မစုစုေႏြးႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး

ေက်ာ္ခ
စေနေန႔၊ ေအာက္တုိဘာလ ၂၂ ရက္ ၂၀၁၁

ေတာင္သူလယ္သမား၊ အလုပ္သမားႏွင့္ ကေလးစစ္သားအေရး ေဆာင္ရြက္သူ မစုစုေႏြး အင္းစိန္ေထာင္၊ ကေလးေထာင္ႏွင့္ ခႏၲီးေထာင္ တို႔တြင္ ၁၂ ႏွစ္ခြဲ ေထာင္က်ေနစဥ္ သမၼတ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ျဖင့္ လြတ္ေျမာက္ လာခဲ့သည္။

အက်ဥ္းေထာင္မ်ားအတြင္း တဦးထဲ အခန္းက်ဥ္း၌ သီးသန္႔ ပိတ္ေလွာင္ ခံခဲ့ရသည့္ၾကားမွ ေထာင္ဝန္ထမ္း ႏွင့္ ေထာင္သား အခြင့္အေရးမ်ားကို ရရွိေအာင္ ေထာင္အာဏာပိုင္မ်ားထံ ေတာင္ဆိုခဲ့သူ မစုစုေႏြး လြတ္ေျမာက္ လာၿပီးေနာက္ မဇၥ်ိမ သတင္းေထာက္ ေက်ာ္ခ က တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားသည္။

ဘယ္လို လြတ္လာခဲ့သလဲဆိုတာ သိပါရေစခင္ဗ်။

"က်မကို သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔၊ အဂၤလိပ္လို႔ ၁၂ ရက္ေန႔ မနက္ ခုႏွစ္နာရီထိုးေလာက္က ခႏၲီးေထာင္ပိုင္ႀကီး က ေနၿပီးေတာ့ က်မကို ေနာက္တခါ ဒါမ်ဳိးလုပ္ရင္ က်န္တဲ့ ႏွစ္ေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး က်ခံရမယ္ဆိုတဲ့ ဝန္ခံကတိ ၄ဝ၁ နဲ႔ လက္မွတ္ လာထိုး ခိုင္းပါတယ္။ လက္မွတ္ ထုိးရမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။"

"က်မကေန ေျပာတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ လက္မွတ္ ထိုးရမလဲေပါ့။ ၄ဝ၁ နဲ႔ လက္မွတ္ထိုးမွ လႊတ္ေပးမွာလားလို႔ လက္မွတ္ထိုးမွ ထြက္ရမယ္ ဆိုရင္ က်မ မထြက္ႏိုင္ပါဘူးလို႔။ က်မကို ခ်ထားတဲ့ ႏွစ္အျပည့္ပဲ ေနမယ္။ ႏွစ္ျပည့္ သြားလို႔မွ က်မကို ထပ္ၿပီး လက္မွတ္ထိုးမွ ထြက္ရမယ္ ဆိုရင္လည္း က်မကို ေနာက္ထပ္ ၁ဝ ႏွစ္ ထပ္ခ်လိုက္ပါ က်မ မထိုးႏိုင္ဘူးလို႔ အဲလိုေျပာေတာ့ ေထာင္ပိုင္ႀကီးက အဲဒါဆိုလဲ ရပါတယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ျပန္သြားတယ္။"

"ျပန္သြားၿပီး ကိုးနာရီ ေလးဆယ့္ငါးေလာက္မွာ က်မကို လတ္မွတ္မထိုးလည္း ျပန္လႊတ္ပါ့မယ္။ ပစၥည္းေတြ သိမ္းၿပီး လာခဲ့ပါလို႔ လာေျပာ ပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ က်မလည္း လက္မွတ္ မထိုးရဘဲနဲ႔ ထြက္လာတာေပါ့။"

မလြတ္ခင္မွာေရာ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က လာၿပီး ၫႇိႏိႈင္းတာမ်ဳိးေရာ ရွိလား။

"မရွိပါဘူးရွင့္။ က်မကိုေတာ့ ၁ဝ လပိုင္း မကုန္ဘူး လႊတ္ေပးပါ့မယ္။ က်န္းမာေရး ဂ႐ုစိုက္ပါဆိုၿပီး ရွစ္လပိုင္းေလာက္ ကတည္းက ႏိုင္ငံေတာ္ အေနနဲ႔ လႊတ္ေတာ့မွာ ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာပါတယ္။ ၁ဝ လပိုင္းထဲဲမွာလည္း ဒီလပိုင္းမွာ လႊတ္မယ္ဆိုတာ အားေပးစကား ေျပာပါတယ္။ ၫႇိႏႈိင္းတာေတြ ဘာေတြေတာ့ မရွိပါဘူးရွင့္။"

မစုစုေႏြး အဖမ္းခံရၿပီး အက်ဥ္းက်သြားခဲ့ရတဲ့ ျဖစ္ပံုေလး ရွင္းျပပါဦးခင္ဗ်။

"အဖမ္းခံရတာကေတာ့ ပုလဲ အားကစားကြင္းမွာ ရွိတဲ့ အေမရိကန္ အားကိုး ပုဆိန္႐ုိးဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ ေအာက္မွာ အဆိုးျမင္ ဝါဒီမ်ားအား ဆန္႔က်င္ၾက ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ေအာက္မွာ က်မရဲ႕ ေမာင္ေလးေတြက ဆန္႔က်င္စာ ေရးထား တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီ ဆန္႔က်င္စာ ေရးထားတဲ့ ပိတ္စကို၊ အဲဒီဟာေအာက္မွာ ကပ္တယ္။ က်မက အဲဒါ ကပ္တဲ့ ဥစၥာကို မွတ္တမ္းတင္ ဓါတ္ပံု႐ုိတ္တာ ႐ိုက္ေနရင္း တန္းလန္းႀကီးနဲ႔ေပါ့။ ရဲေတြက ကား ႏွစ္စီးနဲ႔ ေရာက္လာၿပီး က်မတို႔ကို ဖမ္းတာပါ။ က်မကို ဖမ္းခဲ့စဥ္ အခါတုန္းက ရဲေမ မပါ,ပါဘူး။"

"ဝင္ဖမ္းေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ က်မေမာင္ေလးေတြက ထြက္ေျပးတဲ့ အခါၾကေတာ့ ဘိုဘိုဝင္းလႈိင္ကို သြားမိတယ္။ ပစ္လဲ သြားတဲ့ ဘိုဘိုဝင္းလႈိင္ကို ေျခေထာက္နဲ႔ နင္းထားတယ္။ က်မက က်မေမာင္ေလးေတြကို အသားမထိပါနဲ႔၊ က်မ မစုစုေႏြးပါ။ က်မအဖမ္း ခံပါတယ္။ က်မ ကေလးေတြကို မလုပ္ပါနဲ႔ ဆိုေတာ့ တေယာက္ကေတာ့ လြတ္သြားတယ္။ တေယာက္ကေတာ့ အဖမ္း ခံလိုက္ရတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ကေလးကို မ႐ိုက္ေတာ့ဘူး။"

"က်မက အဖမ္းခံပါတယ္ ဆိုေတာ့ သူတို႔က ခ်က္ခ်င္း လာမဖမ္းဘူး။ က်မကို ေၾကာင္ၾကည့္ေနၿပီး ခဏေနမွ သူတို႔ အထက္ကို သတင္းပို႔သံ ၾကားတယ္။ ပစ္မွတ္တစ္ မစုစုေႏြးက အဖမ္းခံေနပါတယ္။ မစုစုေႏြးကို မိထားပါတယ္။ သူတို႔ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲတဲ့။ ဟိုဘက္က ဘာျပန္ေျပာသလဲေတာ့ မသိဘူး။ က်မနဲ႔ ေမာင္ေလး ဘိုဘိုဝင္းလိႈင္ ကို ကားတစီးစီ တင္လိုက္ၿပီး ဗဟန္း ရဲစခန္းကို ေခၚသြားတယ္။"

"သူတို႔ တရား႐ုံးမွာ ထြက္တာနဲ႔၊ က်မကို ဖမ္းခဲ့စဥ္ အခါတုန္းက အေျခအေနနဲ႔က ထြက္ဆိုတာက ကြာဟခ်က္ ရွိေနတယ္။ သူတို႔ က်မကို ဖမ္းတုန္းက အမ်ဳိးသမီးရဲေမ ပါ,ပါတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဖမ္းတုန္းက အမ်ဳိးသမီး ရဲေမ မပါ,ပါဘူး။ ရဲမႉးႀကီး ဦးေက်ာ္စိန္ ေခါင္းေဆာင္ေသာ ေယာက္်ားေလး ရဲသား အဖြဲ႔ ၁၃ ေယာက္က ဖမ္းတာပါ။"

"က်မကိုဖမ္းၿပီး ေထာင္ခ်တဲ့ ပုဒ္မေတြေတာ့ က်မ မမွတ္မိေတာ့ပါဘူး။ သူတို႔လည္း ဖမ္းခ်င္သလို ဖမ္းၿပီး တပ္ခ်င္ တဲ့ ပုဒ္မေတြ တပ္ၿပီးခ်တာ ဆိုေတာ့ တရား႐ုံးမွာလည္း က်မက ထုေခ်လႊာ မေပးခဲ့ဘူး။ က်မကို ခ်ထားတာကေတာ့ ႏွစ္မႈေပါင္း ၁၂ ႏွစ္နဲ႔ ေျခာက္လပါ။ ပထမ အမႈက ဆန္႔က်င္လႊာ ကပ္တဲ့ အမႈနဲ႔ ရွစ္ႏွစ္။ ဒုတိယအမႈ ကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား လႊတ္ေျမာက္ေရးလုပ္လို႔ အမႈထပ္တပ္တာေပါ့။ အဲဒါက ေလးႏွစ္ ဓါတ္ပံု ႐ုိက္လို႔ဆိုၿပီး ေျခာက္လ တပ္တာေလ။"

လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူ တေယာက္ရဲ႕အေနနဲ႔ ေထာင္ထဲမွာ စၿပီး အခက္အခဲေတြ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပံုကို ေျပာပါဦး။

"က်မ ပထမဦးဆံုး စၿပီး အဖမ္းခံရၿပီးကတည္းက ေျပာမယ္ဆိုရင္ အင္းစိန္ ေထာင္မွာလည္း က်မ တေယာက္တည္း ေနရတယ္ေလ။ က်မနဲ႔ အတူတူ ေထာင္ထဲကို ဝင္လာတဲ့လူေတြ။ က်မေရွ႕က ဝင္လာတဲ့ လူေတြကို ေထာင္ဝင္ စာ ေတြ႔ခြင့္ ေပးတယ္။ ပါဆယ္ ပို႔ခြင့္လည္း ေပးတယ္။ က်မ က်ေတာ့ ပါဆယ္လည္း ေပးခြင့္ မရွိဘူး။ ေထာင္ဝင္စာလည္း ေတြ႔ခြင့္ မရွိဘူး။"

"အဲဒီေတာ့ မိသားစုနဲ႔လည္း ေတြ႔ခြင့္မရဘူး။ ပါဆယ္လည္း ေပးခြင့္ မရတဲ့ အခါက်ေတာ့ က်မက အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပတယ္ေလ။ တရက္ျပည့္လို႔ ညဘက္ ခုႏွစ္နာရီ ထိုးေလာက္မွာ ၫႊန္မႉးနဲ႔ ေထာင္ဝန္ထမ္းေတြ အကုန္လံုး က်မကို အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပတယ္ ဆိုတာ ဟုတ္သလား၊ ေမးတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္ ဆိုေတာ့၊ ဟုတ္ရင္ ဒီမွာမထားဘူး။ ေရႊ႕မယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ က်မကို သီးျခားတိုက္ကို ေရႊ႕ၿပီးေတာ့ တေယာက္တည္း ထားပါတယ္။ က်မကလည္း ေထာင္ဝင္စာ ေတြ႔ခြင့္မရရင္၊ ပါဆယ္ပို႔ခြင့္ မရရင္ ထမင္း မစားဘူးလို႔ ေျပာေတာ့ သူတို႔က ေတြ႔ခြင့္ရပါမယ္။ ပါဆယ္ရခြင့္ ရွိရပါမယ္ ဆိုေတာ့ သံုးရက္ျပည့္တဲ့ ေန႔မွာ ပါဆယ္ရတဲ့ေန႔မွာ ထမင္း ျပန္စား လိုက္ပါတယ္။"

"အဲဒီကေနၿပီးေတာ့ တိုက္ထဲကေနၿပီးေတာ့ အျပင္လည္း မထြက္ရပါဘူး။ တိုက္ထဲမွာ လမ္းေလွ်ာက္တ့ဲ အခန္းေတြ၊ မိလႅာခန္း၊ ေရခ်ဳိးခန္းေတြ သူ႔အခန္းေလးေတြနဲ႔သူ ထားတယ္။ က်မကို အျပင္မထြက္ရဘူး။ ႐ုံးထြက္တဲ့ အခ်ိန္ရယ္။ ေထာင္ဝင္စာ ေတြ႔တဲ့ အခ်ိန္ရယ္ကိုေတာ့ က်မ အျပင္ထြက္ခြင့္ ရတယ္ေပါ့။ အမိန္႔ခ်ၿပီးတဲ့ အထိ တႏွစ္လံုးလံုးကို တိုက္ထဲမွာပဲ ေနရတယ္။"

"အဲဒီကေနၿပီး ကေလးကို ေျပာင္းရတယ္။ အဲဒီမွာလည္း က်မ တေယာက္တည္းပဲ ေနရတယ္ေလ။ အဲဒီမွာ က်ေတာ့ က်မ ေထာင္ဝင္စာ ေတြ႔ခြင့္ရတယ္။ ဒုခ်ဳပ္ႀကီးကလည္း က်မဆီလာတယ္၊ ကေလးကို ေရာက္ေတာ့။ သမီးတဲ့ သမီး ေထာင္ဝင္စာေတြ႔ခြင့္ ရေရးကို အစည္းအေဝးမွာ တင္ျပလို႔တဲ့။ သမီး အခုေထာင္ဝင္စာ ေတြ႔ခြင့္ရတယ္။ မိသားစုနဲ႔ ေတြ႔ခြင့္ ရတယ္တဲ့။ မိသားစုလည္း လာေတာ့မွာတဲ့။ ဒီကေအးတယ္တဲ့၊ က်န္းမာေရးကို ဂ႐ုစိုက္ပါတဲ့။ ဒီကိုပို႔တာ အန္ကယ္တို႔ ပို႔တာ မဟုတ္ပါဘူးတဲ့။ အထက္က လူႀကီးေတြက အစည္းအေဝး ထိုင္ၿပီးပို႔တာတဲ့။ အန္ကယ္တို႔လည္း ဘာမွ လုပ္လို႔ မရပါဘူးတဲ့။ က်န္းမာေရးကို အထူး ဂ႐ုစိုက္ပါတဲ့။ မိသားစုနဲ႔ ေဝးတယ္တဲ့။ အဲလို အားေပးစကား ေျပာသြား ပါေသးတယ္။"

မစုစုေႏြးကို ဖမ္းတုန္းကနဲ႔ စစ္ေဆးတဲ့အခါမွာ ၫႇင္းပန္းႏွိပ္စက္တာေတြ ရွိလားခင္ဗ်။

"မရွိပါဘူး။ က်မကို စစ္ဌာနခ်ဳပ္တိုင္းမႉး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေဝလြင္ လာၾကည့္ပါတယ္။ က်မကိုၾကည့္ၿပီးေတာ့ က်မ အတြက္ စားေရး ေသာက္ေရးေတြ လုပ္ေပးဖို႔ သူတို႔ လူေတြကို မွာၿပီးေတာ့ ျပန္သြားပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွေဌးဝင္း လာၾကည့္ပါတယ္။ လာၾကည့္ၿပီးေတာ့ စားေရးေသာက္ေရး က်န္းမာေရးေတြ ေမးပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံျခားက စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဖြင့္ေပးႏိုင္ေအာင္ လုပ္မလားဆိုၿပီး က်မကို ေမးပါတယ္။ က်မက ေျပာပါတယ္ အဲဒါ က်မတို႔အေနနဲ႔ ဘာမွ လုပ္လို႔ မရပါဘူးလို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။"

"အဲဒီည ဗဟန္း ရဲစခန္းမွာ ၁၂ နာရီထိုးေလာက္က အကိုႀကီး မင္းကိုႏိုင္ကို အရင္ေတြ႔ၿပီးမွ က်မကို လာေတြ႔တာပါ။ က်မနဲ႔ အကိုႀကီး မင္းကိုႏိုင္ကို ေတြ႔တာပါ။ သူတို႔ေျပာတာေတာ့ ကိုမင္းကိုႏိုင္ကို ေတြ႔ၿပီးမွ က်မဆီကို လာတာလို႔ ေျပာပါတယ္။ သူတို႔ကေတာ့ ေအးေအးေဆးေဆး ေဆြးေႏြးတာပါ။ က်မကေတာ့ ေျပာလိုက္တယ္။ ဒီစီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔တာေတြက လူႀကီးေတြနဲ႔ပဲ ဆိုင္တယ္။ က်မတို႔နဲ႔ မဆိုင္ဘူးေပါ့ေနာ္။"

မစုစုေႏြး တေယာက္တည္းေနရတာက ေျပာင္းသြားတဲ့ ေထာင္ႏွစ္ခုလံုးမွာပဲလား ခင္ဗ်။

"က်မက ပထမဦးဆံုး ကေလးကို ေျပာင္းတယ္ေလ။ ကေလးမွာက ဆရာဝန္ေတြ ဘာေတြ ေဆး႐ုံေတြ ရွိပါတယ္။ ဘာဆိုးလဲ ဆိုေတာ့ က်မက ေန႔ေရာညေရာ တေယာက္တည္း ေနရတယ္။ က်မကလည္း (၅) ည နဲ႔ က်တဲ့ လူေတြနဲ႔ တြဲထားေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ေထာင္ပိုင္ႀကီးက ေျပာတယ္။ မိန္းကေလး တယာက္တည္း ထားရတာ သူတို႔ အတြက္လည္း တာဝန္ ႀကီးပါတယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ အထက္က မပို႔ေပးတဲ့ အတြက္ သူတို႔မွာ ဘာမွ လုပ္လို႔ မရပါဘူးတဲ့။"

"ဒါေပမယ့္ ေလးလ ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္မွာ အခၽြဲေတြဆို႔ၿပီး၊ အျပင္မွာ လမ္းေလွ်ာက္ေနရင္းနဲ႔ မူးလဲသြားေတာ့ သမားေတာ္ ေတြနဲ႔ ကုလိုက္ရတယ္။ အဲဒီေနာက္ က်မကို ECG ႐ုိက္တာေပါ့။ ႐ုိက္ေတာ့ အက်ႌေတြအကုန္ ခၽြတ္ၿပီးေတာ့ ႐ုိက္တာေပါ့ေလ။ က်မက ေျပာတယ္။ မွတ္တမ္း မတင္ပါနဲ႔လို႔ ေျပာတာကို သူတို႔ ႐ုိက္ေတာ့ က်မက ေထာင္ပိုင္ႀကီးကို ေနာက္ေန႔ၾကေတာ့ တိုင္တယ္။ က်မက အပ်ဳိ မိန္းကေလး ျဖစ္ပါတယ္။ မိေကာင္းဖခင္ သားသမီးပါ။ မိန္းကေလးဆိုတာ အရွက္တရားနဲ႔ အသက္ ရွင္ရတာ ျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ ေနာက္တခါ ECG ႐ုိက္မယ္ဆိုရင္ ႀကိဳတင္ ခြင့္ေတာင္းၿပီး မိန္းကေလး ဆရာဝန္မေတြနဲ႔ စီစဥ္ေပးပါလို႔ တင္ျပခဲ့ရတယ္။"

"က်မက မိန္းကေလးတေယာက္တဲ့ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ လံုၿခံဳေရး အရ (၅) ညနဲ႔ က်တဲ့ အေဖၚ တေယာက္ေလာက္ ထားေပးပါလို႔ က်မက ေတာင္းဆိုပါတယ္။ မရဘူး။ ေနာက္ၿပီး က်မ အခန္းေဖၚ ေတာင္းလို႔ ဆိုၿပီး က်မေနတဲ့ တိုက္နဲ႔ တခန္းေက်ာ္ ေလာက္မွာ စိတ္ၿငိမ္ေဆးေတြ ေသာက္ေနရတဲ့ စိတ္မႏွံ႔တဲ့၊ မိန္းကေလး တေယာက္ကို ပို႔ထားတယ္။"

"တရက္ၾကေတာ့ သမားေတာ္ ေဒါက္တာ ဦးကိုကိုလြင္ကေန က်မကို က်န္းမာေရး လာစစ္တာ။ က်မက အၿမဲတမ္း အားက နည္းေနေတာ့ ေဒါက္တာ ဦးကိုကိုလြင္က ကဲ .. အဘြားႀကီးလည္း ျဖစ္ေနၿပီတဲ့ ေအာ္ရာမင္းဂ်ီ အြန္မွ ရေတာ့မယ္တဲ့ အဲဒါနဲ႔ အိပ္ေဆးနဲ႔ ေအာ္ရာမင္းဂ်ီ ေသာက္ဖို႔ ေရးထား ေပးခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေထာင္ပိုင္ႀကီးက သူတို႔ေထာင္ခြဲျဖစ္တဲ့ ကၽြန္းေတာ အလုပ္စခန္းကို ငါးရက္ၾကာ သြားစစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ က်မကို ေထာင္က ေဆးမႉးကေနၿပီးေတာ့ ေအာ္ရာမင္းဂ်ီနဲ႔ အိပ္ေဆး မေပးဘဲနဲ႔ ဟိုဘက္အခန္းက စိတ္မႏွံ႔တဲ့ ေကာင္မေလးကို တိုက္ေနတဲ့ စိတ္ၿငိမ္ေဆးေတြ က်မကို လာေပးတယ္။"

"က်မေျပာတယ္ ဆရာဝန္က်မကို ေရးေပးခဲ့တဲ့ ေဆးက ေအာ္ရာမင္းဂ်ီနဲ႔ အိပ္ေဆးေပါ့ အခု လာတိုက္တာက စိတ္မေကာင္းတဲ့ လူေတြကို တိုက္တဲ့ေဆး ျဖစ္တယ္လို႔၊ ဒါေပမယ့္ သက္ေသျဖစ္ေအာင္ ဆိုၿပီး အဲဒီ စိတ္ၿငိမ္ေဆးေတြကို က်မ ေသာက္လိုက္တယ္။ ေသာက္လိုက္ေတာ့ စိတ္ထတဲ့လူကို တိုက္တဲ့ေဆးကို ပံုမွန္လူက ေသာက္လိုက္ေတာ့ က်မ ေပ်ာ့ၿပဲ က်သြားတာေပါ့။"

"က်မက ဒီေထာင္မွ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ဒုကၡမေပးဘဲ ဘာေၾကာင့္ ဒီလို လုပ္ႀကံရတာလဲ ဆိုၿပီး ေနာက္ေန႔ ေထာင္ပိုင္နဲ႔ က်မ သြားရွင္း ခဲ့ေတာ့ သူဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစည္းအေဝးမွာ တင္ျပေဆြးေႏြးမယ္ ေျပာတယ္။ ေနာက္ ႏွစ္ရက္ေလာက္မွာေတာ့ ေဆးအမွန္ လာျပန္ေပးပါတယ္။ အဲဒီေဆးမႉးလည္း ျပဳတ္သြားတယ္။ အဲဒီေနာက္ က်မလည္း ေဆးျဖတ္ရင္းနဲ႔ ခႏၱီးေထာင္ ေရာက္သြားတယ္။"

ခႏၱီးေထာင္ထဲမွာေရာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ စာဖတ္ခြင့္နဲ႔ စားဝတ္ေနေရး အေျခအေနေတြ ေကာင္းမြန္ရဲ႕လားခင္ဗ်ာ့။ ဘယ္က႑ေတြမွာ အခက္အခဲရွိလဲ။

"က်မ ေလးလေလာက္ ေဆးျဖတ္ထားၿပီး ခႏၲီးရာက္ေတာ့ က်မ က်န္းမာေရးက ပိုဆိုးသြားျပန္ေရာ။ ခႏၲီးၾကေတာ့ ဆရာဝန္လည္း မရွိဘူး။ ေဆး႐ုံလည္း မရွိဘူး။ ေဆးမႉးနဲ႔ပဲ ေနရတာေလ။ အဲဒီမွာလည္း တေယာက္တည္းပဲ ထားေတာ့ တေယာက္တည္းပဲ ေနရတယ္။"

"အဲဒီလိုေနရာမ်ဳိးမွာ တေယာက္တည္းေနရေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ မထိခိုက္ေအာင္ က်မ ရပ္တည္ ခဲ့ရတာပါ။ က်မမွာေလ တေယာက္တည္း လံုးဝကို စကားေျပာေဖၚ မရွိတာပါ။ တခါ တေလက်ရင္ ကိုယ့္စိတ္နဲ႔ ကိုယ္ေတာင္မွ ေဒါသ ျဖစ္မိတယ္။ ဘာသာေရးကို မ်ားမ်ားလုပ္။ ဘုရားစာပဲ အၿမဲတမ္း ရြတ္ၿပီးေတာ့ ဘယ္အခ်ိန္ ဘုရားရွိခိုးမယ္။ ဘယ္အခ်ိန္ လမ္းေလွ်ာက္မယ္။ ဘယ္အခ်ိန္ ထမင္းစား၊ စာဖတ္ခ်ိန္၊ ေရခ်ဳိးခ်ိန္ ဆိုၿပီး အခ်ိန္ဇယားေလး လုပ္ၿပီးေတာ့ နားရီေလး အၿမဲတမ္း ေဘးမွာ ခ်ထားတယ္။ အဲလို အခ်ိန္ဇယားေလးနဲ႔ ပံုမွန္လုပ္ေနမွ ခံႏိုင္ရည္ရွိလာတယ္။"

အဲဒီလို အက်ဥ္းေထာင္ အခန္းက်ဥ္းထဲက အထီးက်န္ေနရတဲ့ အခ်ိန္မ်ဳိးမွာ အမ အေနနဲ႔ အေတာင္းတဆံုးက ဘာျဖစ္မလဲ။

"ဟုတ္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ေတြမွာ က်မအျဖစ္ခ်င္ဆံုးက အခန္းေဖၚတေယာက္လိုခ်င္တာ။ စကားေတြ ေျပာခ်င္တယ္။ ထမင္းလည္း အတူတူ စားခ်င္တယ္။ အဲဒါေတြ အျဖစ္ခ်င္ဆံုးပဲ။"

အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ အမ်ဳိးသမီးတေယာက္အေနနဲ႔ ျဖတ္သန္းရတဲ့ အဓိက အခက္အခဲက ဘာျဖစ္မလဲ ခင္ဗ်။

"က်မဆိုရင္ ေထာင္ထဲမွာ ကိုယ္က်င့္တရားေတြ တိုက္ခိုက္ ခံရတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြက က်မအတြက္ အခက္အခဲ ျဖစ္ေစတယ္ေလ။ အဲဒါေတြက က်မအတြက္ ေျဖရွင္းမႈလည္း မရဘူး။ ေျဖရွင္း ျပန္ရင္လည္း က်မဘက္က သက္ေသ ရွိသလား။ ဘယ္မွာ သက္ေသရွိလို႔လဲ အမွန္တရားကို ေပါ့ေနာ္ က်မက အမွန္းအတိုင္း ေျပာလိုက္ေပမယ့္ က်မဘက္က သက္ေသမရွိဘူး။ ဒါေတြက တေယာက္တည္း ေနရတဲ့ က်မရဲ႕ အခက္အခဲဆံုး အရာေတြပဲ။"

အစိုးရသစ္က ဘာေၾကာင့္ လႊတ္ေပးလိုက္တယ္လို႔ ထင္လဲ။

"ဒါကေတာ့ရွင္ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ပဲ ဆိုင္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ က်မတို႔ အကုန္လံုးကေတာ့ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ ခံယူခ်က္နဲ႔ အက်ဥ္း က်ခံေနရတယ္။ အဲဒါကို လႊတ္ေပးပါလို႔ တကမၻာလံုး ကေရာ၊ ျမန္မာ တႏိုင္ငံလံုးနဲ႔ အန္တီ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ ေတာင္းဆို ထားတာပဲရွင္။ က်မတို႔ကို အကုန္လံုး မလႊတ္ေပးဘဲနဲ႔ အခုလို က်မတို႔ကို ေရြးၿပီးေတာ့မွ လႊတ္ေပးလိုက္တယ္။ တကယ္ က်န္းမာေရး မေကာင္းတဲ့ လူေတြေရာ။ သက္ႀကီးရြယ္အို ေတြေရာ ေဆး႐ုံေတြ ဘာေတြ ထြက္ကုေနရတဲ့လူေတြ က်န္ေနခဲ့တယ္။ ဒီလိုလူမ်ဳိးေတြ လႊတ္ရမယ္။ အားလံုးက ကိုယ္စီကို္ယ္စီ က်န္းမာေရးက မေကာင္းတဲ့ လူေတြခ်ည္းပဲ။"

"အားလံုးက လႊတ္သင့္တဲ့ လူေတြခ်ည္းပါပဲ။ အားလံုး လႊတ္သင့္တာကို မလႊတ္ဘဲ ခုလိုေရြးလႊတ္ ေနတာေၾကာင့္ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ပဲ ဆိုင္ပါတယ္လို႔ပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။"

ကိုမင္းကိုႏိုင္ အပါအဝင္ အမရဲ႕ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္ေတြျဖစ္တဲ့ အေရးပါတဲ့ အျခား ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ေတြကို လႊတ္မေပး ေသးတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ့ေရာ ဘယ္လိုေျပာမလဲ။

"အက်င့္ စာရိတၱေကာင္းမြန္တဲ့ လူေတြကို လႊတ္ေပးမယ္လို႔ အဲဒီညက သတင္းက ေၾကညာတာကို က်မ ၾကားလိုက္ ရတာေပါ့။ ႏိုင္ငံေရးကို ကိုယ့္နည္း ကိုယ့္ဟန္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရးအတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ေနတဲ့ ကိုမင္းကိုႏိုင္ အပါအဝင္ေပါ့ေနာ္။ အက်ဥ္းက် ခံေနရတဲ့ ရဟန္းသံဃာေတြ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသူ အက်ဥ္းသားေတြ အားလံုးဟာ အစကတည္းက ကိုယ္က်င့္တရားေတြက ေကာင္းၿပီးသားပါ။"

"ကိုယ္က်င့္တရား ေကာင္းလို႔လည္း က်မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရရွိဖို႔ အတြက္ကို စီးပြားေရးေတြ၊ လူမႈေရးေတြ၊ ပညာေရးေတြ၊ မိသားစု အေရးေတြ အကုန္လံုးကို စြန္႔ၿပီး ေသရမယ္ဆိုတာ သိတယ္။ ေထာင္က်ရမယ္ ဆိုတာ သိလ်က္နဲ႔ က်မတို႔ ႏိုင္ငံ စစ္မွန္တဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရးအတြက္ ေတာင္းဆိုရင္းနဲ႔ အက်ဥ္းက် ခံေနရတာပါ။"

"အဲေတာ့ က်မတို႔ လြတ္လာခဲ့ေပမယ့္ က်မတို႔ မေပ်ာ္ႏိုင္ပါဘူး။ အကုန္လံုးကို လႊတ္ေပးမွ သာလွ်င္ က်မတို႔ ေပ်ာ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးအေနနဲ႔ က်မတို႔အကိုႀကီး မင္းကိုႏိုင္ အပါအဝင္ က်န္ေနခဲ့တဲ့ က်မတို႔ရဲ႕ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသူ အက်ဥ္းသားအားလံုးကိုႁခြင္းခ်က္မရွိ အျမန္ဆံု လႊတ္ေပးပါလို႔ က်မ ေတာင္းဆို ခ်င္ပါတယ္ရွင္။"

အစုိးရသစ္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘာမ်ားေျပာခ်င္တာ ရွိမလဲ။

"အစိုးရသစ္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကေတာ့ က်မေထာင္ထဲမွာေနတဲ့ ေလးႏွွစ္တာအတြင္းမွာ ဂ်ာနယ္နဲ႔ သတင္းစာ အေပၚမွာပဲ သိရတာ။ ျပည္သူ တေယာက္ အေနနဲ႔ေပါ့ေနာ္။ အစိုးရသစ္ အေနနဲ႔ ျပည္သူေတြအပၚ သေဘာထား ႀကီးစြာနဲ႔ တုိင္းျပည္ အက်ဳိး ျပည္သူ႔အက်ဳိးကို ေဆာင္ရြက္တယ္ ဆိုရင္ က်မတို႔က လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ဝမ္းသာၿပီးေတာ့ အၿမဲတမ္း ေထာက္ခံ သြားမွာပါ။ အခု က်မတို႔ ေထာက္ခံတဲ့ ျပည္သူလူထု ေထာက္ခံတဲ့ အစိုးရသစ္ပဲ ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္။ ဥပမာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးတယ္ ဆိုရင္လည္း အားလံုးကို သေဘာထားႀကီးစြာနဲ႔ လႊတ္ေပးမယ္ ဆိုရင္လည္း အတိုင္းထက္အလြန္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး အေပၚမွာ တကယ္ကို လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ေထာက္ခံသြားမွာပါ။ ခုနည္းနည္းပဲ လႊတ္ေတာ့ က်မတို႔က ေထာက္ခံရမွာ နည္းနည္း အားေပ်ာ့ ေနတယ္ရွင့္။"

အစိုးရက လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးတဲ့ အခ်ိန္ေထာင္ထဲက အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခေနေတြက ဘယ္လိုရွိလဲ။ ရွိရင္မွ်ေဝပါဦး။

"ျပည္သူလူထုေတြရဲ႕စကားကိုနားေထာင္တယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးကို ေျပာခ်င္တာကေတာ့ က်မကိုယ္ေတြ႔ ေထာင္ထဲက အေျခအေန ေလးပဲ နမူနာထား ေျပာပါရေစ။ ပထမ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ ေၾကညာတဲ့အခါမွာ ခႏၲီးေထာင္ရဲ႕ တီဗြီကတဆင့္ ၾကားလိုက္ရတဲ့ အခ်ိန္ ေဟး ခနဲ ေအာ္လိုက္တာ က်မၾကားပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ သမၼတႀကီး လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္က တႏွစ္လည္း ဆိုေရာ အားလံုးက ဟင္ .. ခနဲဆို ျဖစ္သြားကုန္ၿပီး လြတ္တဲ့လူေတြက က်န္ခဲ့တဲ့လူေတြ အတြက္ကို အကုန္လံုး ခြက္ေတြ၊ ခုံေတြ ေခါက္ၿပီးေတာ့ သီခ်င္းေတြဆိုၿပီး အားေပး ၾကတာေပါ့ေနာ္။"

"အဲဒီမွာ က်မတို႔ ခႏၲီးေထာင္က တခါခ်က္ရင္ ဆန္ ႏွစ္တင္းခ်က္ကတာ။ အကုန္လံုး ငိုတဲ့လူေတြ ကလည္း မိန္းကေလးေတြ ဆိုရင္ တခါတည္း ေထာင္ၾကမ္းျပင္ေပၚမွာ လူးလိမ့္ေနေအာင္ ဝမ္းနည္းၿပီး ငိုၾကတာ။ က်မကေတာ့ အားေပးတယ္။ အားတင္းထားပါ။ ေနာက္တခါ လာမွာပါရွင္ အားတင္းထားပါ။ စုစုေႏြး တေယာက္လံုး ခႏၲီးေထာင္ထဲမွာ က်န္ပါေသးတယ္။ အားတင္း ထားၾကပါ။ ထမင္းေတြလည္း မစားၾကဘူး။"

"စားၾကပါ အမတို႔ရယ္၊ ထမင္းမစားရင္ က်န္းမာေရးေတြ ထိခိုက္ကုန္မွာေပါ့ ဆိုၿပီး က်မက ဒီဘက္က တုိက္ကေန ေအာ္ၿပီးေတာ့ သူတို႔ကို အားေပးရပါတယ္။ သူတို႔က ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ကို ေမွ်ာလင့္ေနၾကတယ္။ ဟိုက ေပးတာ တႏွစ္လို႔လည္း ဆိုေရာ စိတ္ဓါတ္ေတြ က်ကုန္ၾကတာေပါ့။"

"ထမင္းေတြမစားၾကဘူး။ ဆန္ ႏွစ္တင္း ခ်က္ေနၾကေထာင္မွာ တတင္းကို ေလး၊ ငါး ရက္ေလာက္ ခ်က္လိုက္ ရတယ္။ ေထာင္အာဏာပိုင္ ေတြနဲ႔ (၅) ည ေတြကလည္း အားေပး ၾကတာေပါ့ ေနာက္တခါ လာမွာပါ ဆိုတာကို။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ထမင္းေတြ ျပန္စား လာၾကပါတယ္။ ေနာက္ ႏိုင္ငံေတာ္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ဆိုတာကို ေမွ်ာ္လင့္ ေနၾကပါတယ္။"

"အခုလည္း က်ေတာ့ေရာ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြနဲ႔ က်န္းမာေရး မေကာင္းတဲ့ လူေတြနဲ႔ သူတို႔ လႊတ္ခ်င္တဲ့ လူေတြကိုပဲ ေရြးလႊတ္တဲ့ အခါၾကေတာ့ အကုန္လံုးက အားေတြလည္း ပ်က္ၿပီး၊ မ်က္ႏွာေတြလည္း မႈိင္ၿပီးေတာ့ အားျပတ္ ကုန္ၾက တာေပါ့ေနာ္။ သမၼတလည္း အားမကိုးေတာ့ဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္လည္း အားမကိုးေတာ့ဘူး ဆိုတဲ့ အသံေတြကို က်မၾကား ခဲ့ရပါတယ္။ အဲေတာ့ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အသံကို နားေထာင္ၿပီးေတာ့ ေရွ႕ဆက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္မယ့္ သမၼတဆို႔ရင္ အဲဒီအတြက္ ခႏၲီးေထာင္မွာ က်မကိုယ္တိုင္ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ကို က်မက စကားလက္ေဆာင္ ေပးလိုက္တာပါ။"

လူအခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူတေယာက္ ေထာင္ထဲေရာက္သြားေတာ့ ေထာင္ထဲမွာေရာ လူ႔အခြင့္ေရး ကိစၥေတြ ဆက္လုပ္ ျဖစ္တာမ်ဳိးမ်ား ရွိေသးလား။ ေထာင္ထဲမွာေရာ အဓမၼ ေစခိုင္းမႈေတြ မရွိဘူးလား။

"ဒီအစိုးရက အလုပ္သမားအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေထာင္ထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး က်မကို အသိအမွတ္ ျပဳထားတာ ရွိပါတယ္။ က်မ ILO နဲ႔ အလုပ္လုပ္တယ္။ က်မ ေရာက္သြားတဲ့ အက်ဥ္းေထာင္ ေတြမွာက က်မေရာက္သြားရင္ အက်ဥ္းေထာင္ ဝန္ထမ္းေတြကိုေရာ၊ အက်ဥ္းသား အလုပ္သမား ေတြကိုေရာ သတိထားၿပီး ခိုင္းပါတယ္ရွင့္။"

"ေထာင္ဝန္ထမ္းေတြ ဆိုတာလည္း ျပည္သူေတြပါပဲ။ သူတို႔ကလည္း လခစား ျပည္သူေတြပါပဲ။ က်မက ေထာင္ပိုင္ေတြကို ေျပာပါတယ္။ ဌာနဆိုင္ရာ အသီးသီးမွာ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနၾကတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြကလည္း၊ လစာ လိုခ်င္လို႔ အလုပ္ လုပ္ေနၾကတဲ့ လူေတြပါပဲလို႔။ အဲဒီေတာ့ သူတို႔ကို မတရားခိုင္းရင္လည္း က်မနဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္လို႔ အဲဒီေတာ့ မတရား မခိုင္းပါနဲ႔လို႔ ေန႔ေရာ၊ ညေရာ ခိုင္းတာကို က်မ လက္မခံဘူးလို႔ ေန႔ဂ်ဴတီ၊ ညဂ်ဴတီ ခိုင္းတာကို သူတို႔မွာလည္း မေျပာရဲလို႔သာ ေနၾကတာပါလို႔၊ ဝန္ထမ္းဟာလည္း ဝန္ထမ္း အခြင့္အေရး ရွိပါတယ္လို႔။"

"ငါတို႔ဝန္ထမ္း ငါတို႔ မတရားခိုင္းတာ၊ နင္နဲ႔ မဆိုင္ပါဘူးဆိုတဲ့ စကားကို က်မကို လာမေျပာပါနဲ႔လို႔။ ရွင္တို႔ မတရား ခိုင္းရင္လည္း က်မေရွ႕မွာ ခိုင္းတာေတြ႔တဲ့ အတြက္ ၁/၉၉ နဲ႔ ၿငိတယ္လို႔ က်မကေတာ့ ဝင္ေျပာရမွာပဲလို႔။ အခါႀကီး ရက္ႀကီးေတြမွာ ဝန္ထမ္းေတြကို နားခြင့္ ေပးရမယ္လို႔။ တနဂၤေႏြ ေန႔ေတြမွာ ဝန္ထမ္းေတြကို နားခြင့္ ေပးရမယ္လို႔။ ဝန္ထမ္းေတြကို ေန႔ေရာညေရာ မခိုင္းဘဲနဲ႔ ေန႔ဂ်ဴတီ၊ ညဂ်ဴတီ ခိုင္းရမယ္ ဆိုတာကို က်မ ေတာင္းဆိုေပးေတာ့ တနဂၤေႏြေန႔နဲ႔ ခါႀကီး၊ ရက္ႀကီးေတြမွာ ဝန္ထမ္းေတြ နားခြင့္ ရသြားတယ္။"

"အက်ဥ္းသားေတြကိုလည္း စေန၊ တနဂၤေႏြေတြမွာ အလုပ္ခိုင္းလို႔ ရွိရင္လည္း အထူး ေလွ်ာ့ရက္ေတြ ေပးရမယ္။ ၁၂ နာရီကေန ႏွစ္နာရီ နားခ်ိန္ အတြင္းမွာ အလုပ္ မခိုင္းရဘူး။ ကေလးေထာင္မွာ တုန္းကလည္း အဲဒီနားခ်ိန္မွာ သံပံုးေတြ အလုပ္ခိုင္းတယ္။ က်မ မျမင္ရေပမယ့္ နားခ်ိန္မွာ အလုပ္ လုပ္ေနရတဲ့ အသံေတြ ၾကားေနရတဲ့ အတြက္ က်မ ေထာင္အာဏာပိုင္ေတြ ဆီမွာ ေတာင္းဆိုတယ္။ ဒီ ၁၂ နာရီကေန ႏွစ္ နာရီအတြင္း ေထာင္တိုင္း အိပ္ခြင့္ေပးရတဲ့ နားခ်ိန္ကို အလုပ္ လုပ္ခိုင္းတဲ့ အတြက္ ၁/၉၉ ဥပေဒနဲ႔ ၿငိတဲ့ အေၾကာင္း ေထာင္ပိုင္ႀကီးကို ေျပာၿပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္ကို ေနာက္အၿမဲတမ္း နားခ်ိန္ ေပးလိုက္ပါတယ္။ အိပ္ခ်ိန္တန္ အိပ္ခြင့္ ေပးရမယ္။ နားခ်ိန္တန္ နားခြင့္ေပးရမယ္။ စေန၊ တနဂၤေႏြမွာ အခ်ိန္ပိုခိုင္းရင္ ေလွ်ာ့ရက္ေပးရမယ္ က်မက ဒါေတြ ေတာင္းဆိုတာပါ။"

"ေထာင္အာဏာပိုင္ေတြကလည္း သူတို႔ အလုပ္ခိုင္းတဲ့ ဥစၥာကို က်မသိမွာလည္း ေတာ္ေတာ္ စိုးရိမ္တာပါ။ အက်ဥ္းသူ အက်ဥ္းသား ေတြကို က်န္တဲ့ (၅) ညေတြနဲ႔ ပတ္သက္ခြင့္ ရွိတယ္။ က်မနဲ႔ မပတ္သက္ရဘူး ဆိုတာ။ အလုပ္ခိုင္းတဲ့ အခါမွာ မေျပလည္တဲ့ အက်ဥ္းသူ အက်ဥ္းသားေတြ ရွိပါတယ္။ က်မကို ေျပာလို႔ရွိရင္ က်မ သိမွာစိုးလို႔ သူတို႔ကို ထိမွာ စိုးလို႔ ကာတာပါ။ အဲဒီေတာ့ အလုပ္သမား ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ က်မသိမွာ စိုးတာေတြ ကာတာေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။ ေတာင္းဆို တာေတြကို လိုက္ေလ်ာ ေပးတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။"

ေထာင္ကလြတ္လာတဲ့ေနာက္မွာ အခု အျပင္မွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ လက္ကိုင္ဖုန္းတို႔၊ အင္တာနက္ တို႔ အသံုးျပဳဖို႔ေရာ ရွိလားခင္ဗ်။

"ဖုန္းကေတာ့ ေလာေလာဆယ္ က်မအတြက္ လိုအပ္ပါတယ္။ အင္တာနက္ေတြ ဘာေတြကေတာ့ က်မ ေမာင္ေလးေတြ ကေန တဆင့္ပဲ သြားပါတယ္။ အခုေတာ့ မသံုးျဖစ္ေသးဘူး။ က်မရဲ႕ လုပ္ငန္းပိုင္း ဆိုင္ရာနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ အရာ အားလံုးကိုေတာ့ လုပ္တတ္ ကိုင္တတ္ေအာင္ က်မ လုပ္သြားမွာပါ။"

"က်မ ဘာပဲလုပ္လုပ္ အရင္တုန္းက က်မတို႔ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မရွိတုန္းကေတာင္၊ ႐ုံးက လူႀကီးေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး လုပ္ပါတယ္။ က်မတို႔ထက္ ေတာ္တဲ့၊ တတ္တဲ့ အကိုေတြျဖစ္တဲ့ ကိုမင္းကိုႏိုင္ တု႔ိနဲ႔လည္း တိုင္ပင္ၿပီး လုပ္ပါတယ္။ အခု အကိုေတြ မရွိတဲ့ ေနာက္မွာလည္း က်မတို႔ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး လုပ္မွာပါ။ ဘာပဲလုပ္လုပ္ အန္တီကို တိုင္ပင္ၿပီး လုပ္မွာပါ။ အန္တီ့ ၫႊန္ၾကားမႈ ေအာက္မွာပဲ လုပ္သြားမွာပါ။"

မစုစုေႏြးေမြးေန႔က ဘယ္ေတာ့လဲ ခင္ဗ်။

"က်မ အသက္က ၃၉ ႏွစ္။ ေမြးေန႔က ၁၂ လပိုင္း ၁၆ ရက္ေန႔ရွင့္။ က်မေမြးေန႔ကို ခႏၲီးေထာင္မွာ သြားလုပ္မွာပါ။ ေထာင္ အာဏာပိုင္ေတြ ကိုလည္း ခြင့္ေတာင္း ထားပါတယ္ရွင့္။"

အခု လြတ္လာၿပီဆိုေတာ့ ေရွ႕ဆက္ ဘာေတြ ဆက္လုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိလဲ။

"က်မ အရင္တုန္းကလည္း အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ ကေလးစစ္သားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တာဝန္ ယူထားတာေလ။ ႐ုံးမွာလည္း ဒီတာဝန္ပဲ ယူထားတယ္။ က်မတို႔က အသက္ ၃၅ ႏွစ္မွာ ၿမိဳ႕နယ္ တာဝန္ခံကေန နားလိုက္ရတယ္ေလ။ က်မ ကၽြမ္းက်င္တာ ကလည္း အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ ကေလးစစ္သား ဒါေတြ ကၽြမ္းက်င္တယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ က်မကို သူတို႔ အဲဒီေနရာမွာ ထားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်မ ေရွ႕ဆက္ၿပီးေတာ့လည္း က်မ က်န္းမာေရး အရ နားၿပီးရင္ လုပ္ေနက် အလုပ္ေတြကိုပဲ က်မ ဆက္လုပ္သြားမွာပါ။ က်မမရွိတဲ့ အခ်ိန္မွာ အလုပ္သမား လယ္သမား ကိစၥေတြ လုပ္ထားတဲ့လူေတြက အခုက်မကို ဆက္သြယ္ေနပါတယ္။ က်မ ဒါေတြကို ဆင္းၿပီးေတာ့ သူတို႔နဲ႔ ၫႇိၫႇိႏႈိင္းႏိႈင္းနဲ႔ လုပ္သြားဖို႔ရွိပါတယ္။"

ေထာင္က်ေနတုန္းက အျပင္မွာ က်န္ေနတဲ့ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္ေတြ၊ မိဘေဆြမ်ဳိး ေမာင္ႏွမေတြကို သတိရရင္ ဘယ္လို ေျဖသိမ့္လဲ။

"က်မက ညီကိုေမာင္ႏွမေတြကို အလုပ္နဲ႔ ခြဲထားၿပီးသားပါ။ ေထာင္ဝင္စာ လာေတြ႔တဲ့ က်မ အမေတြက ေျပာပါတယ္။ ေထာင္က်မွ၊ ေထာင္ဝင္စာ လာေတြ႔မွ က်မ မ်က္ႏွာကို ေတြ႔ရတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ က်န္တဲ့ အက်ဥ္းေထာင္ေတြ ထဲမွာ က်ေနသူေတြ၊ အန္တီစုနဲ႔ တကြ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွား ေနသူေတြ၊ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ တိုင္းတပါးကို ေရာက္ေနၾကရတဲ့ က်မတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြကို က်မ မနက္တိုင္း အိပ္ယာကထတိုင္း ဘုရားမွာ ဆုေတာင္း ေမတၱာပို႔ပါတယ္။"

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကေတာ့ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ျပည္ပႏိုင္ငံေတြကို ေရာက္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ သားေတြကို ျပန္လာဖို႔ ႏႈတ္အားျဖင့္ ေခၚဆိုတာေတြ ရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ေတြလည္း ျပန္လာသူေတြ ရွိေနပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မစုစုေႏြး အျမင္က ျပန္လာသင့္ မလာသင့္ ဘယ္လိုျမင္မိလဲ။

"သူတို႔ေျပာတဲ့ စကားထဲမွာ ဥပေဒနဲ႔ မၿငိစြန္းတဲ့ လူေတြကိုေပါ့။ လာခြင့္ရၿပီးေတာ့ ဥပေဒနဲ႔ ၿငိစြန္းတဲ့ လူေတြၾကေတာ့ ဒီဘက္မွာ ေလ်ာ့ေပါ့ ျပစ္ဒဏ္ က်ခံရမယ္လို႔ ပါတယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ က်မေျပာခ်င္တာက တကယ္လို႔ ျပင္ပမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ က်မတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြက က်မတို႔ႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရင္းနဲ႔ေပါ့။ က်မတို႔ ဒီျပည္တြင္းမွာ ေနလို႔မရလို႔ အစိုးရက ဖမ္းေနလို႔ ဟိုဘက္ကေန အလုပ္လုပ္ေနရတာေလ။"

"သူတို႔က ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနၿပီးေတာ့ ျပည္တြင္းကို ျပန္ေခၚတယ္ဆိုရင္ မည္သူမဆို ျပန္လာလို႔ ရပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ အတူတူ လက္တြဲ ေဆာင္ရြက္ရေအာင္၊ ျပန္လာပါလို႔ အဲလိုမ်ဳိးေခၚတာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ျပစ္ဒဏ္ က်ခံရမယ္ဆိုတဲ့ ေခၚတာမ်ဳိးေတာ့ က်မအေနနဲ႔ မလာေစခ်င္ဘူး။ တကယ္လို႔ ျပစ္ဒဏ္ လည္း မက်ခံရဘူး။ တိုင္းျပည္နဲ႔ ျပည္သူလူထု ေကာင္းစားဖို႔ လက္တြဲၿပီး အတူတူလုပ္မယ္ ဆိုတဲ့ ေခၚတာမ်ဳိး ဆိုရင္ေတာ့ က်မကေတာ့ ျပန္လာေစခ်င္တာေပါ့။ အဲလိုမ်ဳိးေပါ့။"

အလုပ္သမား အခြင့္အေရး ဥပေဒေတာ့ ထြက္လာၿပီ။ ဆႏၵျပလို႔ရၿပီ ဆိုေတာ့ မစုစုေႏြး အေနနဲ႔ အဲဒီ ျဖစ္ထြန္းမႈအေပၚ ဘယ္လို သံုးသပ္လဲ။

"က်မ ဒီရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ ILO ႐ုံးကိုလည္း ဖုန္းဆက္ ထားၿပီးပါၿပီ။ က်မ လြတ္လာတဲ့ အတြက္ သူတို႔လည္း ဝမ္းသာ ေနပါတယ္။ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး အတြက္ ဆႏၵျပလို႔ရတယ္ ဆိုတာမ်ဳိး သူတို႔ဘက္က သတင္းေတြထဲမွာ ေရးထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ က်မကေတာ့ အခုမွ ရန္ကုန္ထဲကို ေရာက္လာတာဆိုေတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ ဘာမွ မသိရေသးဘူးေလ။ က်မ ILO သြားမွ သူတို႔နဲ႔ သေဘာတူညီ စာခ်ဳပ္မွာ ဘာေတြ ထည့္ထားတယ္ ဆိုတာက ILO ႐ုံးကို သြားၿပီးမွ သိမွာေလ။ အခုေတာ့ က်မ က်န္းမာေရးေၾကာင့္ မသြားျဖစ္ ေသးပါဘူး။"

ခႏၱီးေထာင္ထဲ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ဘယ္သူေတြ ရွိေသးလဲ။ သူတို႔ရဲ႕ က်န္းမာေရး အေနအထား ကေကာ။

"က်မတို႔ ခႏၲီးေထာင္မွာဆို မိန္းကေလး တေယာက္၊ ေယာက္က်ားေလး ၁ဝ ေယာက္ရွိတယ္။ မႏၲေလးက ေနၿပီး ၈၄ ႏွစ္ က်ထားတဲ့ ဘုန္းဘုန္း တပါးလည္း ရွိတယ္။ အားလံုးက ငွက္ဖ်ားေရာဂါ မိထားတဲ့ လူေတြခ်ည္းပါပဲ။ က်န္းမာေရးကေတာ့ ေဆး႐ုံထြက္ရတဲ့ လူေတြလည္း ရွိပါတယ္။"

"ခႏၲီးေထာင္က က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ဆိုးရြားတဲ့ေထာင္ဆိုေတာ့ ငွက္ဖ်ားေတြ မိထားၾကတဲ့ သူတို႔ကို က်မ ေတာ္ေတာ္ေလး စိုးရိမ္ ပါတယ္ရွင့္။ ေထာင္ဝန္ထမ္းေတြက အစ ဦးေႏွာက္ထဲ ငွက္ဖ်ားပိုး ဝင္တာ ခဏခဏ ျဖစ္လို႔ ေလး၊ ငါး ရက္ေလာက္ သတိလစ္ ေနလို႔ ေဆး႐ုံတင္ရတဲ့ အေျခအေနေတြ ခဏခဏျဖစ္တယ္။"

"က်မတို႔ (၅) ညေတြလည္း မၾကာခဏျဖစ္ေတာ့ က်မမွာ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေဗာဇၥ်ဂၤသုတ္ကို မၾကာခဏ ရြတ္ေပး ရတယ္။ က်မ အခန္းက ေနၿပီးေတာ့။ ငွက္ဖ်ားပိုးက ဝင္လို႔ရွိရင္ ဦးေႏွာက္ထဲ ေရာက္တာတို႔ ဘာတို႔ လံုခ်ည္ေတြ ကၽြတ္တာေတြ ကၽြတ္နဲ႔ ေတာ္ေတာ္ဆိုးတယ္။ ဒီေထာင္က တျခားေထာင္ေတြနဲ႔ မတူဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ အရမ္း စိတ္ပူတယ္။"

အလုပ္သမားအခြင့္အေရးလိုဟာမ်ဳိးေတြ ေရွ႕တန္းတင္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ လာဖို႔ စိတ္ဝင္စားတာ နည္းသြား လိမ့္မယ္လို႔ ေစာဒက တက္ၾကတာအေပၚ မစုစုေႏြးက ဘယ္လိုျမင္လဲခင္ဗ်။

"ဒါကေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အလုပ္သမားက အလုပ္သမား အခြင့္အေရး ဆိုတာ အက္ဥပေဒမွာ ပါၿပီးသားပါ။ ဒီရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံတဲ့ လူေတြကို ထိခိုက္ႏိုင္တဲ့ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းထားတာ ရွိတာမွ မဟုတ္တာရွင့္။ အဓမၼ ခိုင္းေစမႈေတြ အလုပ္တခုကို ခိုင္းေတာ့မယ္ဆိုရင္ သူတို႔ကိုခိုင္းတယ္။ သူတို႔ ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးကို မေပးဘူးဆိုရင္ ဒီဘက္က အလုပ္သမား အခြင့္အေရးကို ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး ေတာင္းဆိုရမွာျဖစ္တယ္။"

"သူတို႔ကလည္း အလုပ္သမားအခြင့္အေရးကို လိုက္နာတယ္။ မခ်ဳိးေဖာက္ဘူး ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်မတို႔က ဘာမွ လုပ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးေလ။ အလုပ္သမားေတြ အခြင့္အေရး လုပ္ေနတဲ့ လူတေယာက္ အေနနဲ႔ က်မက ေျပာခ်င္ပါတယ္ရွင့္။"

Ref: မဇၽၥိမ