ရွစ္ေလးလံုးႏွင့္ မခင္မိုးေအး

ဖနိဒါ
တနလၤာေန႔၊ ၾသဂုတ္လ ၀၈ ရက္ ၂၀၁၁

ခ်င္းမိုင္ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ၈၈ အေရးေတာ္ပံုအတြင္း အစိုးရမွ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားကုိ အစုလုိက္ အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္ ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈ အတြင္း စတင္ ဝင္ေရာက္လာခဲ့သည္ဟု ၁၉၈၈ ခုႏွစ္က ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္တြင္ ဓါတုေဗဒ ေနာက္ဆံုးႏွစ္ အတြက္ ပညာ သင္ယူေနသည့္ မခင္မိုးေအးက ဆိုသည္။

မခင္မိုးေအးသည္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အေရးေတာ္ပံု ေနာက္ပိုင္း၂၃ ႏွစ္ကာလ အတြင္း အစုိးရ၏ ဖမ္းဆီးျခင္းကို ၃ ၾကိမ္ ခံခဲ့ရသည္။

၈၈ လူထု အေရးေတာ္ပံုအတြင္း ပါဝင္ ပတ္သက္ခဲ့ပံု၊ ေထာင္တြင္း အေတြ႔အႀကံဳမ်ား၊ အေရးေတာ္ပံု ေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား၊ ေထာင္က် ခံခဲ့ရပံု၊ ေထာင္တြင္း အေတြ႔အၾကံဳမ်ား လူထု အေရးေတာ္ပံု၏ ရလဒ္၊ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရအေပၚ သေဘာထား၊ အနာဂတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား စသည္တို႔ကို မဇၩိမ သတင္းေထာက္ က ေမးျမန္း ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။


ရွစ္ေလးလံုး အေရးအခင္းမွာ အမဘယ္လုိ ပါဝင္ခဲ့လဲ။

“ႏုိင္ငံေရးကုိ နားမလည္ခဲ့ဘူး။ တံခါးပိတ္ဝါဒ က်င့္သံုးထားတာေတာ ့နည္းနည္းပါးပါး က်ဥ္းေျမာင္း တာေတာ့ နားလည္ ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ ငါတို႔ ေက်ာင္းသားေတြကုိ သတ္ျဖတ္တယ္ ဆုိၿပီး ဝင္လာခဲ့ရင္းနဲ႔ လုပ္ရင္း လုပ္ရင္းနဲ႔ တျဖည္းျဖည္း နားလည္လာတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြကုိ သတ္တယ္ ဒီစနစ္ကုိ ျဖဳတ္ပစ္မယ္ ဆုိၿပီး စိတ္ကူးနဲ႔ စခဲ့တာပဲ”

အစိုးရရဲ႕ ဖမ္းဆီးမႈ ဘယ္ႏွစ္ႀကိမ္ ခံခဲ့ရလဲ။

“ျမန္မာႏုိင္ငံ ေက်ာင္းသားသမဂၢ ေအာက္ျမန္မာျပည္မွာ ဝင္ေရာက္ လႈပ္ရွားခဲ့တဲ့ အတြက္ စစ္ေဆး ခံရတယ္။ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာ လမွာ အင္းစိန္ေထာင္မွာ၂၁ ရက္ အခ်ဳပ္ဘဝ၊ ၿပီးေတာ့ စစ္ေၾကာေရး ကေန ျပန္လြတ္ခဲ့တယ္။ ေထာင္ ၃ ခါ က်ဖူးပါတယ္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏုိဘယ္လ္ဆု ရတဲ့အခါ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ခ်ထားခံရတဲ့ ေဒၚစု အတြက္ ဆႏၵျပမႈေတြ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီမွာ ေထာင္ ၁ဝ ႏွစ္ က်ခံရတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်မ ကံေကာင္းတယ္လုိ႔ ေျပာရမယ္ ၉၂ ခုႏွစ္မွာ ျပန္လြတ္ ခဲ့ပါတယ္။ ၉၈ ခုႏွစ္မွာ ေထာင္ ၇ ႏွစ္ က်ခဲ့တယ္။ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ ေမလမွာ ျပန္လြတ္ခဲ့ပါတယ္။ ကုိေအာင္ထြန္းေရးတဲ့ ေက်ာင္းသား သမုိင္းစာအုပ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အမႈနဲ႔ က်ခဲ့တာပါ။ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးမွာ ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္ က်ခဲ့တယ္။ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔မွာ ျပန္လြတ္ လာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ျမင္းၿခံေထာင္ကေန လြတ္ခဲ့တယ္”

၈၈ တုန္းက ေက်ာင္းသားေတြ ဦးေဆာင္ခဲ့တာ မွန္ေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္က ျပည္သူလူထုရဲ႕ ပူးေပါင္း ပါဝင္မႈ ကိုေကာ ဘယ္လို သတ္မွတ္မလဲ။

“၈၈ မွာ ေက်ာင္းသားေတြ ဦးေဆာင္ခဲ့ေပမဲ့ လူတန္းစား အလြာ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ အတြက္ လူထုက ကုိယ့္ၾကံမၼာကုိယ္ ဖန္တီးခြင့္ ရခဲ့တယ္၊ ဒီသမုိင္း မွတ္တုိင္ကုိ က်မတုိ႔ အားလံုးက ျပည္သူလူထုနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ သမုိင္း မွတ္တုိင္လုိ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္”

“၈၈ အေရးအခင္းအၿပီး ၂၃ႏွစ္ ကာလမွာ က်မတို႔ႏုိင္ငံရဲ႕ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး အသီးသီး ေပါ့ေနာ္ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲ လာပါတယ္။ ဒီအေရးအခင္းက လူတဦးခ်င္းစီကေန ကိုယ့္ကံၾကမၼာကုိယ္ ဖန္တီးခြင့္ ရခဲ့တဲ့ အခြင့္အေရး တခုရခဲ့တဲ့ သမုိင္းမွတ္တုိင္ တခု ျဖစ္တယ္လုိ႔ က်မေျပာခ်င္တယ္”

၈၈ ကေန ရလာတဲ့ ေကာင္းတဲ့ ရလဒ္တခုကို ထုတ္ျပပါဆိုရင္ ဘာလို႔ေျပာႏိုင္မလဲ။
“တခါးပိတ္ စနစ္ကေန ေစ်းကြက္ စီးပြားေရး စနစ္ျဖစ္လာေတာ့ အရင္ထက္ စာရင္ အခုေခတ္ စီးပြားေရး ကုမၸဏီေတြ ထြက္လာတယ္။ စီးပြားေရး ပြင့္လင္းလာတယ္”

၂၃ ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ အမအေနနဲ႔ ဘာခက္ခဲမႈေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ ခဲ့ရလဲ။

“ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ ဒီ ၈၈ အေရးအခင္းနဲ႔ ထိေတြ႔ၿပီးေတာ့ လႈပ္ရွားေနရတဲ့ အတြက္ အခက္ အခဲေတြက အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတယ္။ အဖမ္း ခံရတဲ့အခါမွာ စစ္ေၾကာေရး ဝင္ရတယ္။ ေထာင္က်ေတာ့လည္း ေထာင္တြင္းရဲ႕ အခက္အခဲေတြ ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ ၉ဝ ခုႏွစ္ တုန္းက က်မ အသက္လည္း ငယ္ေသးတဲ့ အခ်ိန္ ေထာင္လဲ ပထမဆံုး ေရာက္ေတာ့ စစ္ေၾကာေရး ဝင္တဲ့အခါ မိန္းကေလး ျဖစ္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္လည္း ခက္ခက္ခဲခဲ ေက်ာ္ျဖတ္ ခဲ့ရတယ္။ စိတ္ဓါတ္ ႀကံ့ခုိင္မႈနဲ႔ပဲ ဒါေတြ အားလံုး ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ရတယ္”

ေထာင္တြင္း အေတြ႔အႀကံဳကိုလည္း ေျပာျပေပးပါဦး။
“ေထာင္တြင္းရဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ ဆက္ဆံေရးက လူ႔အခြင့္အေရးက ေတာ္ေတာ္လည္း ဆံုး႐ႈံးတယ္။ တိရစၧာန္လုိပဲ။ က်မစိတ္ထင္ ေျပာခ်င္တုိင္းေျပာ၊ ဆဲခ်ိန္တုိင္း ဆဲ။ က်မတို႔က ႏုိင္ငံေရးမႈျပန္ျဖစ္ေတာ့ ဒီအေပၚမွာ ေတာ္ေတာ္လည္း တြန္းလွန္ ခဲ့ရတယ္။ ေနာက္ပုိင္း ၉၉ ခုႏွစ္ ႏုိင္ဝင္ဘာမွာ အုိင္စီအာစီ လာတဲ့အခါမွာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေျပာင္းလဲ လာခဲ့တယ္”

၈၈ က ၂၃ ႏွစ္လည္း ျပည့္ခဲ့ၿပီး က်မတို႔ ႏုိင္ငံလည္း အခုဆိုရင္ အရပ္သား အစိုးရ ျဖစ္လာၿပီလို႔ ေျပာၾက ျပန္တယ္ ဒီေတာ့ အခု ေပၚေပါက္လာတဲ့ အစိုးရသစ္ အေပၚအေပၚ ဘယ္လိုျမင္လဲ။

“အစိုးရသစ္ကေတာ့ ဒီမုိကေရစီအေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ အစိုးရ ဆုိၿပီးေတာ့ သူတို႔ ေျပာထားတယ္ ေပါ့ေလ။ တကယ္ပဲ ဒီမုိကရက္တစ္ စနစ္ကုိ က်င့္သံုးတဲ့ အစုိးရ ျဖစ္လား ဆိုတာေတာ့ က်မတို႔ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပဲ။ ေနာက္တခုက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ တုိင္းရင္းသားေတြ အားလံုးနဲ႔ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးေရးကုိ ျဖစ္ႏုိင္မယ့္ အေနအထား တရပ္ ျဖစ္လာဖုိ႔ က်မ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္”

ဒီအစိုးရသစ္ အေနနဲ႔ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အေျပာင္းအလဲ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက ဘာလုိ႔ ေျပာလို႔ ရၿပီလဲ။

“အခုလက္ရွိေတာ့ သတင္းစာထဲမွာ ၾကားရ၊ ဖတ္ရသေလာက္ကေတာ့ သိပ္ထူးထူး ေထြေထြ မေျပာင္းလဲေသး ပါဘူး။ သူတို႔ အခြန္ကိစၥ၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ပေပ်ာက္ေရးကုိ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြး ေနတာဘဲေလ။ တခါတေလမွာ ျဖစ္တတ္တာက ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ပေပ်ာက္ေရး ေခါင္းစဥ္က သိပ္ေကာင္းတယ္။ လက္ေတြ႔မွာ ေအာက္ေျခအထိ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏုိင္ဘူး ဆုိရင္ ဒါဟာ ထိေရာက္တဲ့ အေကာင္အထည္ ျဖစ္မလာဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ပေပ်ာက္ေရး စီးပြားေရး၊ အေျခအေနအရ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ တုိးၿပီးေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ လုပ္မယ္ဆုိရင္ အလားအလာ ေကာင္းတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္မွာပါ”

ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါဝင္လႈပ္ရွားလို႔ ေထာင္ ခဏခဏ က်ခဲ့ေပမဲ့ ဘယ္လို စိတ္ေတြနဲ႔ စိတ္ဓါတ္ မက်ဘဲ ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါဝင္ေနတာလဲ။

က်မဘဝမွာ ၈၈ ခုႏွစ္ စလုပ္ကတည္းကေန က်မ မိသားစု အေျခအေနက ေအးေအးေဆးေဆး ေနႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်မ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ရွိေနတဲ့ က်မနဲ႔ ထိစပ္ေနရတဲ့ လူေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အၿပံဳးေတြ ေပ်ာက္ကြယ္ လာတယ္။ အဲဒီဟာက က်မအတြက္ ႀကီးစြာေသာ စိတ္ဆင္းရဲျခင္း ျဖစ္ရတယ္။ လူေတြအားလံုးက ဆင္းရဲလာတယ္။ သူတုိ႔ လုပ္သေလာက္ သူတုိ႔မွာ အက်ဳိး မျဖစ္ထြန္းဘူး။ သူတုိ႔ရဲ႕ အေျခခံ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရး အကုန္လံုးက ခၽြတ္ၿခံဳက်လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ က်မစိတ္ထင္ ျမန္မာအေရး ျပန္လည္ ေျပလည္ လာတဲ့အထိ တခုခုေတာ့ အကူအညီ ေပးေစခ်င္တဲ့ စိတ္နဲ႔ လုပ္တာပါ”

ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား တဦး ျဖစ္လို႔ လူ႔ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ၾကံဳရတဲ့ အခက္အခဲေတြ ရွိလား။

“ေထာင္က ျပန္ထြက္လာရင္ အလုပ္မရွိဘူး။ မိသားစုက စီးပြားေရးေတြ က်သြားတယ္။ ျပန္ေရာက္လာရင္ ႐ုန္းကန္ရတယ္။ က်မ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ရွိေနတဲ့ ကုိယ့္လုိပဲ အဆင္မေျပတဲ့ လူေတြကုိ ကူညီႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားတယ္။ ဒီလုိ ကူညီဖုိ႔ ၾကိဳးစားရင္းနဲ႔ ဒါဟာ စနစ္ေျပာင္းမွ ျဖစ္မယ္ဆုိရင္ ဒီႏုိင္ငံေရး လုပ္ၾကည့္တယ္။ က်မ ေထာင္ျပန္က်တယ္။ ဒီလုိနည္းနဲ႔ က်မေနလာခဲ့တာ အခု ၂၃ ႏွစ္ ရွိခဲ့ပါၿပီ။ မ႐ိုးႏုိင္တဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြေပါ့ေနာ္”

“ေထာင္ ၄ ခါ က်တဲ့ အမ်ဳိးသမီးတေယာက္ ႏုိင္ငံေရး အသုိင္းအဝုိင္းကေတာ့ လက္ခံတာေပါ့။ က်မတို႔ အမ်ဳိးသမီး သူငယ္ခ်င္းေတြဆုိ က်မနဲ႔ အမ်ားႀကီး ကင္းကြာ သြားတယ္။ ေနာက္တခု က်မတို႔က ကုိယ္ပုိင္ အရင္းအႏွီး မရွိဘူး။ ဘယ္ေနရာမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အလုပ္ ဝင္လုပ္မယ္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံေရးသမား ျဖစ္တဲ့အတြက္ အမ်ားႀကီး အခက္အခဲရွိတယ္၊ ကုိယ့္ကုိ လက္ခံႏုိင္တဲ့ အသုိင္းအဝုိင္းမွာ ျပန္ၿပီး ရပ္တည္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစား ဒီလုိဘဲ ခုထိ ရပ္တည္ခဲ့ပါတယ္”

ေထာင္ကေန ထြက္လာၿပီးေနာက္ ဘဝ ရပ္တည္ေရးအတြက္ ဘာေတြ လုပ္ေနလဲ။

“ေထာင္ ၄ ခါေလာက္ က်လာတဲ့ အတြက္ မိသားစုက စီးပြားေရးေတြ က်ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အခု က်မ မိသားစု စီးပြားေရး အတြက္ ျပန္လုပ္ ေနပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အခု ၂၃ ႏွစ္ပတ္လည္ ေန႔မွာ ဝါဆုိသကၤန္းကပ္ပြဲ ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ တာဝန္တခု ယူေနပါတယ္"

ႏိုင္ငံေရး လုပ္ရတဲ့ ခံယူခ်က္ က်ေတာ့ေကာ။

“က်မ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ တဦးဦးက မေျပလည္ဘူးဆုိရင္ သူတုိ႔နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ က်မမွာ တာဝန္ရွိတယ္လို႔ ခံစား ရတယ္။ ငါ ဘာလုပ္ေပးရမလဲ ဆုိတဲ့ စိတ္က သူတို႔အတြက္ က်မလုပ္စရာ တခုခု အၿမဲတမ္း လုပ္ေပးခဲ့တယ္။ ႏုိင္ငံေရး လုပ္ေနတယ္ ဆုိတာကလည္း ဒီလုိ အေျခခံ လူတန္းစားေတြ လုပ္သေလာက္ အက်ဳိး မျဖစ္ထြန္းေစတာ လူေတြက သူတို႔ဘဝ လံုၿခံဳမႈ မရွိဘူး။ ေန႔ထမင္း၊ ညထမင္း စားေနရဖုိ႔အတြက လုံးပန္းေနရတယ္။ ဗဟုသုတ ဘာမွ မရွိဘူး။ ကုိယ့္ အခြင့္အေရးကုိ ယူရေကာင္းမွန္း မသိဘူး။ ဒီစာေတြ ဖတ္ရေကာင္းမွန္း နားမလည္ခဲ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလူေတြအတြက္ က်မ ကုိယ္စားျပဳၿပီး အလုပ္ လုပ္ေပးႏုိင္မယ္ ဆုိၿပီး က်မကိုယ္က်မ တာဝန္ယူထား ပါတယ္”

အနာဂတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဘယ္လိုပံုစံမ်ဳိး ျဖစ္ေစခ်င္လဲ။

“ က်မတုိ႔ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ကမၻာမွာ သိကၡာရွိရွိ ရပ္တည္ႏုိင္တဲ့ ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံစနစ္ကုိ ေသေသခ်ာခ်ာ ေဖာ္ေဆာင္ ႏုိင္တဲ့ တုိင္းျပည္ႀကီး တခု ျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ က်မ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အေျခခံ လူတန္းစားေတြ အတြက္ စားဝတ္ေနေရးကို ေျပလည္ေအာင္၊ သူတုိ႔ဘဝ လံုမႈရွိေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္တဲ့ အစုိးရ တရပ္ျဖစ္လာဖို႔။ ႏုိင္ငံတကာမွာ က်မတုိ႔ ျမန္မာ လူမ်ဳိးစု အေနနဲ႔ သိကၡာရွိရွိ ရပ္တည္ႏုိင္ဖုိ႔၊ ၿငိမ္ၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ရွိဖို႔ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ကုိ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ့ တုိင္းျပည္ တခုျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္”

ဒီလို တိုင္းျပည္မ်ဳိး ျဖစ္လာဖို႔ အဆင့္ေတြက ဘာေတြျဖစ္မလဲ။

အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ အဆုိးေတြ အားလံုးကုိ ခဏနားၿပီးေတာ့ အေကာင္းဘက္ကုိ ဦးတည္တဲ့ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြး လုပ္ကိုင္ၾကမယ္ ဆုိရင္ က်မတို႔ လုိခ်င္တဲ့ ပန္းတုိင္ကုိ ေရာက္မယ္လို႔ က်မ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ ေနာက္ အေရးႀကီးဆံုးက က်မတို႔ တုိင္းျပည္မွာ ပြင့္လင္းတဲ့ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးေရး ျဖစ္ဖုိ႔ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ အားလံုး အျမန္ဆံုး ျပန္လြတ္ဖို႔။ ျပည္တြင္းစစ္ေတြ ရပ္စဲဖို႔။ အတုိက္အခံ ဘက္နဲ႔ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ ရင္ၾကားေစေရး အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္ဖို႔လည္း လိုပါတယ္”

Ref: မဇၽၥိမ