ေျမေအာက္ရဲေဘာ္ ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္

ႏိုင္ငံေရး လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ တိုက္ပြဲ၀င္ ပံုသ႑ာန္မ်ိဳးစံုနဲ႔ လွဳပ္ရွား ေဆာင္ရြက္ၾကပါတယ္။ ဒီလို လွဳပ္ရွားမွဳေတြထဲက ေျမေအာက္ယူဂ်ီနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္ အခ်က္ တခ်ိဳ႕ကို ေလ့လာ ထားမိသမွ်ေလး တင္ျပေပးပါမယ္။ အဖြဲ႔အစည္းတိုင္းမွာ သူ႔အုပ္စုနဲ႔သူ သီးျခား ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။ အခု ေဆာင္းပါးေလးမွာကေတာ့ ေယဘုယ် အခ်က္ေလးမ်ားကို အၾကံျပဳ ေျပာၾကားခ်င္ပါတယ္။

လံုျခံဳေရးသည္ ပထမ
ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို လုပ္ေဆာင္တဲ့အခါပဲ ျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ရန္ကိစၥထက္ မိမိလံုျခံဳေရး၊ မိမိရဲေဘာ္ လံုျခံဳေရးကို ပထမဆံုး ထည့္စဥ္းစားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ကို အစဥ္အျမဲ ဂရုစိုက္ပါ။ စာရြက္စာတမ္းမ်ား၊ ပိုစတာမ်ား ကိုယ္နဲ႔ မကြာပါေနရင္ သြားမယ့္ လမ္းေၾကာင္းကို ေသခ်ာေရြးပါ။ လမ္းေၾကာင္း တခုတည္း အစဥ္အျမဲ သံုးျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။

စိတ္ေနစိတ္ထား
ဘယ္ေလာက္အေရးၾကီးတဲ့ အလုပ္ပဲျဖစ္ေနပါေစ၊ ပံုမွန္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ တခုလိုပဲ စိတ္ထဲမွာ ေတြးထားပါ။ မေတာ္တဆ အာဏာပိုင္ ဘက္ေတာ္သားမ်ားနဲ႕ ထိပ္တိုက္ေတြ႔ရင္ စကားေျပာတဲ့ အခါမွာ မ်က္လံုးကို လံုး၀ မကစားပါနဲ႔။ ေျပေျပလည္လည္ႏွင့္ ေခ်ေခ်ငံငံေျပာပါ။ သူတိုအေပၚတြင္ ခံျပင္းေနသည့္ မိမိစိတ္ကို မ်က္လံုးမွာ မေပၚပါေစနဲ႔။ အျမဲတမ္း cover story တခုကို ၾကိဳတင္ ျပင္ဆင္ထားပါ။ စိတ္ထဲမွာလဲ ထိုဇာတ္လမ္းကို စြဲစြဲျမဲျမဲ ရွိေနေစရန္ ေလ့က်င့္ထားပါ။ တေယာက္ထက္ပို၍ ပါ၀င္ေသာ လုပ္ငန္း တာ၀န္ျဖစ္ပါက ၾကိဳတင္ ဇာတ္တိုက္ထားပါ။


အ၀တ္အစား
လွဳပ္ရွားမယ့္ေနရာရဲ႕ အ၀တ္အစား၀တ္ဆင္ပံုကို အျမဲသတိျပဳပါ။ လူအမ်ားၾကားမွာ သတိထားမိ ေစႏိုင္တဲ့ အ၀တ္အစားမ်ား လံုး၀မ၀တ္ပါနဲ႔။ ပုဆိုးအ၀တ္မ်ားတဲ့ ေနရာမွာ ေဘာင္းဘီ မ၀တ္သြားပါနဲ႔။ ေဘာင္းဘီ၀တ္မ်ားေသာ ေနရာမွာ ပုဆိုး ၀တ္မသြားပါနဲ႕။ ထင္ရွားတဲ့ တံဆိပ္ပါတဲ့ အက်ီၤေတြ၊ ျမင္သာ မွတ္မိလြယ္ေသာ အေရာင္ေတြကို မ၀တ္ဆင္ပါနဲ႔။ လူအမ်ားၾကားမွာ ေပၚလြင္ႏိုင္တဲ့ ၀တ္စားဆင္ယင္မွဳကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ ရွပ္အက်ီၤအျဖဴနဲ႔ ကခ်င္ပုဆိုး တြဲစပ္ ၀တ္ဆင္ျခင္းကို သိပ္မလုပ္ပါနဲ႔။

လွဳပ္ရွားမွဳ
စိတ္လွဳပ္ရွားမွဳကို ေပၚလြင္ေစတဲ့ ကိုယ္ဟန္အမူအရာမ်ားကို တတ္ႏိုင္သမွ် ထိန္းခ်ဳပ္ပါ။ ဆိုင္ တဆိုင္ဆိုင္မွာ တစံုတေယာက္နဲ႔ ခ်ိန္းဆိုထားပါက အေပါက္၀ကို ခဏခဏ ေမွ်ာ္မၾကည့္ပါနဲ႔။ ထိုင္ေနက် လက္ဖက္ရည္ဆိုင္၊ ေကာ္ဖီဆိုင္၊ အေအးဆိုင္မ်ားကို ပံုမွန္မထားပါနဲ႕႔။ အိမ္မွထြက္ခ်ိန္ကို တသမတ္ မထားပါနဲ႔။ ဆယ္မိနစ္၊ ဆယ့္ငါးမိနစ္ တိုးလိုက္ေလွ်ာ့လိုက္ အျမဲလုပ္ပါ။

ေနာက္ေယာင္ခံလာမွဳကို သံသယရွိရင္ ရုတ္တရက္ ေျခလွမ္း ျမန္လိုက္တာ မလုပ္ပါနဲ႔။ သြားႏွဳန္းကို မသိမသာ ျမွင့္ပါ။ လူအုပ္ႏွင့္ ေရာပါ။ ခ်ိန္းထားတယ္ဆိုျပီး၊ စိတ္မေလာပါနဲ႔။ အေျခအေန မေကာင္းပါက ခ်ိန္းဆိုထားမွဳကို ပ်က္ကြက္လိုက္ပါ။ ဘတ္စ္ကားစီးရင္ အေပါက္၀နဲ႔ နီးတဲ့ေနရာမွာ ထိုင္တာ၊ ရပ္တာလုပ္ပါ။ ေခါင္းလွည့္ျပီး ဟိုၾကည့္ဒီၾကည့္ မလုပ္ပါနဲ႔။ မ်က္စိကုိပဲ မသိမသာ အသံုးျပဳပါ။

ေမာ္ေတာ္ယာဥ္၊ ဆိုင္ကယ္မ်ားကို သံုးပါက နံပါတ္ျပားေျပာင္းသံုးပါ။ သို႔ေပမယ့္ နံပါတ္ျပားမ်ား သယ္ေဆာင္ သြားျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ အိမ္(သို႔) စိတ္ခ်ရေသာ ေနရာမွာ မထြက္ခင္ ကတည္းက ေမွာင္ခ်ိန္ေတြမွာ ေျပာင္းတပ္တာ လုပ္ပါ။

အစည္းအေ၀း
တတ္ႏိုင္သမွ် လူအမ်ားနဲ႕ လုပ္တဲ့အစည္းအေ၀းမ်ား လုပ္တာကို ေရွာင္ပါ။ မိမိကလာဘ္စည္းႏွင္႔ မိမိ သီးျခား ဆက္သြယ္မွဳသာ လုပ္ပါ။ အိုဂ်ီ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား ျပဳလုပ္ေနေသာ အဖြဲ႔မ်ားရဲ႕ အစည္းအေ၀းမ်ား၊ အခမ္းအနားမ်ားကို လံုး၀ သြားမတက္ပါနဲ႔။

မျဖစ္မေန အစည္းအေ၀းလုပ္စရာရွိခဲ့ရင္ ေနရာကို သံုးေယာက္ထက္ပိုျပီး အသိမေပးပါနဲ႔။ လူေတြကို သီးသန္႔ ေနရာေတြမွာ ခြဲခ်ိန္းပါ။ ေနာက္ေယာင္ခံတာ ရွိမရွိ ေသခ်ာဆန္းစစ္ပါ။ ျပီးမွ အသုတ္မ်ားခြဲျပီး ဆံုမွတ္ေနရာကို သြားပါ။ တေနရာတည္းပံုမွန္ ဘယ္ေတာ့မွ မသတ္မွတ္ပါနဲ႔။ ရက္ေတြ အမ်ားၾကီး ၾကိဳျပီး အခ်ိန္ကို အသိမေပးထားပါနဲ႔။

ဆက္သြယ္ေရး
“လိုင္းလံုး၀၊ လံုး၀ မပူးပါနဲ႕”။ ေျမေအာက္ရဲေဘာ္တေယာက္ အတြက္ ဒီအခ်က္ဟာ အသက္တမွ် အေရးၾကီးလွပါတယ္။ အိုဂ်ီအသြင္ လွဳပ္ရွားသူေတြနဲ႔ လိုင္းသြားပူးမိလို႔၊ ေထာက္လွမ္းေရး ေနာက္ေယာင္ခံ လိုက္ခံေနရတဲ့ လိုင္းေတြနဲ႔ သြားပူးမိလို႔၊ အခ်ိန္မတန္ခင္ ရန္သူ႔လက္ထဲ ေရာက္သြားရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြ အမ်ားၾကီးပါ။ အေဖနဲ႔သားေတာင္ တလိုင္းတည္း မဟုတ္ရင္ အခ်င္းခ်င္းဖြင့္ဟ ေမးျမန္းတာေတြ မလုပ္ပါနဲ႔။ ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္း တေယာက္က တေယာက္ေယာက္နဲ႔ အဆက္အသြယ္ ရွိေနမွန္း သိေနရင္ေတာင္ မသိခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနလိုက္ပါ။ လိုင္း လံုး၀မပူးပါနဲ႔။

ျပည္ပမွာ နာမည္ၾကီးေနတယ္ဆိုျပီးလဲ လိုင္းသြားမဆက္ပါနဲ႔။ မလိုအပ္ပဲ လိုင္းသြားဆက္မိတဲ့ အခါ သူတို႔ရဲ႕ ဂ်ီေတာ့ခ္ေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ ခံေနရတာဆိုရင္ ကိုယ့္အမည္ ေပါက္ထြက္သြား ႏိုင္ပါတယ္။ မီဒီယာမ်ားနဲ႔ ဆက္သြယ္တဲ့ အခါမွာလဲ ဒီလိုပါပဲ။ မိမိတာ၀န္က သတင္းယူဂ်ီ မဟုတ္ပဲ၊ ကလာဘ္စည္း တည္ေဆာက္ေရး၊ ေရရွည္ျမွဳပ္ႏွံေရး ဆိုရင္ မီဒီယာမ်ားနဲ႔ လံုး၀လိုင္းမပူးပါနဲ႔။

ျပည္ပနဲ႔၊ မီဒီယာနဲ႔၊ အိုဂ်ီေတြနဲ႕ သတင္းဆိုင္ရာ၊ ဆက္ဆံေရးဆိုင္ရာ တာ၀န္ ယူရတယ္ဆိုရင္ သီးျခား အီးေမးလ္ကိုသံုးပါ။ ကိုယ့္ျပည္တြင္း ကလာဘ္စည္းမ်ားနဲ႔ ဆက္သြယ္ေနတဲ့ အီးေမးလ္ကို လံုး၀မသံုးပါနဲ႔။ ဆက္သြယ္ေရး အီးေမးလ္ကို အမည္ရင္းမ်ားနဲ႔ လံုး၀မဖြင့္ပါနဲ႔။ အီးေမးလ္ လိပ္စာေရွ႕မွာ နာမည္ေတြ ထည့္ထားတာ မလုပ္ပါနဲ႔။ အီးေမးလ္လိပ္စာပဲ address book မွာ ထည့္ထားပါ။ လိပ္စာေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် BCC ထဲထည့္ျပီး ပို႔ပါ။ မိမိအီးေမးလ္ အေဖာက္ခံရတယ္လို႔ သံသယရွိရင္ ဒီအီးေမးလ္ လိပ္စာကို တခါတည္း ဖ်က္ခ်ပစ္ လိုက္ပါ။ လံုး၀မထားပါနဲ႔ေတာ့။ မသိတဲ့ လူမ်ားက ဆက္သြယ္မိရင္ သတင္း ေပါက္ၾကား သြားတာေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ဘေလာ့ ရွိသူမ်ား ဘေလာ့ဖြင့္ထားတဲ့ အီးေမးလ္လိပ္စာကို ျပည္တြင္း ျပည္ပ ဆက္သြယ္ေရးမွာ မသံုးပါနဲ႔။

ျပည္တြင္းလွဳပ္ရွားမွဳ ဓာတ္ပံုမ်ားပို႔ရင္ ဓာတ္ပံုေတြမွာ လူပံုေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေဖ်ာက္ထားပါ။ လူပံုရိပ္ေတြ ပါရင္ေတာင္ ထင္ရွားတဲ့ အမွတ္အသားေတြ ပါတဲ့အထိ အနီးကပ္ ဓာတ္ပံု ရိုက္ပို႔တာေတြ မလုပ္ပါနဲ႔။ ကို္ယ့္ရဲေဘာ္ လံုျခံဳေရးကို အျမဲဂရုျပဳပါ။ သတင္းတပုဒ္ေလး အတြက္ ကိုယ့္ရဲေဘာ္ကိုယ္ စေတးလိုက္မိတဲ့ အျဖစ္မ်ိဳး လံုး၀မျဖစ္ပါေစနဲ႔။

စာရြက္စာတမ္း
တတ္ႏိုင္သမွ် စာရြက္စာတမ္းေတြကို ကိုယ္နဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ မထားပါနဲ႔။ USB ထဲမွာ စာရြက္စာတမ္းေတြ ရွိေနတုန္း၊ ပိတ္ဖမ္းေနတာမ်ိဳး ၾကံဳတဲ့အခါ၊ မလြတ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး ထင္ရင္ USB ကို ခ်ိဳးဖဲ့ ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ပါ။ စာရြက္ စာတမ္းေတြနဲ႔ အမိ မခံပါနဲ႔။

စာရြက္စာတမ္းေတြကို အိမ္မွာမထားပါနဲ႔။ မလိုအပ္တာေတြကို သိမ္းမထားပါနဲ႔။ အသံုးျပဳစရာ မလိုေတာ့တဲ့ ပိုစတာေဟာင္းေတြ၊ စာရြက္ေဟာင္းေတြကို မီးရွိဳ႕ဖ်က္ဆီး ပစ္လိုက္ပါ။ ကြန္ပ်ဴတာ သံုးတယ္ဆိုရင္ ကြန္ပ်ဴတာထဲမွာ သိမ္းမထားပါနဲ႔။ အလြယ္တကူ ေရႊ႕ေျပာင္းသယ္ယူႏိုင္တဲ့ ပစၥည္းေလးေတြထဲကို ေျပာင္းထည့္လိုက္ပါ။ အီးေမးလ္ထဲက မလိုအပ္ေတာ့တဲ့ ေမးလ္ေတြကို ဖ်က္ပစ္လိုက္ပါ။ သိမ္းမထားပါနဲ႔။ အထူးသျဖင့္ ျပည္ပနဲ႕ ဆက္သြယ္ထားတဲ့ chat ေတြကို အကုန္ဖ်က္ပစ္လိုက္ပါ။ လက္၀ယ္ရွိတဲ့ စာရြက္ စာတမ္းေတြကို သိမ္းထားဖို႔ လိုတယ္ဆိုရင္ တျခား ေက်ာင္းမွတ္စုေတြ၊ အလုပ္မွတ္စုေတြနဲ႔ ေရာထားလိုက္ပါ။ ဖိုင္သီးသန္႔ ခြဲသိမ္းတာမ်ိဳး မလုပ္ပါနဲ႔။

မိတ္ေဆြမ်ားအတြက္ တစံုတရာ အက်ိဳးရွိမယ္ ယူဆျပီး၊ ေစတနာနဲ႔ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေတာ္လွန္ေရးသစၥာျဖင့္

Ref: ခင္မမမ်ိဳး (၂၆၊ ၁၂၊ ၂၀၀၈)