အသက္၀င္လာေတာ့မည့္ စကၠဴက်ား

16 December 2008
ဇာနည္၀င္း

အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားအသင္း (အာဆီယံ) သည္ ဖဲြ႔စည္းပုံ စည္းမ်ဥ္းမရိွဘဲ ၄၁ ႏွစ္ၾကာ ရပ္တည္ခ့ဲသည္။ ယခုအခါ အာဆီယံ၏ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းမ်ား ပါ၀င္သည့္ ဖြဲ႔စည္းပုံ ပဋိညာဥ္စာတမ္း (အာဆီယံခ်ာတာ) ကို ပထမဆုံး အႀကိမ္ သေဘာတူ ျပဌာန္းလုိက္သည္။

လက္ရိွက်င္းပေနသည့္ အာဆီယံႏုိင္ငံမ်ား၏ ၀န္ႀကီးအဆင့္ေဆြးေႏြးပဲြကာလတြင္ ထုတ္ျပန္လုိက္သည့္ အဆုိပါပဋိညာဥ္စာတမ္းတြင္ ေဒသတြင္း လြတ္လပ္သည့္ကုန္သြယ္မႈဇုန္တည္ေထာင္ေရး၊ ဒီမုိကေရစီေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ကင္းစင္ေရး စသည့္အခ်က္မ်ားလည္း ပါ၀င္သည္။

ဤဖြဲ႔စည္းပုံ ပဋိညာဥ္စာတမ္းေၾကာင့္ ေဒသတြင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးကုိ အရိွန္အဟုန္ျမင့္ အားသြန္ခြန္စုိက္ လုပ္ကုိင္ႏုိင္မည္ဟု အင္ဒုိနီးရွား သမၼတ ဆူစီလိုဘန္ဘန္း ယူဒိုယိုႏိုက အာဆီယံ၀န္ႀကီးအဆင့္ အစည္းအေ၀းမိန္႔ခြန္းတြင္ ထည့္သြင္းေျပာၾကားလုိက္သည္။

“အင္အားေလ်ာ့ရဲသည့္ အာဆီယံအဖဲြ႔မွ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ နယ္ပယ္မ်ားတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မည့္ အာဆီယံအဖဲြ႔ႀကီးအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အသုံးျပဳႏုိင္မည့္ ပဋိညာဥ္စာတမ္းျဖစ္သည္” ဟု ၎ကဆုိသည္။

ျမန္မာစစ္အစုိးရကလည္း ဤပဋိညာဥ္စာတမ္းကုိ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေၾကာင္း ၀မ္းသာအားရ ေျပာခ့ဲဖူးသည္။ ၿပီးခ့ဲသည့္ႏွစ္က ေအပီသတင္းဌာနႏွင့္ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခန္းတခုတြင္ စစ္အစုိးရ၏ အဆင့္ျမင့္သံအရာရိွတဦးျဖစ္သူ ဦးေအာင္ဘြားက “အင္မတန္ေကာင္းမြန္တ့ဲ ပဋိညာဥ္စာတမ္းတခု က်ေနာ္တုိ႔မွာ ရိွေနၿပီ။ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္၊ အားလုံး ေက်နပ္အားရၾကပါလိမ့္မယ္။ အင္မတန္ကုိ မွ်မွ်တတ ေရးထားတ့ဲ ပဋိညာဥ္စာတမ္းတခုျဖစ္ပါတယ္”ဟု ဆုိသည္။

လူဦးေရ သန္း ၅၀၀ ေနထုိင္ေသာ အာဆီယံေဒသႀကီးအတြက္ ပဋိညာဥ္စာတမ္းေရးဆဲြသူမ်ားမွာ အစုိးရမ်ားျဖစ္သည္။ အာဆီယံႏုိင္ငံအစုိးရမ်ား ေရးဆဲြလုိက္ေသာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကုိ အာဆီယံအစုိးရေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားက လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ေထာက္ခံေနၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ပညာရွင္မ်ား၊ အကဲခတ္သမားမ်ား၊ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေခါင္းေဆာင္မ်ားက အဆုိပါ ပဋိညာဥ္စာတမ္းကုိ စကၠဴစုတ္သာသာ ျမင္ေနၾကသည္။

ၿပီးခ့ဲသည့္ႏွစ္က အဆုိပါပဋိညာဥ္စာတမ္းကုိ ေရးဆဲြေနၾကစဥ္ စကၤာပူႏုိင္ငံ အေရွ႕ေတာင္အာရွေရးရာတကၠသုိလ္မွ သုေတသနပညာရွင္ ေဒါက္တာတင္ေမာင္ေမာင္သန္းက “အထိအခိုက္မခံေသာ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာအစိုးရ မ်ားက လိုသလိုအဓိပၸာယ္ဖြင့္ႏိုင္မည့္ ေ၀၀ါးၿပီး ေယဘုယ်က်ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားလည္း ပါ၀င္ေကာင္း ပါ၀င္ႏိုင္ ပါသည္” ဟု ႀကိဳတင္ေဟာကိန္းထုတ္ခ့ဲသည္။

“အာဏာရွင္ႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ CLMV (ကေမၻာဒီးယား၊ လာအုိ၊ ျမန္မာႏွင့္ ဗီယက္နမ္) ႏုိင္ငံမ်ားက ၎တုိ႔ အစုိးရမ်ား၏ လုံျခဳံေရးကို ထိခုိက္ေစႏုိင္ေသာ ကိစၥမ်ားႏွင့္ ေရရွည္ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြားကုိ ထိခုိက္ေစႏုိင္သည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကို လက္ခံႏိုင္ရန္ ခဲယဥ္းပါလိမ့္မည္။”ဟု ဧရာ၀တီမဂၢဇင္းတြင္ ေဖာ္ျပခ့ဲသည့္ “အာဆီယံခ်ာတာ သို႔မဟုတ္ စီးပြားဖက္မ်ား ေပါင္းစည္းမိၾကျခင္းေလာ၊ ေသေဖာ္ညိႇျခင္းေလာ” သုံးသပ္ခ်က္ေဆာင္းပါးတြင္ ေဒါက္တာတင္ေမာင္ေမာင္သန္းက ထည့္သြင္းေရးသားခ့ဲသည္။

အျခားပညာရွင္မ်ားကလည္း အဆုိပါ ပဋိညာဥ္စာတမ္းကုိ ‘ကုိက္စရာသြားမပါတ့ဲေခြးတေကာင္’၊ ‘လုိအပ္ခ်က္မ်ားပါ၀င္ျခင္းမရိွသည့္ သေဘာတူညီခ်က္’ စသျဖင့္ မွတ္ခ်က္ျပဳခ့ဲၾကသည္။

အာဆီယံအဖြဲ႔ႀကီးကုိ ကြန္ျမဴနစ္ဆန္႔က်င္ေရးရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ကမၻာ့စစ္ေအးကာလအတြင္း တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ အင္ဒုိနီးရွား၊ မေလးရွား၊ ဖိလစ္ပုိင္၊ စကၤာပူ၊ ထုိင္း စသည့္ ငါးႏုိင္ငံျဖင့္ အစျပဳခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ဘရူႏုိင္း၊ ဗီယက္နမ္၊ လာအုိ၊ ျမန္မာ၊ ကေမၻာဒီးယားတုိ႔ျဖင့္ တုိးခ်ဲ႕ဖဲြ႔စည္းခ့ဲသည္။

မၾကာေသးမီက အာဆီယံအဖဲြ႔၀င္ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လူမႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ စာနယ္ဇင္း လုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္သူ ၂၀၀ ေက်ာ္ကုိ အက်ဥ္းခ်ခ့ဲသည္။ အခ်ဳိ႕မွာ ေထာင္ဒဏ္ ၆၅ ႏွစ္အထိ ခ်မွတ္ျခင္းခံရသည္။ အျခားေသာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ၊ အႏုိင္က်င့္မႈ မ်ဳိးစုံလည္း အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ပြားေနသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံက့ဲသုိ႔ အာဏာရွင္ႏုိင္ငံမ်ားျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းထားသည့္ အာဆီယံ၏ ဖြဲ႔စည္းပုံပဋိညာဥ္စာတမ္းတြင္ ေဒသတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနမ်ားကုိ ျမွင့္တင္ေပးမည္ဟု ထည့္သြင္းေရးဆဲြထားသည္။

သံတမန္ေဟာင္း ဝါရင့္ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးတဦးျဖစ္သူ သခင္ခ်န္ထြန္းကမူ “(အာဆီယံပဋိညာဥ္စာတမ္းထဲမွာ) စည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္ရင္ ဘယ္လုိအေရးယူမယ္ဆုိတာ ဘာမွမပါဘူး။ ဒီေတာ့ အာဏာရွင္ႏုိင္ငံေတြကေတာ့ လုပ္ရုိးလုပ္စဥ္အတုိင္း လုပ္သြားမွာပဲလုိ႔ ဒီလုိပဲ ျမင္ပါတယ္” ဟု ဧရာ၀တီသုိ႔ ရွင္းျပခ့ဲသည္။

အဖဲြ႔၀င္ႏုိင္ငံမ်ား၏ ျပည္တြင္းေရးကုိ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းမျပဳေရးမူကုိ စဲြကုိင္ထားေသာ အာဆီယံ၏ ပဋိညာဥ္စာတမ္းမွာ လူႀကိဳက္နည္းလွသည္။ အာဆီယံ၏ ဤေျခလွမ္းသစ္တြင္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ လြတ္လပ္သည့္ ကုန္သြယ္မႈဇုန္တည္ေထာင္ေရးဟူသည့္အခ်က္လည္း ပါ၀င္သည္။

“က်ေနာ္တုိ႔ ဒီမုိကေရစီနဲ႔လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ ဖံြ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ မရိွဘဲနဲ႔ စီးပြားေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကုိ လုပ္လုိ႔မရဘူး” ဟု ထုိင္းႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ဖံြ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးေဖာင္ေဒးရွင္း၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဆုမ္ခ်ဳိင္းဟုမ္လာက ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာျပသည္။ “ဒါေပမယ့္ အနာဂတ္ကာလ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြမွာ လူထုအေျချပဳလူ႔အဖဲြ႔အစည္းေတြ ဘယ္ေလာက္အားရိွမလဲ ဆုိတ့ဲ အေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ အားေကာင္းမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ပဋိညာဥ္စာတမ္းခ်ဳိးေဖာက္သူေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တာ၀န္ယူဖုိ႔ အစုိးရေတြကုိ တုိက္တြန္းႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဆုိသည္။

Ref: ဧရာဝတီ