အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈႏွင့္ တိုက္ပြဲဝင္ပန္းတိုင္ သတ္မွတ္ခ်က္

ခင္မမမ်ဳိး
Friday, January 08, 2010

ကမၻာတဝွမ္းမွာ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္သြားတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ရွိသလို မေအာင္ျမင္ေသးပဲ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းဆိုက္မႈ ျပႆနာနဲ႔ ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြလဲ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ေအာင္ျမင္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ဆီကေန လိုက္နာက်င့္သံုးဖြယ္ရာ သင္ခန္းစာေတြ ရရွိႏိုင္သလို၊ မေအာင္ျမင္ေသးတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ဆီကေနလဲ ေရွာင္ရွား သတိထားဖြယ္ရာ သင္ခန္းစာေတြ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ လႈပ္ရွားမႈ အဆင့္ဆင့္ကို စနစ္တက် အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ၊ တိက်တဲ့ တိုက္ပြဲဝင္ပန္းတိုင္ သတ္မွတ္ႏိုင္မႈနဲ႔ လႈပ္ရွားမႈ အဂါၤရပ္ေတြ ျပည့္ဝ ေစေရးက အေရးႀကီးပါတယ္။

လႈပ္ရွားမႈ အဆင့္ဆင့္
အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ သမဂၢေတြ၊ အသင္းအဖြဲ႔ေတြ ေဖာ္ေဆာင္ေရးကို ပထမအဆင့္၊ ကြန္ယက္ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး တပ္ေပါင္းစု သဏၭာန္ ခ်ိတ္ဆက္ေရးက ဒုတိယအဆင့္၊ က်စ္လ်စ္ ခိုင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ေရးက တတိယအဆင့္၊ အေျခအေနနဲ႔ အခ်ိန္ကာလေပၚ မူတည္ၿပီး ခ်ိန္ကိုက္ လႈပ္ရွားမႈက စတုတၳအဆင့္ စၿပီး အဆင့္ဆင့္ လႈပ္ရွား အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ လႈပ္ရွား မႈေတြက ပိုၿပီး ေအာင္ျမင္တတ္ေလ့ ရွိတယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရး ပညာရွင္မ်ားက ေလ့လာ ေဖာ္ျပခဲ့ၾက ပါတယ္။

ပထမအဆင့္ျဖစ္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ေတြ၊ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး အုပ္စုေတြ ေဖာ္ေဆာင္ေရးမွာလဲ ေပ်ာက္က်ား တိုက္ပြဲ ေဖာ္ေဆာင္ေရး အုပ္စု ငယ္ေလးေတြကို သီးျခားစီ ဖြဲ႔စည္း ထားသင့္ပါတယ္။ ဒုတိယအဆင့္ကို တက္လွမ္းၿပီး တပ္ေပါင္းစုထဲမွာ ပါဝင္လာရမယ့္ အုပ္စု ေတြကို ေပ်ာက္က်ားတိုက္ပြဲ ေဖာ္ေဆာင္ေရးမွာ တာဝန္ေပးမိရင္ တပ္ကၽြံ သြားတတ္ပါတယ္။ သတင္း လံုျခံဳေရးကို ထိခိုက္မႈ ရွိလာႏိုင္ တာေၾကာင့္ တပ္ေပါင္းစု သဏၭာန္ ခ်ိတ္ဆက္ေရးမွာ အခက္အခဲ ျဖစ္ေစ တတ္ပါတယ္။ တပ္ေပါင္းစု သဏၭာန္ ခ်ိတ္ဆက္ေရးမွာလဲ သတင္း လံုျခံဳမႈရွိေရးနဲ႔ လွ်ဳိ႕ဝွက္ေရးက အဓိက အေရးႀကီး ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခ်က္ကို မထိန္းႏိိုင္ရင္ တတိယ အဆင့္ျဖစ္တဲ့ က်စ္လ်စ္ ခိုင္မာေအာင္ စည္း႐ံုးေရးနဲ႔ တည္ေဆာက္ေရးကို ထိခိုက္ ေစႏိုင္ပါတယ္။

တတိယအဆင့္မွာ ဟာကြက္ေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနရင္လဲ စတုတၳအဆင့္ကို တက္လွမ္း ႏိုင္ခဲ့ရင္ေတာင္မွ မေအာင္ျမင္တဲ့ အခါ ႏိုင္ငံေရး ခါးဆက္ ျပတ္သြားတတ္ပါတယ္။ တတိယ အဆင့္ကို ျပန္ဆင္းၿပီး ေနာက္တႀကိမ္ ထိုးစစ္ကို ျပန္မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ပဲ ပထမ အဆင့္ကေန ျပန္စရတာေၾကာင့္ အခ်ိန္ ေႏွာင့္ေႏွးသြားပါတယ္။ စဥ္ဆက္မျပတ္ လႈပ္ရွားမႈကို မေဖာ္ေဆာင္ ႏိုင္ေတာ့တာေၾကာင့္ လူထုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္ ျပန္က် သြားတတ္ပါတယ္။ ရန္သူ စစ္အာဏာရွင္ေတြ ဘက္က ထိုးစစ္၊ ခံစစ္ ဆင္ဖို႔ အခ်ိန္ေတြ ပိုရ သြားပါတယ္။ ေနာက္တႀကိမ္ ထပ္ၿပီး လူထုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္နဲ႔ ခ်ိန္ကိုက္ လႈပ္ရွားဖို႔ ျပန္ေစာင့္ရတဲ့ အတြက္ အခ်ိန္ေတြ ပိုၾကာ သြားတတ္ပါတယ္။

တိုက္ပြဲဝင္ ပန္းတိုင္သတ္မွတ္ခ်က္
တိုက္ပြဲဝင္ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္း ေတြမွာ အယူအဆက ႏွစ္မ်ဳိး ကြဲျပားပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ အဖြဲ႔အစည္းေတြက အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ကို ျဖဳတ္ခ်ၿပီး၊ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး အတြက္ အာဏာရွင္ေတြ ဘက္က ညႇိႏႈိင္းလာေအာင္ တြန္းအားေပးတာလို႔ ယူဆ ၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ အဖြဲ႔အစည္းေတြက က်ေတာ့ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ စစ္အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားကို ရပ္တန္႔ေစၿပီး၊ ၾကားျဖတ္အစိုးရ အေနနဲ႔ အာဏာလႊဲေျပာင္း ရယူၿပီးမွ ညႇိႏႈိင္း ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျပဳလုပ္တာလို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ ဒီယူဆခ်က္ ႏွစ္မ်ဳိးမွာ ပထမ အယူအဆနဲ႔ ေအာင္ျမင္သြားတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္းမႈေတြလဲ ရွိသလို၊ ဒုတိယ အယူအဆနဲ႔ ေအာင္ျမင္သြားတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္းမႈေတြလဲ ရွိပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အယူအဆ ႏွစ္မ်ဳိးလံုးမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။

ပထမအယူအဆမွာ အာဏာရွင္ဘက္ကေန ေဆြးေႏြးပြဲလုပ္မေယာင္ ဟန္ျပျပ၊ အင္အားကို ျပန္စုစည္း ယူၿပီးမွ အာဏာရွင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားကို အသက္ ျပန္သြင္းသြားႏိုင္တဲ့ အားနည္းခ်က္ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္လာခဲ့ရင္ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားသူေတြ ဘက္က ေဆြးေႏြးပြဲ ျဖစ္လာ မလားလို႔ ေမွ်ာ္လင့္ ေစာင့္စားေနၾကရင္းနဲ႔ အခ်ိန္ေတြ ၾကာလာၿပီး လႈပ္ရွားမႈ အရွိန္ ျပဳတ္က် သြားပါတယ္။

ဒုတိယ အယူအဆမွာက်ေတာ့ ျပင္ဆင္မႈအားနည္းခ်က္ေတြ ရွိတာေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မႈ မရတာမ်ဳိးေတြ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံ တႏိုင္ငံမွာ အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရား အသက္ဝင္မႈဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ယႏၱရား တခုကို ရပ္စဲၿပီးတဲ့အခါ ေနာက္ထပ္ ယႏၱရား တခုက အခ်ိန္ မဆိုင္းပဲ အသက္ ဝင္လာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ အာဏာရွင္စနစ္ အသက္ ျပန္ဝင္လာဖို႔ လမ္းဖြင့္ ေပးလိုက္သလို ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ လူေတြဆိုတာက လူအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ စိတ္အေထြေထြ ရွိပါတယ္။ မင္းသားႀကီး လုပ္ခ်င္သူေတြ၊ မလုပ္ရလို႔ ပတ္မႀကီး ထိုးေဖာက္ ခ်င္သူေတြ၊ အေရးေပၚ အေျခအေနက်မွ ေတြေဝေနသူေတြ၊ အတိတ္က နာက်ည္းခ်က္ေတြ ျပန္ေဖာ္ၿပီး ရန္ျဖစ္ ျငင္းခံုေနခ်င္ သူေတြက ႏိုင္ငံေရး အေျခအေန ေျပာင္းလဲမႈ ကာလေတြမွာ ထြက္ေပၚ လာတတ္ပါတယ္။

ပမာဆိုရရင္ ရြာထဲကို က်ားဆိုးဝင္လာတဲ့အခါ တခ်ဳိ႕က က်ားဆိုးကို သူႏွိမ္နင္းလိုက္တယ္ ဆိုတာ နာမည္ ႀကီးခ်င္လို႔ သူမ်ားေတြကို ႏွိမ္နင္းမွာကို ေရွ႕ကေန ပိတ္ပင္ တားဆီးမႈေတြ လုပ္တာမ်ဳိး၊ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လဲ ကိုယ့္ကို ရြာရဲ႕ သူရဲေကာင္းလို႔ သတ္မွတ္ ခံထားရတာမို႔ သူရဲေကာင္း ဂုဏ္ကို ကိုင္တြယ္ၿပီး သူပဲ ႏွိမ္နင္းမယ္လို႔ ေရွ႕ကေန ဆိုတာမ်ဳိး၊ တခ်ဳိ႕က က်ေတာ့လဲ ဓားနဲ႔ခုတ္ရင္ ေကာင္းမလား၊ လွံနဲ႔ ထိုးသတ္ရင္ ေကာင္းမလားဆိုတာ အရင္ ညႇိႏႈိင္း ေဆြးေႏြးၾကရေအာင္လို႔ ဆိုေနတာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတာနဲ႔ တူပါတယ္။ ဘယ္သူသတ္ သတ္၊ မသတ္သတ္ က်ားဆိုးႀကီး ေသသြားဖို႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘယ္သူေခ်ာက္ေခ်ာက္၊ မေခ်ာက္ေခ်ာက္ က်ားဆိုးႀကီး ေၾကာက္ၿပီး ေျပးဖို႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ က်ားဆိုးက လူေတြကို ကိုက္သတ္သြားတာပဲ အဖတ္တင္ က်န္ခဲ့ပါလိမ့္မယ္။

ႏိုင္ငံေရးအကူးအေျပာင္း ကာလတခုမွာ ဒီလို အေရးမပါတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ အခ်ိန္မကုန္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ၾကားျဖတ္ အစိုးရတခု လိုအပ္ခ်က္ အရ ေပၚထြက္လာခဲ့ ရင္လဲ ဒီၾကားျဖတ္ အစိုးရဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားကို ယာယီ ဝင္ေရာက္ ထိန္းသိမ္းမႈ ဆိုတာကို သေဘာေပါက္ေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့ ပံ့ပိုးမႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီး ဝန္းရံဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ၾကားျဖတ္ အစိုးရ ကာလအတြက္ လိုအပ္မယ့္ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာေတြကို ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ ထားဖို႔လဲ လိုအပ္ပါတယ္။ တိုက္ပြဲအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ တည္ေဆာက္ေရး ဆိုတာမွာ လူထု တိုက္ပြဲတြင္း ကာလအတြက္ ျပင္ဆင္မႈေတြသာမက၊ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ကာလအတြက္ လိုအပ္မယ့္ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာေတြမွာ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ တည္ေဆာက္ေရးေတြပါ ျပဳလုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြမွာ အားနည္းခ်က္ ရွိရင္ လူထု တိုက္ပြဲ ထြက္ေပၚလာ ၿပီးမွ အရွိန္ေသၿပီး ေရွ႕ဆက္မတိုးႏိုင္ပဲ ျဖစ္သြား တတ္ပါတယ္။

အမွန္တကယ္ လူထုတိုက္ပြဲေတြ ထြက္ေပၚလာတဲ့အခါမွာ ပထမ အယူအဆျဖစ္တဲ့ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ အတြက္ တြန္းအား ေပးသလို ျဖစ္သြားမလား၊ အာဏာရွင္ ယႏၱရားၿပိဳက်တဲ့ အထိ တိုက္ပြဲဝင္ၿပီး ၾကားျဖတ္ အစိုးရအထိ တက္လွမ္းသြားမလား ဆိုတာကေတာ့ တဘက္ရန္သူ စစ္အာဏာရွင္ေတြ အေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ ယံုၾကည္မႈ ေပးမွာလဲ ဆိုတာေပၚမွာပဲ မူတည္ ပါလိမ့္မယ္။ အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ စိတ္ေန သေဘာထားေတြ၊ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရး အေျခအေန အခင္းအက်င္းေတြ၊ လူထုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္ အတက္ အက်ေတြ၊ ေရရွည္ ေတာင့္ခံႏိုင္မႈ စတာေတြကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အခ်ိန္အခါနဲ႔ ကိုက္ညီၿပီး လက္ေတြ႔ က်တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်မွတ္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ သို႔ေပမယ့္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္မႈကေတာ့ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ ႏွစ္မ်ဳိးလံုး အတြက္ ျပင္ဆင္ထားသင့္ၿပီး၊ အယူအဆ မတူတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ငါ့အယူအဆ ေကာင္းတယ္၊ သူ႔အယူအဆ ေကာင္းတယ္လို႔ မ်က္စိမွတ္ ဇြတ္ မျငင္းပဲ ညႇိယူႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးဆံုးပါပဲ။ ငါ့စကား ႏြားရဆိုၿပီး စြတ္ျငင္းေနရင္ေတာ့ ဘာအက်ဳိးေက်းဇူးမွ မရွိပဲ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ သက္ဆိုးရွည္ေရးကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပး လိုက္သလိုပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ဒိုင္ယာေလာ့တကယ္ ျဖစ္သြားႏိုင္တဲ့ အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါမွာ ၾကားျဖတ္ အစိုးရ ဖြဲ႔ေရးကိုပဲ အားသန္ေနရင္လဲ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေရး ပ်က္တတ္ ပါတယ္။ ၾကားျဖတ္ အစိုးရဖြဲ႔ၿပီး လုပ္ရမယ့္ အခ်ိန္မွာ ရန္သူ အေယာင္ျပတဲ့ ေရႊသမင္ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ေနာက္ အလိုက္မွား ျပန္လာရင္ ဒႆဂီရိ ဘီလူးလက္ထဲ မယ္သီတာ ေရာက္ကိန္းကို ဆိုက္ပါလိမ့္မယ္။ အေျခအေနရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈကို ခ်ိန္ကိုက္ လႈပ္ရွားႏိုင္မႈက အေရးႀကီးဆံုးပါ။

အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈ အဂၤါရပ္မ်ား
အာဏာရွင္ေတြဟာ လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြကို အလြန္ေၾကာက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အတြင္းမွာ လူေတြ စုေဝးလို႔ မရေအာင္ နည္းမ်ဳိးစံုနဲ႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္တတ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြ စုေဝးလို႔ မရေအာင္၊ လူငယ္ေတြ စုေဝးလို႔ မရေအာင္၊ လူထုနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ဆက္စပ္လို႔ မရေအာင္ နည္းမ်ဳိးစံုနဲ႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေလ့ ရွိၾကပါတယ္။ ရွိေနၿပီးသား အဖြဲ႔အစည္း၊ အသင္း အပင္းေတြကို ေရရွည္ရပ္တည္လို႔ မရေအာင္၊ အဖြဲ႔အစည္းသစ္ေတြ မေပၚထြက္လာေအာင္ ဘက္ေပါင္းစံုကေန ႏွိပ္ကြပ္ တားဆီးမႈေတြ ျပဳလုပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။

ဒီလို အေျခအေနမ်ဳိးေတြမွာ အဖြဲ႔အစည္းအသင္းအဖြဲ႔ေတြကို ပံုသ႑ာန္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေပၚထြက္ႏိုင္ေအာင္ ေျမေအာက္ လႈပ္ရွားမႈ သဏၭာန္နဲ႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အဲဒီ အဖြဲ႔ေတြထဲမွာ ေရရွည္ျမႇဳပ္ႏွံၿပီး အခ်ိန္အခါကို ေစာင့္ခိုင္းတဲ့ အဖြဲ႔ေတြ၊ ေလ့လာေရး အုပ္စုေတြရွိဖို႔ လိုသလို ေျပာက္က်ား လႈပ္ရွားတဲ့ အဖြဲ႔ငယ္ ေလးေတြလဲ ရွိေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရရွည္ျမႇဳပ္ႏွံေရး အုပ္စုေတြ၊ ေလ့လာေရး အုပ္စုေတြနဲ႔ လႈပ္ရွားေရး အဖြဲ႔ေတြကို လိုင္းမပူးသြားေစဖို႔ အထူး သတိထားရပါမယ္။ ေပ်ာက္က်ား လႈပ္ရွားမႈေတြ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာမွာလဲ လံုျခံဳေရးသာ ပထမ၊ လံုျခံဳေရးသာ ဒုတိယ၊ လံုျခံဳေရးသာ တတိယ ဆိုတာကို သတိေပးထားၿပီး မွ တိုက္ပြဲ ေဖာ္သင့္ပါတယ္။

အာဏာရွင္ေတြဟာ ျပည္သူလူထုကို အေၾကာက္တရားနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနခ်ိန္မွာ ဆန္႔က်င္ေရး ေပ်ာက္က်ား လႈပ္ရွားမႈေတြ ဟိုတစ၊ ဒီတစ ေပၚထြက္ေနမႈဟာ အဆံုးသတ္ ေအာင္ပြဲကို ရရွိေစတာ မဟုတ္ေပမယ့္ အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ အလံုးစံု ဖိႏွိပ္မႈဟာ အရာမ ေရာက္ပဲ တက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူေတြကေတာ့ ေပၚထြက္ေနဆဲပဲ ဆိုတာကို လူထုကို တပ္လွန္႔ ေပးလိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈမွာ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေပ်ာက္က်ား တိုက္ပြဲမ်ား ေပၚထြက္ ေနျခင္းဟာ အဂၤါရပ္ တခုပါ။

ဒုတိယအဂၤါရပ္တခုကေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြရဲ႕ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်နဲ႔ သေဘာ သဘာဝ ျဖစ္ပါတယ္။ အစုအဖြဲ႔၊ အသင္း အပင္းေတြ ဖြဲ႔စည္းတဲ့ အဆင့္၊ ခ်ိတ္ဆက္ လႈပ္ရွားမႈ အဆင့္၊ က်စ္လ်စ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ေရး အဆင့္ေတြကို အဆင့္ဆင့္ ေဖာ္ေဆာင္ၿပီး တိုက္ပြဲဝင္ အဆင့္ကို စတင္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္တဲ့အခ်ိန္မွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အင္အားစု အားလံုးကို ထုတ္ႏႈတ္ သံုးဖို႔ မလိုအပ္ပါဘူး။ တိုက္ပြဲဝင္စစ္ေၾကာင္း၊ အကူစစ္ေၾကာင္း၊ ေျခကုပ္ယူၿပီး အင္အား ျပန္ျဖည့္ရမယ့္ စစ္ေၾကာင္းေတြကို ခြဲထားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ပထမဦးဆံုး လူထုလႈပ္ရွားမႈ တိုက္ပြဲမွာ အလံုးစံု ေခ်မႈန္း မခံရေအာင္ သတိထားရပါမယ္။ ပြဲဦးထြက္ လႈပ္ရွားမႈ တခုတည္းနဲ႔ အာဏာရွင္ စနစ္ကို ခ်က္ခ်င္း မျဖဳတ္ခ် ႏိုင္ပါဘူး။ ေရရွည္ ေတာင့္ခံႏိုင္ဖို႔ အတြက္ အလွည့္က် တာဝန္ယူ စနစ္ေတြ ရွိဖို႔ လိုအပ္ ပါတယ္။

အာဏာရွင္စနစ္ကို ျဖဳတ္ခ်ၿပီး၊ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ ျဖစ္လာႏိုင္ဖို႔မွာ ႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ စည္း႐ံုး လႈပ္ရွားႏိုင္မႈက အေရး ႀကီးဆံုးပါ။ ႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္ေလာက္အထိ ေအာင္ျမင္မႈ ရႏိုင္မလဲ ဆိုတာကေတာ့ လႈပ္ရွားမႈ အေကာင္အထည္ ေဖာ္တဲ့ အခါေတြမွာတုန္းက ခ်ိတ္ဆက္မႈ ကြန္ယက္ကို ဘယ္ေလာက္အထိ နက္နက္နဲနဲ ေဖာ္ေဆာင္ထားတယ္ ဆိုတာေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ပြဲဦးထြက္ လႈပ္ရွားမႈ စတင္ၿပီးတာနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈတရပ္ ထြက္ေပၚလာဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အာဏာရွင္ကို ဆန္႔က်င္တဲ့ အင္အားစုေတြ အားလံုး လမ္းေၾကာင္း တခုေပၚမွာ လာၿပီး ဆံုႏိုင္ေစဖို႔ ႀကိဳးပမ္းမႈက အေရးႀကီးပါတယ္။ လူထုနဲ႔ ဆက္ဆံလႈပ္ ရွားေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေရွ႕မွာရွိေနဖို႔ လိုအပ္သလို ေနာက္ကြယ္ကေန အင္အားစုေတြ အားလံုး လမ္းေၾကာင္း တခုေပၚ လာဆံု ေစဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြလဲ ရွိရပါမယ္။

ဒီေနရာမွာ အင္အားစုေတြအၾကားက ၾကားခံ ဆက္သြယ္ေရး တာဝန္ယူရသူေတြရဲ႕ က႑ဟာ အေရး ႀကီးပါတယ္။ ဒီလို ဆက္သြယ္ေရး တာဝန္ယူမယ့္ သူေတြကို ေပ်ာက္က်ား တိုက္ပြဲေတြ၊ ပြဲဦးထြက္ လူထု တိုက္ပြဲေတြမွာ ဘာတာဝန္မွ မေပးသင့္ပါဘူး။ ရန္သူက လံုးဝ မသိထားတဲ့ လူေတြ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ကြင္းဆက္ကို ရန္သူက သိေနရင္ ကြင္းဆက္ျဖတ္ဖို႔ လြယ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကို အထူး ဂ႐ုစိုက္ သင့္ပါတယ္။ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လူထု တိုက္ပြဲေတြမွာ မိုက္႐ူးရဲဆန္တာေတြ၊ စိတ္ခံစားမႈကို ဦးစားေပး ဆံုးျဖတ္တာေတြ ကိုလဲ အထူး ေရွာင္ၾကဥ္ သင့္ပါတယ္။

တတိယ အဂၤါရပ္တခုကေတာ့ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ တိက် ျပတ္သားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ေႂကြးေၾကာ္သံ ရွိဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရး ဆို႐ံုနဲ႔ မၿပီးပါ။ စစ္အစိုးရ ျပဳတ္က်ေရး၊ ၾကားျဖတ္ အစိုးရ ေပၚေပါက္ေရး စသျဖင့္ တိက်တဲ့ ႏိုင္ငံေရး ေႂကြးေၾကာ္သံ ရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လူထု တိုက္ပြဲႀကီး ေရခ်ိန္ တက္ေနတုန္းမွာ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြ အၾကားက ေႂကြးေၾကာ္သံေတြ မညီရင္ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ လူထု တရပ္လံုး ပါဝင္ေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး တိုက္ပြဲႀကီး မၿပီးခင္ ကာလမွာ အင္အားစုေတြ အၾကား ၿပဳိကြဲေစႏိုင္တဲ့ ကိစၥေရးရာ ေတြကို အာ႐ံုစိုက္ ေဖာ္ေဆာင္မႈ မလုပ္မိ ေစဖို႔ကလဲ အေရးႀကီးပါေသးတယ္။ တအိမ္လံုးကို ဓားျပ ဝင္စီးၿပီး၊ ႀကိဳးတုပ္ အငတ္ထားေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္စာ စားခ်င္တယ္၊ ကုလားစာ စားခ်င္တယ္၊ ျပင္သစ္စာ စားခ်င္တယ္၊ ဘိုစာ စားခ်င္တယ္ေျပာၿပီး ရန္ျဖစ္ေနလို႔လဲ ဘာမွ မထူးပါ။ ငတ္ၿပီး ေသမွာက ေသမွာပါပဲ။ ငတ္ၿပီး မေသခ်င္ရင္ ပထမဆံုး ဓားျပကို ေမာင္း ထုတ္ရပါမယ္။ ၿပီးမွ ဘယ္လိုအစာ စားမယ္ဆိုတာ ညႇိႏႈိင္းသင့္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးတခ်က္ကေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈ ဆိုတာမွာ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ ရွိရပါမယ္။ တတိုင္းျပည္လံုးက လူေတြ လမ္းမေပၚ ထြက္လာ႐ံုနဲ႔လဲ ၿပီးတာ မဟုတ္ပါ။ အာဏာရွင္ေတြ တေယာက္ၿပီး တေယာက္ ႏႈတ္ထြက္ၿပီး နာမည္ေျပာင္းသြား႐ံု နဲ႔လဲ ေအာင္ျမင္တယ္ မဆိုႏိုင္ပါ။ အာဏာရွင္ေတြ ဘက္မွာ ယံုၾကည္ဖြယ္ရာ တစံုတရာမွ မရွိဘူးဆိုရင္ အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားကို ၿဖိဳခ်ၿပီး ၾကားျဖတ္ အစိုးရနဲ႔ အစားထိုးရ ပါမယ္။ ဒီလို ၾကားျဖတ္ အစိုးရမွာ အတိုက္အခံနဲ႔ အာဏာရွင္ ဘက္ကေန လူထုနဲ႔ ပူးေပါင္းလာတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ တခ်ဳိ႕ ပူးတြဲပါဝင္ရင္ ႏိုင္ငံေရး တည္ၿငိမ္မႈကို အျမန္ဆံုး ျပန္ၿပီး ေဆာင္က်ဥ္း ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ႀကိဳတင္ လမ္းခင္း ေပးထားမႈေတြ လိုပါတယ္။ ဒီလို လမ္းခင္းမႈေတြမွာလဲ လွ်ဳိ႕ဝွက္မႈက အေရးႀကီးပါတယ္။ အခ်ိန္မတန္ခင္မွာ သတင္း ထုတ္လိုက္ရင္ ေကာင္းက်ဳိးထက္ ဆိုးက်ဳိးက ပိုမ်ား ေစႏိုင္ပါတယ္။

ဒီလိုမဟုတ္ပဲ လူထုတိုက္ပြဲေတြ ေဖာ္ေဆာင္ၿပီးမွ အဆံုုးသတ္မွာ လူထုေခါင္းေဆာင္နဲ႔ အာဏာရွင္ေတြ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးမႈကို ဦးတည္ သြားေစလိုတဲ့ ပန္းတိုင္ဆိုရင္ေတာ့ ေတာ္လွန္ေရး သမားေတြဘက္မွာ အမွန္တကယ္ ဖိအားေပးႏိုင္မယ့္ ႏိုင္ငံတကာ ကူညီပံ့ပိုးမႈ လိုအပ္ပါတယ္။ မထိေရာက္တဲ့ ေယာင္ျပ ဖိအားကို ဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အာဏာရွင္ေတြဘက္က အမွန္တကယ္ ကမ္းလွမ္းမႈလား၊ အခ်ိန္ဆြဲ ကမ္းလွမ္းမႈလား ဆိုတာကို ခြဲျခားႏိုင္မယ့္ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြလဲ ရွိဖို႔ လိုပါတယ္။

လူမႈေဗဒ ပေရာ္ဖက္ဆာ Manuel Antonio Garretón ကေတာ့ ကမၻာတဝွမ္းက ေတာ္လွန္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ စိတ္ကူးယဥ္ မိုက္႐ူးရဲ ေတာ္လွန္ေရးေတြလဲ ရွိႏိုင္ေၾကာင္းကို ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ လူထု လႈပ္ရွားမႈေတြကို ေဖာ္ေဆာင္ၿပီး အဆံုးသတ္ ပန္းတိုင္အတြက္ ျပင္ဆင္မႈ အားနည္းခ်က္ရွိတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး ေတြကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူထု ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အာဏာရွင္ေတြ အၾကား ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးမႈ ျဖစ္ေျမာက္ သြားေစဖို႔ ဆိုတာမွာ အာဏာရွင္ေတြ ဘက္က မေတြ႔ဆံုရင္ မျဖစ္ေတာ့ဘူး ဆိုတဲ့ အေျခအေနကို သိလာေတာ့မွ အေကာင္အထည္ ေပၚပါတယ္။ ေတြ႔ပါလို႔ ထိုင္ေျပာေန႐ံုနဲ႔ ၿပီးတဲ့အရာ မဟုတ္ပါ။ ဒီလို သိလာေစဖို႔မွာ ကလဲ ျမင္သာထင္သာတဲ့ ဖိအား လိုပါတယ္။ လူထု လႈပ္ရွားမႈေတြကို ဒီလို ဖိအားအျဖစ္ အသံုးျပဳ ေဖာ္ေဆာင္တဲ့အခါ ဘယ္အခ်ိန္မွာ တိုက္စစ္ တိုးျမွင့္ရမယ္၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဆုတ္ေပးရမယ္ ဆိုတာေတြကို စနစ္တက် ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မယ့္ စီမံခ်က္ လိုအပ္ပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုေတြက ဒီလို အခ်က္ေတြမွာ အားနည္းေနရင္ အာဏာရွင္ေတြ ဘက္က ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးပြဲကို ဟန္ျပ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ျပၿပီး၊ ေနာက္ဆံုးမွာ အာဏာရွင္ လက္ထဲကိုပဲ ျပန္ၿပီး အာဏာေရာက္ သြားႏိုင္ေၾကာင္း ပညာရွင္ေတြက ဆိုထားၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ အဆံုးသတ္ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ ထားမႈေတြဟာ အဂၤါရပ္ တခုအေနနဲ႔ လိုအပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

နိဂံုး
နိဂံုးခ်ဳပ္ဆိုရရင္ အာဏာရွင္ေတြဆိုတာ အာဏာကို တပ္မက္႐ူးသြပ္ ခံုမင္လြန္းတာ အတြက္ေၾကာင့္ လူ႔အ႐ိုးပံုမွာ အားရ ပါးရ ထိုင္ရင္း အာဏာရွင္ ဘဝကို ခံယူ ထားသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္ အေဆာက္အအံု တည္တံ့ ခိုင္ျမဲေရးကို ေရွး႐ွဳၿပီး ဘက္စံု ေထာင့္စံုမွာ ေဒါက္တိုင္ေတြ ဖန္တီးၿပီး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားကို ေထာက္မ ထားသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီယႏၱရားႀကီး တခုလံုး ျပိဳလဲဖို႔ အတြက္ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈ အဆင့္ဆင့္ကို စနစ္တက် ေဖာ္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔ တိက်တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ ေတြကို သတ္မွတ္ႏိုင္မႈ၊ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈမွာ လိုအပ္တဲ့ အဂၤါရပ္ေတြ ျပည့္စံုမႈေတြက အလြန္ပဲ အေရးႀကီးလွပါေၾကာင္း တင္ျပ လိုက္ရပါတယ္။

(၇၊ ၁၊ ၂ဝ၁ဝ)

Ref: ခင္မမမ်ဳိး