က္ကို “ဒီမိုကေရစီကို ေအာက္ေျခမွ စ၍ တည္ေဆာက္မွသာ ျဖစ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံ ျပည္သူမ်ားအၾကား ယဥ္ေက်းမႈ၊ အားကစား စသည့္က႑မ်ားမွ ဆက္စပ္ ဆက္ဆံေရး နည္းဗ်ဴဟာကို က်င့္သံုးသြားမည္” ဟု အိႏိၵယ အဆင့္ျမင့္ သံတမန္က ေျဖၾကား သြားသည္။

အိႏိၵယႏိုင္ငံသည္ သူ၏ စီးပြားေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးကို အဓိကထားၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္ဆံေရး တိုးခ်ဲ႕လာရာ နအဖ နံပတ္ ၂ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေမာင္ေအး ၂ဝဝ၈ ခု ဧၿပီ ၂ ရက္မွစသည့္ ၅ ရက္ တာ အိႏိၵယခရီးစဥ္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း တည္ေဆာက္ေရး၊ ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္ဝမွ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္သို႔ အေဝးေျပးလမ္း ေဖာက္လုပ္ေရးတို႔ ပါဝင္သည့္ ကုလားတန္ျမစ္ ဘက္စံု သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရး စီမံကိန္းကို လက္မွတ္ ထိုးႏိုင္ခဲ့သည္။

၂ဝ၁၃ ခု တြင္ၿပီးစီးမည္ဟု ကနဦးက ခန္႔မွန္းထားခဲ့ေသာ စီမံကိန္းအတြက္ အိႏၵိယက ခန္႔မွန္း အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၃၂ သန္း ကုန္က် ခံမည္ ျဖစ္သည္။ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္မွ ကုန္စည္မ်ား ပလက္ဝ၊ စစ္ေတြတို႔ မွတဆင့္ ႏိုင္ငံတကာသို႔ တင္ပို႔ႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။

တဘက္တြင္လည္း ၂ဝဝ၁ ခု ေဖေဖာ္ဝါရီတြင္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေသာ မဏိပူျပည္နယ္ မိုးေရးမွ စစ္ကိုင္းတိုင္း ကေလးဝၿမိဳ႕ ထိ ၉၉ မိုင္ရွည္ ျမန္မာ-အိႏၵိယ ခ်စ္ၾကည္ေရးလမ္းမသည္ မႏၲေလး၊ ျမဝတီတို႔မွ တဆင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ေပါက္မည္ ျဖစ္ကာ အိႏၵိယ–အာဆီယံ ကုန္သြယ္မႈတြင္ အေရးပါလာမည္ ျဖစ္သျဖင့္ အိႏၵိယဘက္က ဆက္လက္ တိုးခ်ဲ႕လိုေနသည္။

Ref: မဇၽၥိမ