ျမန္မာ အာဆီယံဥကၠ႒ တာ၀န္ယူဖို႔ အခ်ိန္မတန္ေသး၊ NLD ႐ႈျမင္

ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္
ၾကာသပေတး, 21 ဇူလိုင္ 2011

အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံ ဘာလီကၽြန္းမွာ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ေန႔ကေန ၂၃ ရက္ေန႔အထိ က်င္းပေနတဲ့ ၄၄ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀း ကေန ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီမုိကေရစီေရး ထြန္းကားလာေစမယ့္ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ ထြက္ေပၚလာဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ မထားဘူးလုိ႔ NLD အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ေျပာၾကား လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္မေပး ေသးတဲ့အျပင္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ ေတြကုိ အခုထိ မယ္မယ္ရရ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ေသးတဲ့ အတြက္ အခုအတုိင္း ဆက္သြားေနရင္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒အျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံက တာ၀န္ယူဖို႔ ကိစၥ မျဖစ္ႏုိင္ေသးဘူး လို႔လည္း ဆုိပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိ ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္က တင္ျပ ေပးထားပါတယ္။

အာဆီယံ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြရဲ႕ ၄၄ ႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေ၀းကုိ ဗုဒၶဟူးေန႔က အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံ ဘာလီကၽြန္းမွာ စတင္ က်င္းပ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအစည္းအေ၀းနဲ႔အတူ ဒီႏွစ္ကုန္မွာ က်င္းပမယ့္ အာဆီယံနဲ႔ အေရွ႕အာရွ ထိပ္သီး အစည္းအေ၀း ေတြဟာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ အာဆီယံ အသုိက္အ၀န္း အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီ ထြန္းကားေစမယ့္ ပန္းတုိင္ ေရာက္ေရး အတြက္ အေရးပါေၾကာင္း ဖြင့္ပြဲ အခမ္းအနားမွာ အလွည့္က် သဘာပတိျဖစ္တဲ့ အင္ဒုိနီးရွား သမၼတ ဆူဆီလို ဘမ္ဘန္း ယူဒုိယုိႏုိ (Susilo Bambang Yudhoyono) က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ အာဆီယံအဖြဲ႔၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ အခုထိ ရွိေနၿပီး ထဲထဲ၀င္၀င္ ကူညီ ေျဖရွင္း ေပးတာမ်ဳိး မရွိေသးဘဲ အာဆီယံအဖြဲ႕ဟာ သူ႔အဖြဲ႔၀င္ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ျပည္တြင္းေရး ကိစၥကုိ ၀င္မစြက္ေရး မူ၀ါဒကုိပဲ ဆက္လက္ ဆုပ္ကုိင္ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ထုိင္းလုိ ႏုိင္ငံမ်ဳိးမွာ အစုိးရသစ္ တက္လာခဲ့ေပမဲ့ တျခား အာဆီယံ ႏုိင္ငံေတြ လိုပဲ စီးပြားေရးကုိပဲ ဦးစားေပးမယ့္ သေဘာ ရွိတာ ေတြေၾကာင့္ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကေတာ့ ဒီအစည္းအေ၀း ႀကီးကေန ျမန္မာႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီေရး အတြက္ တစုံတရာ အက်ဳိးအျမတ္ ထြက္လာဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ မထားဘူးလို႔ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဒု-ဥကၠ႒ ဦးတင္ဦးက ေျပာပါတယ္။

“အာဆီယံ အေနနဲ႔ကေတာ့ အဖ်ား႐ွဴးသြားတာ မ်ားတယ္ဗ်။ အဲဒါကေတာ့ အာဏာရွင္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေတြ႔တဲ့ အေတြ႔ အႀကဳံကေတာ့ ဒီအတုိင္းပဲ။ က်ေနာ္တို႔ ကလည္း အာဆီယံနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ဒီလုိပဲ ျဖစ္ေလ့ ျဖစ္ထရွိေတာ့ သိပ္ေတာ့ မွန္းဆ ထားတဲ့သေဘာ မရွိပါဘူး။ ျဖစ္႐ုိးျဖစ္စဥ္၊ ေျပာ႐ုိးေျပာစဥ္ ေျပာၿပီး လုပ္ၾကတာေတြ မ်ားတယ္။

“ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း တခုရွိတာက ထုိင္းတုိ႔ ဘာတုိ႔ကလည္း အခု ေနာက္တက္လာမယ့္သူက အရင္တုန္းက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ လိုေတာ့လည္း မဟုတ္ဘူးဗ်။ သူတို႔က နဂုိ မူလကတည္းက စီးပြားေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တာ ေတာ္ေတာ္ေလး ထဲထဲ၀င္၀င္ ရွိေတာ့ ဒီအမ်ဳိးသမီး အေနနဲ႔ကလည္း အခုမွ ၾကားထဲက တက္လာရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးငယ္ ဆုိေတာ့လည္း သိပ္ အေတြ႔အႀကဳံ မရွိေသးေတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ ေမွ်ာ္မွန္းတာႀကီးေတာ့လည္း က်ေနာ္တုိ႔ မထားပါဘူး။”

ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ေျမာက္ကိုရီးယား အကူအညီနဲ႔ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ပုိင္ဆုိင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနတယ္ ဆိုတဲ့ ႏုိင္ငံ တကာရဲ႕ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာဆီယံ ဘက္က သတင္း အခ်က္အလက္ အျပည့္အစုံ မရေသးတဲ့အတြက္ လက္မခံႏုိင္ ေသးေၾကာင္း ဂ်ကာတာပို႔စ္ သတင္းကို အဂၤါေန႔က အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ ဆူရင္ ပစ္ဆူ၀န္ (Dr. Surin Pitsuwan) က ေျပာၾကား ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အာဆီယံေဒသမွာ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ မရွိေစဖို႔ အတြက္ ထားရွိတဲ့ သေဘာ တူညီခ်က္ကိုေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဘက္က လုိက္နာဖို႔ လုိတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

အခုလို ႏုိင္ငံတကာ တားျမစ္ထားတဲ့ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ လွ်ဳိ႕၀ွက္ အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ေနမႈေတြနဲ႔ အတူ အခုထိ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ဆုိင္ရာ တုိးတက္မႈ တစုံတရာ မရွိေသးတဲ့ အတြက္ အခုအတုိင္း ဆက္ၿပီး သြားေနရင္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အာဆီယံ အလွည့္က် သဘာပတိ ယူဖို႔အတြက္ မျဖစ္ႏုိင္ေသးဘူးလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

“အာဆီယံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အိမ္ရွင္ေနရာ ေပးတယ္ ဆုိတာက အခ်ိန္က ေစာပါေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ၾကည့္ၾက ရဦးမယ္။ အခု ေလာေလာဆယ္ အေနနဲ႔ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ႏုိင္ငံတကာက လက္နက္ေတြ ေရာင္းခ်တာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အားလုံး ပိတ္ပင္ထားတဲ့ သေဘာမွာ ျမန္မာ အစုိးရနဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ဒီလုိပဲ လက္နက္ အေရာင္းအ၀ယ္ ျပဳေနတယ္ ဆုိတာကလည္း သိေနတယ္ေလ။ မေန႔ တေန႔ကလည္းပဲ သေဘၤာတစင္း လက္နက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဒီႏုိင္ငံဘက္ကုိ လာတယ္၊ ျပန္လွည့္ သြားတယ္ ဆုိတဲ့ သေဘာေတြ ရွိတယ္။ အာဆီယံထဲမွာ လက္နက္ သြင္းျခင္းအားျဖင့္ ႐ႈပ္ေထြးႏုိင္တဲ့ ဟာမ်ဳိး ေတြကလည္း ရွိေနတာေပါ့။

“ေနာက္တခုကလည္း အခု ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ တင္ထားတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဆုံးျဖတ္ ထားတာေတြ၊ Recommendation ဆုိၿပီး ေျပာဆုိထားတာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း မယ္မယ္ရရ၊ ထင္ထင္ရွားရွား၊ သိသိသာသာ လုပ္ကိုင္ေပးတာ မရွိေသးဘူး။ ဒီေန႔ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ေတြကလည္း ထင္ထင္ရွားရွား တေယာက္မွ မလႊတ္ေသး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနာက္ လြတ္ခါနီး လူေတြပဲ တႏွစ္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးတယ္၊ သိသာထင္ရွားတဲ့ အေျခအေန ကလည္း မေတြ႔ေသးေတာ့ အခုလုိအခါမ်ဳိးမွာ ေျပာရတာ ေစာလြန္းေသးတယ္ လို႔ပဲ ေကာက္ခ်က္ ခ်ရမလို ျဖစ္ပါတယ္။”

အစုိးရသစ္အဖြဲ႕နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ တုိးတက္မႈေတြ ရွိလာေစဖို႔ ေဆြးေႏြး ေျပာဆုိမႈေတြ လုပ္ခ်င္ေပမဲ့ အခုထိ ေတြ႔ခြင့္ မရေသးဘူးလို႔လည္း ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မေန႔က အာဇာနည္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ က်င္းပဖုိ႔ အတြက္ေတာ့ ေဆြးေႏြးခြင့္ ရခဲ့ၿပီး စည္စည္ကားကားပဲ က်င္းပႏုိင္ခဲ့တာမို႔ ၀မ္းေျမာက္ ေက်းဇူး တင္ေၾကာင္းနဲ႔ ေရွ႕မွာလည္း ဒီ့ထက္ပုိၿပီး ေဆြးေႏြးခြင့္ေတြ ရလာဖို႔ အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ ထားတယ္လို႔ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဒု-ဥကၠ႒ ဦးတင္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

Ref: VOA News