ဖံြၿဖိဳးေရးအတြက္ အေျခခံလြတ္လပ္ခြင့္ေတြ လိုအပ္

သားညြန္႔ဦး
ဗုဒၶဟူး, 26 ေအာက္တိုဘာ 2011

ဖံြၿဖိဳးတိုးတက္မႈလို႔ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ လြတ္လပ္မႈေတြ ခ်ဳပ္ျခယ္မႈေတြမရိွမွသာ တိုးတက္ဖံြၿဖိဳးမႈ ရိွႏိုင္မယ္လို႔ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာဆိုပါတယ္။ တရားမဲ့မႈ၊ မမွ်တမႈ၊ အာဏာရွင္ဆန္မႈ၊ လူထုအေပၚ တာ၀န္ ယူလိုစိတ္ ကင္းမဲ့မႈ ဒါေတြကို ဖယ္ထုတ္ေရးဟာ ဖံြၿဖိဳး တိုးတက္မႈအတြက္ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ေျပာဆို သြားတာပါ။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ျပ ေပးထားပါတယ္။

ဖံြၿဖိဳးတိုးတက္မႈဆိုတဲ့ေနရာမွာ အေျခခံလြတ္လပ္မႈေတြကို ခ်န္ထားလို႔မရဘူးလို႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ကို ေပးအပ္တဲ့ မစ္ခ်ီကန္ တကၠသိုလ္ကေန Wallenberg ဆုေပးပဲြ အခမ္းအနား မိန္႔ခြန္းထဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထည့္သြင္း ေျပာဆိုသြားတာပါ။ စီးပြားေရး ႏိုဗယ္ဆုရွင္ ေဒါက္တာ Amartya sen ရဲ႕ ဖံြၿဖိဳး တိုးတက္မႈနဲ႔ လြတ္လပ္မႈ ဒြန္တဲြေနတယ္ ဆိုတဲ့အျမင္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေထာက္ခံ ေဆြးေႏြးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္တရပ္၊ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း တရပ္ ဖံြၿဖိဳး တိုးတက္ လာေရးအတြက္ ခ်ဳပ္ေႏွာင္မႈေတြကို ဖယ္ရွားပစ္ဖို႔ လိုအပ္မယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာဆိုသြားပါတယ္။

“ဖံြၿဖိဳးေရးအတြက္ဆိုရင္ အဓိကက်တဲ့ ခ်ဳပ္ျခယ္မႈေတြကို ဖယ္ရွားပစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဆင္းရဲမဲြေတမႈ ပေပ်ာက္ဖို႔ လိုသလို အာဏာရွင္ ဆန္ဆန္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေတြ အဆံုးသတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ စီးပြားေရး လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ လိုအပ္သလို လူမႈေရး ရပိုင္ခြင့္ေတြလည္း စနစ္တက်ရိွဖို႔ လိုပါတယ္။ အမ်ားျပည္သူ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ျဖည့္ဆည္းဖို႔ ပ်က္ကြက္တာေတြကို ဖယ္ရွားပစ္လို သလိုပဲ မတူတဲ့ အျမင္ အယူအဆေတြ အေပၚ သည္းခံမႈ အားနည္းတာ၊ လိုတာထက္ပိုၿပီး တု႔ံျပန္ အေရးယူတဲ့ ဖိႏွိပ္မႈေတြကိုလည္း ေဖ်ာက္ပစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။”

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈ စတင္တဲ့အခ်ိန္တုန္းက ျမန္မာလူထုထဲ ကုလသမဂၢရဲ႕ လူ႔အခြင့္ အေရး ေၾကညာ စာတမ္းကို မသိသူ အေတာ္မ်ားမ်ား ရိွခဲ့ေပမယ့္ တကယ္တန္း ျမန္မာလူထုဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အႏွစ္သာရကို နားလည္ သေဘာေပါက္ ေနၾကၿပီလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာပါတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အထက္ျမန္မာျပည္ မႏၱေလးခရီးစဥ္ တခုအတြင္း ဘာေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီ လိုခ်င္တာလဲ ဆိုတာကို ေစ်းခ်ိဳက သူ႔ကို ေထာက္ခံသူတဦး ေျဖတာကို ဥပမာေျပာၿပီး ျမန္မာလူထုရဲ႕ ဒီမိုကေရစီအေပၚ နားလည္မႈကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရွင္းျပခဲ့တာပါ။

“အဲဒါမွာ သူမရွင္းျပပါတယ္။ သူ႔မွာ ေစ်းဆိုင္ငယ္ကေလး ရိွတယ္တဲ့၊ သူ႔အေနနဲ႔ သူ႔စီးပြားေရးကို ႐ိုး႐ိုးသားသား လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရၿပီး အာဏာပိုင္ေတြ ေႏွာင့္ယွက္မွာကို ေၾကာက္ရံြ႕​ ေနရတာေတြ မရိွဘဲ ေကာင္းေရာင္း ေကာင္း၀ယ္ လုပ္ကိုင္ ခ်င္တာပါတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလို အေျခခံ အခြင့္အေရးေလးေတြ ရလာရင္ေတာ့ ေကာင္းရာမြန္ရာ ေနထိုင္ လုပ္ကိုင္လို႔ ရမယ္လို႔ သူယံုၾကည္တဲ့ အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ သူမဟာ တကယ္ေတာ့ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ရဲ႕ တကယ္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ကို နားလည္ လိုက္တယ္လို႔ က်မ ယူဆမိပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ အဆံုးသတ္ ပန္းတိုင္ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတရပ္ ေအာင္ျမင္မႈအတြက္ နည္းလမ္းတရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။”

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျမန္မာဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈအတြင္းမွာ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းကေန ကင္းေ၀းဖို႔ သူ႔အေနနဲ႔ လံႈ႔ေဆာ္ ေျပာဆို ခဲ့ရတာဟာ ေၾကာက္ရြံ႕မႈ အေျခခံဟာ လြတ္လပ္မႈ၊ လြတ္ေျမာက္မႈ အတြက္ အဓိက အတားအဆီး တခု ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။

“က်မတို႔လႈပ္ရွားမႈအတြက္ ေၾကာက္ရံြ႕ျခင္းကေန လြတ္ကင္းဖို႔ အဓိက ေျပာေနရတဲ့ အေၾကာင္းကေတာ့ ဒါဟာ အျခား လြတ္ေျမာက္မႈေတြကို ဖြင့္ေပးႏိုင္မယ့္ အဓိက ေသာ့ခ်က္ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ေၾကာက္ရြံ႕မႈေၾကာင့္ လူေတြဟာ ထံုထိုင္းၿပီး ျပဳသမွ် ခံေနရပါတယ္။ လူေတြကို ဘာမွ မလုပ္မကိုင္ တတ္ေအာင္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေျပာဖို႔ဆိုဖို႔ ေၾကာက္ရံြ႕ေနရင္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ရဖို႔ ဘာမွ လုပ္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

မတရား မမွ်တတာေတြကို ျပန္လည္စိန္ေခၚဖို႕ စိုးရြံ႕ေနမယ္ဆိုရင္ မိမိရဲ႕ လြတ္လပ္စြာယံုၾကည္မႈကို အကာ အကြယ္ လုပ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး၊ ဒါ့အျပင္ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးေတြလည္း ဖ႐ိုဖရဲျဖစ္ၿပီး ဘ၀ ေသသြားပါလိမ့္မယ္”

မစ္ခ်ီကန္ တကၠသိုလ္ကေပးအပ္တဲ့ Wallenberg ဆုဟာ ဆိုရင္ အမ်ားျပည္သူ လြတ္လပ္မႈအတြက္ ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔ ႀကိဳးပမ္း သူေတြကို ခ်ီးျမႇင့္တဲ့ဆု ျဖစ္ပါတယ္။ မီခ်ီကန္ တကၠသိုလ္ရဲ႕ ေက်ာင္းသားေဟာင္း Raoul Wallenberg ကို ဂုဏ္ျပဳၿပီး ေပးအပ္တဲ့ ဆုပါ။ Wallenberg ဟာ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အတြင္း ဆြီဒင္ႏိုင္ငံရဲ႔ သံတမန္ တဦးအေနနဲ႕ တာ၀န္ယူရင္း နာဇီလက္ထဲက ဂ်ဴးလူမ်ိဳးေတြကို ကယ္တင္ ေပးခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဒီဆုရတာ ၂၁ ဦးေျမာက္ ျဖစ္ၿပီး ႏိုဗယ္ဆုရွင္ တိဗက္က ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒလိုင္လားမားနဲ႔ ေတာင္အာဖရိက ခရစ္ယာန္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒတ္စမြန္ တူးတူးတုိ႔လည္း အရင္က ဒီဆု ရခဲ့ဖူးပါတယ္။

Ref: VOA News