ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ အကဲျဖတ္မည္

ကိုသားညြန္႔ဦး
09.04.2013

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ေအာင္ျမင္မႈ ရိွမရိွဆိုတာကို လာမယ့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြ အေျခအေနနဲ႔ တိုင္းတာ ရလိမ့္မယ္လို႔ မၾကာခင္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားခဲ့တဲ့ Carter Center ညြန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာ ေဒးဗစ္ ကာ႐ိုးလ္ (Dr.David Carroll) က ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ အစုအဖဲြ႔ အားလံုး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ လာဖို႔အတြက္ ဒီၾကားထဲ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေဒါက္တာ ကာ႐ိုးလ္ ကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုသားညြန္႔ဦး တင္ျပထားပါတယ္။

သမၼတ ကာတာ (Carter) ကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္တဲ့ Carter Center အဖဲြ႔ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အပါအ၀င္ အစိုးရ အာဏာပိုင္ေတြကိုေရာ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အတိုက္အခံ ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖဲြ႔အစည္း အသီးသီးက ကိုယ္စားလွယ္ေတြကိုပါ ေတြ႔ဆံုခဲ့တာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက အသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ေလ့လာခဲ့ၾကၿပီး၊ ဒီလုပ္ငန္းတခ်ိဳ႕မွာ Carter Center က အကူအညီေတြ ေပးသြားႏုိင္ဖို႔လည္း ကမ္းလွမ္းခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

Carter Center ဟာ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ေရြးေကာက္ပဲြကို လြတ္လပ္မွ်တမႈ ရိွ မရိွနဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြ စနစ္ေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ အေထာက္အပံ့ ေပးေနတာနဲ႔အညီ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြကိုလည္း စိတ္၀င္စားမႈ ရိွတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ရဲ႕ အခရာက်တဲ့ အေျခအေနတခု ျဖစ္တယ္လို႔ Carter Center ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ အစီအစဥ္ဆိုင္ရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာ ေဒးဗစ္ ကာ႐ိုးလ္ (Dr.David Carroll) က ႐ႈျမင္ပါတယ္။

“အသြင္ကူးေျပာင္းေရးဆိုတာ ေရရွည္သြားရတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ပါ။ ေအာင္ျမင္မႈ ရိွ မရိွဆိုတာကိုေတာ့ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ တိုင္းတာ ရပါလိမ့္မယ္။ ဒီ့မတိုင္ခင္ အခ်ိန္မွာေတာ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္ထဲမွာ အစုအဖဲြ႔အားလံုး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပါ၀င္လာႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္စရာေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ရိွေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ အစုအဖဲြ႔အားလံုး ပါ၀င္ႏိုင္ဖို႔၊ သူတို႔ရဲ႕ သေဘာထားေတြ အျမင္ေတြကို ထုတ္ေျပာနိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။”

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ အႀကိဳျပင္ဆင္မႈ ကာလေတြမွာလည္း Carter Center အေနနဲ႔ အကူအညီ ေပးခ်င္တယ္ဆိုတာကိုလည္း ကမ္းလွမ္း ထားတဲ့ အေၾကာင္း သိရပါတယ္။

“၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ ဒီ့မတိုင္ခင္ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ အထူးပဲ စိတ္၀င္စားတယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ေတြ႔ခဲ့တဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ အားလံုးကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ တရား၀င္ ဖိတ္ေခၚခ်က္ ရရင္ေတာ့၊ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဒီအခန္းက႑မွာ လိုလိုလားလားနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ခ်င္ပါတယ္။”

သူတို႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အစုအဖဲြ႔ေတြဟာလည္း လာမယ့္ ၂၀၁၅ အတြက္ ျပင္ဆင္မႈေတြ စလုပ္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ ေဒါက္တာ ကာ႐ိုးလ္ က ေျပာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြစနစ္ပါ။

“ႏိုင္ငံေရးပါတီအားလံုးဟာ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြကို အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ အေျခအေနတရပ္အေနနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ ေစာင့္စားေနၾက ပါတယ္။ အေရးအႀကီးဆံုး ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြ စနစ္ပါ။ ေရြးေကာက္ပဲြစနစ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒီႏွစ္ထဲမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ထြက္လာမလား ေမွ်ာ္ေနၾကပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြ စနစ္သစ္တခု ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြအေနနဲ႔ ဒါကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ေရးဆဲြရမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြၾကားမွာ ဒီႏွစ္ထဲ ေရြးေကာက္ပဲြစနစ္ အေျပာင္းအလဲကိစၥကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဆြးေႏြးေနတာရိွပါတယ္။”

ပါတီႀကီးေတြ လႊမ္းမိုးတဲ့စနစ္ထက္၊ အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳမႈနဲ႔ ေရြးေကာက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြစနစ္ သြားဖို႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြအၾကား ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရိွေနပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပခ်ိန္အျပင္ မက်င္းပမီွ ျပင္ဆင္မႈေတြ ညိႇႏႈိင္းမႈေတြဟာလည္း အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ အေရးပါတယ္လို႔ ေဒါက္တာ ကာ႐ိုးလ္ က ေျပာပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာေတာ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြအားလံုးနဲ႔ ၿငိမ္ခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ယူၿပီး၊ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔လည္း လုိမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစံုပါ၀င္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေတြအားလံုး ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ထဲမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပါ၀င္လာဖို႔ လိုမယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္စရာ အေျခအေနေတြလည္း ရိွေနေသးတယ္လို႔ ေဒါက္တာ ကာ႐ိုးလ္ က ေျပာပါတယ္။

“စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္စရာ အေျခအေနတခ်ိဳ႕၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့ မၾကာေသးခင္တုန္းက လူမ်ိဳးေရး အဓိက႐ုဏ္းေတြ ျဖစ္ခဲ့တာေတြနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းက အေျခအေနေတြ၊ ေနာက္ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ထြက္ေျပးၾကရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ အေျခအေနေတြ ရိွေနပါတယ္။ ဒါကိုလည္း သမၼတ ကာတာအေနနဲ႔ သူ႔မိန္႔ခြန္းမွာ ေျပာခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြအေနနဲ႔ ဒီျပႆနာရပ္ေတြကို အလ်င္အျမန္ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

သမၼတ ကာတာနဲ႔ Carter Center အဖဲြ႔ရဲ႕ ၄ ရက္ၾကာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ရန္ကုန္အျပင္ ေနျပည္ေတာ္မွာ အစိုးရထိပ္ပိုင္း တာ၀န္ရိွသူေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ပိုင္းက တာ၀န္ရိွသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။

Carter Center အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ အကူအညီေပးႏိုင္ဖို႔ ကမ္းလွမ္းထားရာမွာ၊ အစိုးရဘက္က ခြင့္ျပဳခ်က္ ရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႐ံုးဖြင့္ၿပီး ေရြးေကာက္ပဲြ ေစာင့္ၾကည့္ေရးလုပ္ငန္းေတြကို ျပင္ဆင္ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ စီစဥ္ထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

Ref: VOA News