စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ဖို႔ အဆိုျပဳခ်က္ ေထာက္ခံ ၂ ႏိုင္ငံ တိုး

ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္
ၾကာသပေတး, 10 မတ္ 2011

ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ စစ္ေဆးဖုိ႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆ ုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူး ကုိယ္စားလွယ္က မႏွစ္တုန္းက အေထြေထြ ညီလာခံမွာ ေတာင္းဆို ခဲ့တာကို ဒီႏွစ္ အစီရင္ခံစာ ထဲမွာလည္း ထပ္မံ ထည့္သြင္း ေတာင္းဆုိ လုိက္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ EU ဥေရာပသမဂၢ အဖြဲ႔၀င္ ဒိန္းမတ္နဲ႔ လတ္ဗီးယား ႏုိင္ငံေတြက ကုလသမဂၢ ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးကုိ ေထာက္ခံ လုိက္တာမုိ႔ အခု မစၥတာ ေတာမတ္စ္ အုိေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) ရဲ႕ အဆုိကို လက္ခံတဲ့ ႏုိင္ငံဟာ စုစုေပါင္း ၁၆ ႏုိင္ငံ ရွိသြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနားက ျမန္မာ စစ္အစိုးရဟာ လူမဆန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ႏုိင္ေျခ ရွိတာမို႔ ကုလသမဂၢက ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႔ၿပီး စုံစမ္း စစ္ေဆးဖုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္တုန္းက အႀကံျပဳခဲ့သလုိ ဒီႏွစ္မွာလည္း ထပ္ၿပီး ေတာင္းဆုိ လိုက္ပါတယ္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တုိဘာလတုန္းက နယူးေယာက္ခ္မွာ က်င္းပတဲ့ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးမွာ ဒီအႀကံျပဳခ်က္ကို တင္ျပ ခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ဒီႏွစ္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာလည္း ဒါကို ဆက္ၿပီး က်ေနာ္ တုိက္တြန္းခဲ့တာက စုိးရိမ္ဖြယ္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနလို႔ပါ။ ကမၻာတ၀န္းမွာ ဒီမိုကေရစီ ကူးေျပာင္းရာမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ ျပႆနာကို အရင္ကုိင္တြယ္ ေျဖရွင္းဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။

“စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ေအာက္ ေရာက္ခဲ့တဲ့ က်ေနာ့္ရဲ႕ႏုိင္ငံ အာဂ်င္တီးနား အပါအ၀င္ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေတြ အေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းတဲ့ အခါမွာ တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရးနဲ႔ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြအေပၚ တာ၀န္ခံႏုိင္ဖို႔ သိပ္ကုိ အေရးႀကီးပါတယ္။”

ဗုဒၶဟူးေန႔က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံစာထဲမွာ မစၥတာ ကင္တားနားက ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခ အေန ေတြဟာ အထူးစုိးရိမ္ရတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေနဆဲပဲလို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာ စစ္အစိုးရ အေနနဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ၿပီး ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲခ်င္တဲ့ ဆႏၵ ရွိတာကုိ ျပသခဲ့တာမို႔ ဒါဟာ အေကာင္းလကၡဏာ ေဆာင္ေပမဲ့ အခုထိ လူ႔အခြင့္အေရး ဆုိင္ရာ တုိးတက္မႈေတြ မရွိေသးတဲ့ အတြက္ ကုလသမဂၢ စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ထူေထာင္ၿပီး စုံစမ္း စစ္ေဆးေရးဟာ ျမန္မာ စစ္အစိုးရ ေျပာင္းလဲ လာေစမယ့္ ေရြးခ်ယ္စရာ နည္းလမ္းတခု ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဆုိပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ EU ဥေရာပသမဂၢ ႏုိင္ငံေတြထဲက ဒိန္းမတ္နဲ႔ လတ္ဗီးယား ႏုိင္ငံေတြကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအတြက္ ႏုိင္ငံတကာ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ထူေထာင္ စုံစမ္းဖို႔ ေထာက္ခံတာမို႔ အခုဆိုရင္ မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ အဆုိျပဳခ်က္ကုိ ေထာက္ခံတဲ့ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၆ ႏုိင္ငံ ရွိသြားၿပီလို႔ ၿဗိတိန္အေျခစုိက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားတဲ့အဖြဲ႕ Burma Campaign UK က တာ၀န္ခံ မာ့ခ္ ဖာမနာ (Mark Farminer) က ေျပာပါတယ္။

“အခု ေနာက္ထပ္ ၂ ႏုိင္ငံကပါ ေထာက္ခံတာမို႔ အခုဆိုရင္ ေထာက္ခံတဲ့ႏုိင္ငံ စုစုေပါင္း ၁၆ ႏုိင္ငံ ရွိသြားပါၿပီ။ ဒီအထဲက ႏုိင္ငံ ၁၂ ႏုိင္ငံဟာ ဥေရာပသမဂၢထဲက ႏုိင္ငံေတြ ျဖစ္ေနတာက ထူးျခားသလုိ အေရးလည္း ႀကီးပါတယ္။ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီနဲ႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အဆုိျပဳခ်က္ မူၾကမ္းကုိ တင္သြင္းတဲ့ အဖြဲ႕က EU ဥေရာပသမဂၢပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ တရပ္ကုိ ထူေထာင္ဖုိ႔ဆုိရင္ ပထမဆုံး EU က ေထာက္ခံပ့ံပုိးမႈရဖို႔ လုိပါတယ္။”

ဥေရာပသမဂၢ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၇ ႏုိင္ငံထဲက ၁၂ ႏုိင္ငံက ေထာက္ခံေနၿပီမို႔ ေနာက္ထပ္ ၂ ႏုိင္ငံရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကုိသာ ရရင္ ထက္၀က္ေက်ာ္ မဲနဲ႔ EU ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကို ရဖို႔ရွိတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ Burma Campaign UK က ၾကာသပေတးေန႔မွာ EU ႏုိင္ငံေတြထဲက ေထာက္ခံမႈ မေပးေသးတဲ့ ႏုိင္ငံ ၆ ႏုိင္ငံရဲ႕ ေထာက္ခံမႈရေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ဒီအထဲက ဒိန္းမတ္ သံအမတ္ႀကီးက စာနဲ႔ေရးသား ေထာက္ခံေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သလုိ လတ္ဗီးယား ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ သံ႐ုံးကလည္း ေထာက္ခံေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဆြီဒင္၊ လူဇင္ဘာ့ဂ္နဲ႔ ေနာ္ေ၀ ႏုိင္ငံေတြကေတာ့ မၾကာခင္မွာပဲ အေၾကာင္း ျပန္မွာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

မစၥတာ ကင္တားနားဟာ မႏွစ္က ေဖေဖာ္၀ါရီလထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ သြားေရာက္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး အေျခ အေန ေတြကို ကုိယ္တုိင္ကုိယ္က် ေလ့လာခြင့္ ရခဲ့ေပမဲ့ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြက လာေရာက္ခြင့္ မေပးခဲ့ပါဘူး။

မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနဆုိင္ရာ အစီရင္ခံစာကို မတ္လ ၁၄ ရက္ေန႔မွာ ဂ်ီနီဗာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွာ ကုိယ္တုိင္ တင္ျပဖုိ႔ ရွိပါတယ္။

Ref: VOA News